Hỉ nộ ái ố là những trạng thái tình cảm quen thuộc, diễn tả mọi cung bậc cảm xúc của con người trong cuộc sống. Hãy cùng tìm hiểu hỉ nộ ái ố là gì? giải đáp ý nghĩa thực sự của “hỉ, nộ, ái, ố, ai, lạc, dục” trong bài viết sau đây nhé!
Hỉ nộ ái ố là gì?
Hỷ nộ ái ố là cụm từ dùng để diễn tả các trạng thái cảm xúc mà bất cứ ai cũng đều trải qua ít nhất một lần trong đời. Hỉ nộ ái ố tiếng Trung được dịch ra tiếng Việt với các ý nghĩa cụ thể như sau:
Hỷ: Vui mừng
Đây là niềm vui xuất phát từ tâm hồn, thể hiện qua nét mặt, ánh mắt, nụ cười hay hành động và tác động đến mọi thứ xung quanh.
Ví dụ: Nghe một bản nhạc sôi động khiến tâm trạng bạn phấn khởi, thích thú. Nhận được kết quả thi tốt khiến bạn vui mừng, hạnh phúc.
Nộ: Phẫn nộ, tức giận
Đây là cảm giác nóng giận, bực tức, bất mãn và có thái độ gay gắt đối với một ai đó hoặc một vấn đề gì đó. Nộ xuất phát từ tham dục, là những cảm xúc tiêu cực giết chết sự tu dưỡng, tâm “tàn” và tạo điều kiện phát triển các hành vi, lời nói thiếu hiểu biết.
Ví dụ: Cảm giác phẫn nộ dâng trào khi bị người khác đụng chạm đến lòng tự ái của bản thân. Muốn đạt được mục đích này nhưng bị người khác phá bỏ thì trở nên giận dữ, tức tối.
Ái: Yêu thương
Đây là trạng thái cảm xúc vương vấn, để tâm đến một số đối tượng cụ thể, có thể đồng hóa bản thân với các đối tượng đó thông qua năm giác quan.
Ví dụ: Khi bạn yêu một ai đó, bạn sẽ thấy cô ấy hát hay, cười duyên, có đôi mắt biết nói, mái tóc bồng bềnh, ngát hương thơm, thậm chí tâm trí của bạn luôn hướng về cô ấy…
Ố: Ghét
Đây là trạng thái cảm giác không thoải mái, khó chịu khi nhìn thấy thứ gì đó hoặc ai đó không hợp ý, không thích. Trạng thái này xuất phát từ nội tâm của mỗi người, từ tâm sân si, ganh ghét.
Ví dụ: Khi bị ai đó góp ý, phê bình bạn sẽ thấy ghét người đó. Khi ai đó tài giỏi, thành công hơn mình thì sinh ra lòng ghen tị, ghen ghét người đó.
Ngoài bốn trạng thái cảm xúc nói trên, còn có ba trạng thái khác bao gồm: ai (đau buồn), lạc (niềm vui, sự khoái lạc về thể xác), dục (ham muốn). Tất cả tạo thành “thất tình- lục dục” là hỉ nộ, ái, ố, ai, lạc, dục.
Hỉ, nộ, ái, ố tác động đến cuộc sống như thế nào?
Hỉ nộ ái ố của cuộc đời là điều khó tránh khỏi. Đó là những niềm vui bất chợt, những phút giận dữ khó kìm nén, cảm giác yêu thương con người và cuộc sống hay đôi lần ghét bỏ những kẻ không vừa mắt.
Nếu hỉ, ái xuất hiện càng nhiều thì cuộc sống càng thêm tốt đẹp và ý nghĩa. Nhưng nếu nộ, ố xuất hiện liên tục thì cuộc sống sẽ trở nên tăm tối, tiêu cực. Con người không thể ngăn cản sự xuất hiện của những cảm xúc này nhưng có thể học cách đón nhận và kiểm soát.
Bạn cho rằng cuộc đời mình gặp quá nhiều khó khăn, thất bại, bức xúc, dồn nén không thể giải tỏa thì chắc chắn bạn sẽ nổi giận và thù hận. Nhưng nếu bạn học được cách đối diện thì mọi chuyện sẽ trở nên đơn giản và tích cực hơn rất nhiều, bạn cũng xua đi được nhiều ưu phiền trong tâm trí.
