Khách thể, chủ thể là những thuật ngữ được sử dụng trong các quan hệ pháp luật, là một trong những yếu tố cấu thành nên tội phạm. Vậy bạn hiểu khách thể là gì? Chủ thể là gì? Có những loại khách thể và chủ thể nào? Mời bạn đọc cùng với chúng tôi tìm hiểu chi tiết về chủ đề này ngay sau đây nhé!
Khách thể là gì? Ví dụ
Khái niệm khách thể là gì?
Cho đến nay thì vẫn không có bất cứ một văn bản vi phạm pháp luật nào định nghĩa rõ về khách thể là gì. Tuy nhiên thông qua một số đặc điểm, các trường hợp cụ thể thì chúng ta có thể hiểu: Khách thể chính là một lợi ích về mặt vật chất hoặc về mặt tinh thần hoặc cũng có thể là lợi ích cả về mặt tinh thần và vật chất mà khi tham gia vào một quan hệ pháp luật nào đó thì các chủ thể này đều mong muốn đạt được.
Ví dụ: A tự sáng tác ra một tác phẩm nghệ thuật và đem nó đi đăng ký bản quyền thì ở đây quyền bản quyền đối với tác phẩm nghệ thuật đó sẽ chính là khách thể.
Khách thể của tội phạm là gì?
Khách thể của tội phạm có thể hiểu đơn giản đó là quan hệ xã hội bị tội phạm xâm phạm và được pháp luật hình sự bảo vệ. Trong mỗi trường hợp thì khách thể của tội phạm sẽ khác nhau và thường sẽ rất khó để xác định đúng và đủ. Vì vậy mà nghiên cứu cần phải có cái nhìn sâu sắc thì mới có thể nắm được khách thể một cách chính xác.
Việc phân tích khách thể của tội phạm rất có ý nghĩa trong luật hình sự. Chỉ khi xác định đúng được khách thể thì chúng ta mới có thể xác định được tội danh của tội phạm. Trong nhiều trường hợp, với cùng một loại hành vi cũng như cùng một loại chủ thể nhưng chỉ cần khác khách thể thì cũng sẽ cấu thành nên các tội danh khác nhau. Vì vậy mà người áp dụng luật cũng cần phải phân biệt được và sử dụng nó sao cho đúng.
Ví dụ: A trộm cắp 1 chiếc xe máy của B thì trong tình huống này khách thể sẽ chính là quyền sở hữu tài sản của chiếc xe máy của B bị A xâm phạm. Lưu ý: Chiếc xe máy ở đây chỉ là đối tượng tác động chứ nó không phải là khách thể.
Các loại khách thể của tội phạm là gì?
Khách thể của tội phạm được chia ra thành 3 loại, cụ thể như sau:
- Khách thể chung
Loại khách thể này chính là tổng hợp của tất cả những quan hệ xã hội đã bị tội phạm xâm hại. Với khách thể chung thì Luật hình sự đã được bảo vệ.
Những hành vi mà có liên quan đến phạm tội đều gây hại đến khách thể chung. Cho nên từ khách thể chung của tội phạm chúng ta thấy được nhiệm vụ của Bộ Luật hình sự được làm rõ. Đồng thời còn thấy được hết những chính sách hình sự của một quốc gia.
Ví dụ: Độc lập chủ quyền biển đảo chính là khách thể chung.
- Khách thể loại
Loại khách thể này được hiểu là nhóm những quan hệ xã hội có cùng một tính chất. Khách thể loại sẽ được các quy phạm hình sự bảo vệ và nó cũng có nhóm tội phạm xâm hại. Bên cạnh đó thì sẽ có những vai trò vô cùng quan trọng trong luật pháp. Thông qua khách thể loại thì Bộ Luật hình sự cũng sẽ được xây dựng trong phần của các tội phạm.
