Vu Lan là một ngày đại lễ quan trọng và thiêng liêng đối với mỗi người trong chúng ta. Hãy cùng tìm hiểu lễ Vu Lan là gì và nên làm những gì trong bài viết sau đây nhé!
Lễ Vu Lan là ngày nào?
Lễ Vu Lan trong tiếng Anh là Vu Lan Festival, Trung Nguyen Festival hay Vietnamese Mother’s Day. Đây là một trong những ngày đại lễ của Phật giáo để tưởng nhớ và báo hiếu công ơn sinh thành dưỡng dục của cha mẹ, tổ tiên.
Qua hàng ngàn năm, ngày lễ này không chỉ trong phạm vi Phật giáo mà đã trở thành ngày lễ báo hiếu của mọi người dân Việt Nam.
Vậy chúng ta thường tổ chức lễ Vu Lan ngày mấy? Lễ Vu Lan báo hiếu được thực hiện vào ngày rằm tháng 7 (tức ngày 15 tháng 7 âm lịch) hàng năm, trùng với ngày Xá tội vong nhân. Đại lễ Vu Lan báo hiếu 2023 diễn ra vào thứ Tư ngày 30 tháng 8 Dương lịch.
Sự tích lễ Vu Lan báo hiếu
Nguồn gốc của ngày lễ này xuất phát từ câu chuyện Đức Mục Kiền Liên cứu mẹ thoát khỏi kiếp ngạ quỷ nơi địa ngục.
Tương truyền, sinh thời bà Thanh Đề, mẹ của Mục Kiền Liên, là một người rất độc ác, tham lam và không tin vào Tam Bảo, thậm chí còn sỉ nhục cả chúng Tăng.
Bà ta thường nấu phung phí đồ ăn và làm vương vãi khắp nơi. Thế nhưng, cậu bé Mục Kiền Liên, con trai của bà lại có tính cách trái ngược hoàn toàn. Cậu bé thường nhặt lại những hạt cơm, đồ ăn rơi vãi của mẹ, rửa sạch để ăn. Với bản tính hiền lành, chịu thương chịu khó, cậu luôn được mọi người xung quanh yêu quý và ngợi khen hết lời.
Sau khi mẹ qua đời, Mục Kiền Liên đã xuất gia và trở thành đệ tử của Đức Phật. Khi có được phép thuật, Ngài đã dùng tuệ nhãn để tìm mẹ và vô tình bắt gặp mẹ nơi địa ngục. Chứng kiến mẹ biến thành bộ dạng ngạ quỷ, tóc tai rối xù, thân hình gầy còm chỉ còn da bọc xương, Ngài đã dâng một bát cơm cho mẹ ăn đỡ đói.
Nhưng khi bà vừa đưa bát cơm lên miệng thì cơm lập tức biến thành lửa đỏ không thể ăn được. Quá đau xót và bất lực, Đức Mục Kiền Liên đã quay về tìm sự giúp đỡ của Đức Phật.
Đức Phật thương tình chỉ cho Mục Kiền Liên cách cứu mẹ là hàng năm cứ đến ngày 15 tháng 7 m lịch, cậu phải sửa soạn lễ cúng dường Tam Bảo và mời tất cả nhà sư đến để cầu phước. Kể từ đó, ngày rằm tháng Bảy trở thành ngày lễ Vu Lan tri ân, báo hiếu trong Phật giáo.
Ý nghĩa lễ Vu Lan là gì?
Ngày lễ Vu Lan ở Việt Nam là dịp để con cháu trong gia đình thể hiện lòng hiếu thảo, báo đáp công ơn sinh thành của ông bà, cha mẹ và tỏ lòng thành kính với tổ tiên, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
Đối với người Việt, đạo hiếu luôn đứng đầu, dù thế nào cũng phải luôn giữ trọn đạo làm con, yêu quý và hết lòng thờ kính tổ tiên, ông bà, cha mẹ. Người xưa luôn dạy con cháu rằng “uống nước nhớ nguồn”, “chim có tổ người có tông”, “ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, “công cha như núi Thái Sơn, nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”…
Lễ Vu Lan tháng 7 Âm lịch hàng năm chính là dịp gợi nhắc các thế hệ con cháu về công ơn như trời biển ấy. Ðồng thời, ngày lễ này cũng giúp chúng ta tiếp cận với những giá trị giáo dục đầy nhân văn của đạo Phật như: “Từ, bi, hỷ, xả”, “vô ngã, vị tha”…
Ý nghĩa của bông hồng cài áo trong ngày lễ Vu Lan
Trong ngày lễ Vu Lan cài hoa hồng lên ngực là một cách để bày tỏ lòng thành với tổ tiên, cha mẹ. Nghi thức này bắt nguồn từ thiền sư Thích Nhất Hạnh.