Ngược lại, khi niềm vui, may mắn bất ngờ tìm đến, bạn cũng không nên thể hiện thái quá mà hãy biết tiết chế cảm xúc, đừng biến mình trở thành trò cười cho người khác.
Dù có trải qua bao nhiêu chuyện buồn vui trong cuộc sống, thì cách bạn đón nhận và hành xử mới quyết định con người và cuộc đời bạn.
Làm thế nào để kiểm soát hỉ nộ ái ố?
- Nâng cao tư duy, bồi dưỡng nhân cách
Tu tâm dưỡng tính là cách kiểm soát hỉ nộ ái ố tốt nhất. Tư duy giúp chúng ta nhận thức đúng đắn về sự việc, hiện tượng và con người xung quanh. Nhân cách là bản chất tính cách của mỗi người. Chúng ta có thể tu tâm dưỡng tính bằng cách đọc nhiều sách báo, tham gia các lớp thiền, tâm lý học…
- Tạo niềm vui cho người khác
Đôi khi giúp đỡ người khác cũng là một cách để tạo động lực trong cuộc sống, cảm xúc tiêu cực sẽ bay biến khi chúng ta làm việc có ý nghĩa, đem lại niềm vui cho mọi người.
- Đừng để ý đến những điều nhỏ nhặt
Không nên soi mói, phàn nàn, trách cứ người khác vì những điều vụn vặt mà nên có cái nhìn tổng quan. Học cách sống đơn giản, dành nhiều thời gian cho bản thân, yêu thương và giúp đỡ người khác, không nên mất quá nhiều thì giờ để ý người khác, rũ bớt phiền não trong lòng.
- Tự tin vào bản thân
Vui, buồn, hờn, giận đôi khi đến từ chính sự thiếu tự tin của chúng ta. Bạn cảm thấy mình không đủ năng lực, không xinh đẹp hay ăn nói khéo léo như người khác và trở nên sợ hãi, tự ti khi giải quyết vấn đề. Hãy tự tin ở bản thân để kiểm soát cảm xúc của chính mình!
- Hãy làm việc hết sức mình
Con đường vươn đến ước mơ, thành công của bạn có thể gặp không ít cản trở, chỉ trích hay phàn nàn của người khác. Tuy nhiên, hãy suy nghĩ lạc quan, nỗ lực hết mình thì dù thành công hay thất bại, bạn cũng sẽ không cảm thấy dày vò, khổ sở.
- Khéo léo trong cách sử dụng ngôn từ
Bạn cần học cách điều khiển, tiết chế cảm xúc của chính mình khi nói chuyện với người khác. Ngừng than vãn, kêu ca, thay vào đó hãy sử dụng từ ngữ mang tính khích lệ, động viên người khác sẽ giúp bạn kiểm soát cảm xúc tốt hơn và có cái nhìn tích cực hơn.
- Đặt mình vào vị trí của người khác
Đừng vội phán xét người khác trước khi tự đặt mình vào vị trí của họ. Trong hoàn cảnh đó, nếu là mình thì sẽ cảm thấy như thế nào? Dần dần, bạn sẽ bỏ được định kiến về người khác và bình tĩnh hơn trong các tình huống.
- Trao tình yêu thương đến mọi người
Chỉ cần mỗi người có thể mở lòng, bao dung và yêu thương với những người xung quanh thì cuộc sống sẽ trở nên dịu dàng biết bao! Đây cũng là một cách giúp bạn kiểm soát hỷ nộ ái ố trong lòng mình.
- Làm gì cũng nghĩ đến hậu quả
“Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói”, trước khi nói hay làm bất cứ điều gì cần suy xét và lường trước mọi hậu quả có thể xảy ra.
Nếu bạn cảm thấy tức giận, phẫn uất thì hãy hít thở sâu khoảng 5 giây để bình ổn cảm xúc và suy nghĩ thấu đáo hơn. Thời gian này vừa đủ để bạn nhận ra hậu quả không thể vãn hồi của những lời nói, hành vi quá khích. Cách làm này rất hiệu quả đối với tôi, còn bạn thì sao?
Qua bài viết trên đây chắc hẳn các bạn đã hiểu rõ về hỉ nộ ái ố là gì rồi đúng không? Cuộc sống không tránh khỏi những giây phút hành xử theo cảm xúc, nhưng tuyệt đối đừng vì một phút bốc đồng mà hối hận nhé!