Từ việc nhìn nhận các nhóm khách thể loại của tội phạm mà chúng ta có thể đánh giá một cách thực tế về hành vi phạm tội một cách cụ thể đã xâm hại đến các khách thể của nhóm. Ví dụ: tội phạm ma tuý, tội phạm mại dâm…
- Khách thể trực tiếp
Đây chính là một trong những quan hệ xã hội bị hành vi phạm tội cụ thể xâm hại. Từ việc tội phạm gây ra thiệt hại đối với khách thể chung và khách thể của tội phạm thì việc gây ra thiệt hại đối với khách thể trực tiếp cũng sẽ được thông qua.
Khi mà chúng ta đã sắp xếp những chương trong phần các tội phạm dựa vào khách thể loại và dựa vào những cơ sở khác thì sẽ xảy ra nhiều tội phạm khác trong cùng một chương. Điều này cũng sẽ gây ra nhiều khó khăn trong việc xử lý. Những tội phạm có cùng khách thể loại thì thường xâm hại đến khách thể loại nhưng điều đó không có nghĩa là nó xâm hại đến cùng khách thể trực tiếp. Qua đó có thể khẳng định được rằng từng tội phạm sẽ có những khách thể trực tiếp riêng biệt.
Ví dụ: hành vi giết người, cướp của chính là xâm phạm đến quan hệ nhân thân và quan hệ sở hữu.
Chủ thể là gì?
Khái niệm chủ thể là gì?
Chủ thể được hiểu là những cá nhân, tổ chức tham gia vào một quan hệ xã hội nhất định. Trong mỗi mối quan hệ xã hội đó thì tùy vào từng hoàn cảnh và trường hợp thì chủ thể sẽ có những tên gọi khác nhau. Tuy nhiên các cá nhân, tổ chức đó phải đang tồn tại hữu hình.
Chủ thể tồn tại hiện hữu nghĩa là có trên thực tế, nói cách khác chủ thể có thể được nhận diện hoặc là nhận biết được thông qua các thông tin của chủ thể đó. Những trường hợp như cá nhân là người đã mất, tổ chức không hiện hữu thì đó sẽ không phải là chủ thể.
Chủ thể của tội phạm là gì?
Chủ thể tội phạm theo như quy định của Luật Hình sự Việt Nam thì phải là con người cụ thể chứ không chấp nhận trường hợp chủ thể của tội phạm là tổ chức. Tổ chức sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự mà chỉ có cá nhân cụ thể trong tổ chức phạm tội thì mới phải chịu trách nhiệm hình sự. Đây cũng chính là sự khác biệt của Luật Hình sự Việt Nam so với Luật Hình sự của một số nước trên thế giới.
Các loại chủ thể của tội phạm là gì?
Theo như quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 thì chủ thể của tội phạm bao gồm có 2 đối tượng, đó là cá nhân và pháp nhân thương mại. Cụ thể:
- Cá nhân có hành vi phạm tội, có đủ khả năng nhận thức về hành vi của mình, đạt độ tuổi theo đúng như luật định và chịu toàn bộ trách nhiệm về những hành vi mình gây ra chính là chủ thể tội phạm. Hành vi phạm tội đó đã được quy định theo pháp luật hình sự. Theo đó, người từ đủ 16 tuổi trở lên sẽ phải chịu các trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm (ngoài những tội phạm rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng đã quy định).
- Chủ thể của tội phạm cũng có thể là các pháp nhân thương mại. Không loại trừ trách nhiệm hình sự của cá nhân khi mà pháp nhân thương mại phạm tội và sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự. Cá nhân trong pháp nhân thương mại vẫn sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi mà có hành vi trái pháp luật (mặc dù pháp nhân đó do cá nhân làm chủ đã phải chịu trách nhiệm hình sự).
Có thể bạn quan tâm:
Trên đây là những thông tin liên quan đến khách thể là gì, chủ thể là gì. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn tích lũy được thêm những kiến thức bổ ích. Nếu như bạn có bất kỳ thắc mắc nào khác, hãy để lại bình luận ngay bên dưới nhé!