Chuyện kể rằng, trong một lần thiền sư vào nhà sách ở Nhật Bản đúng Ngày của Mẹ (Mother’s Day), ngài đã được một cô gái cài lên áo tràng một bông hoa trắng. Sau khi hỏi ra thì ngài mới biết trong ngày lễ này nếu ai còn mẹ thì được cài bông hoa đỏ, còn ai mất mẹ thì cài hoa trắng. Năm 1962, thiền sư đã viết cuốn sách mang tên “Bông hồng cài áo” và câu chuyện kể trên đã khởi điểm cho nghi thức bông hồng cài áo mùa Vu Lan sau này.
Trong ngày lễ Vu Lan, khi vào chùa, bạn đừng quên dừng lại cài cho mình một bông hồng trên ngực áo. Hoa hồng là biểu tượng của tình yêu, sự cao quý cũng giống như tình cảm đẹp nhất, chữ Hiếu con cái gửi đến đấng sinh thành.
Nếu bạn may mắn được cài bông hồng đỏ, thì bạn phải biết trân trọng niềm hạnh phúc khi còn cha mẹ trên đời. Nếu bạn chỉ cần cha hoặc mẹ thì sẽ được cài bông hồng màu hồng. Nếu bạn không may mất đi cả cha và mẹ thì bạn sẽ nhận bông hồng màu trắng.
Ngày lễ Vu Lan nên làm gì?
Chuẩn bị mâm lễ cúng
Đây là một nghi lễ truyền thống của Phật tử và người dân để thể hiện lòng thành kính. Các gia đình thường tổ chức cúng lễ Vu Lan vào ngày Rằm tháng 7 Âm lịch.
Vậy lễ Vu Lan cúng gì thì hợp nhất? Trong ngày này, chúng ta cần chuẩn bị 4 lễ cúng bao gồm cúng Phật, cúng thần linh, cúng gia tiên và cúng cô hồn.
Trình tự cúng như sau: cúng gia tiên vào ban ngày >> Làm lễ phóng sinh >> Cúng chúng sinh cho các cô hồn lang thang, đói khát (Xá tội vong nhân) vào chiều tối, thực hiện ở ngoài cổng, không cúng trong nhà.
Làm lễ cầu siêu và phóng sinh
Nhiều địa phương có tục lệ cúng cầu siêu và phóng sinh để cứu khổ cứu nạn, tích công đức và thể hiện lòng từ bi hỷ xả. Trong dịp lễ Vu Lan này, bạn có thể phóng sinh cá, chim chóc, động vật hoang dã…
Đây là một cách để làm phúc cho đời, cho mình và khiến lòng ta cảm thấy thanh tịnh hơn, không nên khoe khoang, chạy theo số đông.
Ăn chay hành thiện tích đức
Ăn chay, không giết hại động vật trong ngày lễ Vu Lan giúp báo hiếu cho cha mẹ và tích đức cho con cháu về sau. Ngoài ăn chay trong chùa, bạn có thể tự làm món chay tại nhà cũng có ý nghĩa tương tự.
Đi chùa cầu bình an cho cha mẹ
Trong ngày lễ này, chúng ta nên dành nhiều thời gian bên gia đình để cùng đi chùa thắp hương, cầu nguyện cho cha mẹ được sống khỏe mạnh và tích nhiều công đức.
Với những người không may mắn đã mất đi cha mẹ thì có thể cầu xin Đức Phật soi đường chỉ lối cho cha mẹ đi theo ánh sáng của Phật pháp, được siêu thoát và an nghỉ nơi suối vàng.
Bày tỏ tình cảm với cha mẹ
Đây là dịp để chúng ta thể hiện tình yêu thương với cha mẹ, bằng cả lời nói và hành động. Đôi khi, chỉ là một cái ôm nhẹ nhàng, một câu nói tình cảm, món quà nhỏ hoặc một bữa cơm ấm cúng cũng là những món quà có ý nghĩa đối với cha mẹ.
Mua quà tặng cho cha mẹ
Trong dịp này hãy dành tặng cha mẹ một món quà ý nghĩa, thể hiện sự quan tâm, săn sóc của bạn như: quần áo, trang sức, quà tặng sức khỏe như sữa bột, thực phẩm chức năng, máy đo huyết áp, máy massage…
Còn nếu bạn không biết lễ Vu Lan nên tặng gì cho bố mẹ thì có thể lựa chọn tự tay vào bếp nấu một bữa ăn thịnh soạn để cả gia đình quây quần bên nhau. Hay đôi khi chỉ cần bạn trở về nhà, ở bên cha mẹ trong ngày này cũng là món quà lớn lao rồi.
Qua bài viết trên đây chắc hẳn các bạn đã hiểu lễ Vu Lan là lễ gì đúng không? Hãy luôn yêu thương và quan tâm cha mẹ mỗi ngày chứ không chỉ trong dịp lễ này thôi nhé!
