Trong các mối quan hệ xã hội ngày nay, nhân phẩm và danh dự là hai yếu tố vô cùng quan trọng để tạo nên giá trị, cốt cách của mỗi người. Vậy thì danh dự, nhân phẩm là gì? Chúng có vai trò như thế nào? Mối quan hệ giữa danh dự với nhân phẩm ra sao? Cùng tìm kiếm đáp án trong bài viết ngay sau đây của muahangdambao.com các bạn nhé!
Nhân phẩm là gì?
Nhân phẩm có thể hiểu là toàn bộ những phẩm chất mà mỗi con người có được, hay nói cách khác thì nhân phẩm chính là giá trị làm người của mỗi con người trong chúng ta.
Khi nhắc đến một người có nhân phẩm thì tức là người đó phải có 1 lương tâm trong sáng và có những nhu cầu về tinh thần, vật chất cực kỳ lành mạnh; thực hiện rất tốt các nghĩa vụ về mặt đạo đức với người khác cũng như là đối với xã hội; đồng thời thực hiện tốt những chuẩn mực của đạo đức tiến bộ ngày nay.
Người có nhân phẩm là người được xã hội đánh giá cao và cực kỳ kính trọng. Từ đó, ta có thể thấy được rằng nhân phẩm của mỗi cá nhân có vai trò cực kỳ quan trọng, là giá trị cốt lõi để phản ánh và tạo nên cái tôi riêng của mỗi con người.
Ví dụ về nhân phẩm
Dưới đây là 1 số vd về nhân phẩm để bạn có thể dễ dàng hình dung hơn:
- Ví dụ 1: Trên đường đi học về, bạn Linh vô tình nhặt được 1 chiếc ví đựng giấy tờ và rất nhiều tiền. Linh không hề nổi lòng tham mà mang ví tiền đến gửi trả lại cho người bị đánh rơi. Lúc này ta có thể nói bạn Linh là 1 người có nhân phẩm.
- Ví dụ 2: Trong cuộc sống hàng ngày, Hoài là người rất nhân hậu, thương người, cũng vô cùng dũng cảm, cần kiệm, liêm chính, chí công vô tư, ai nhờ gì cũng vui vẻ làm. Như vậy, ta cũng có thể nói Hoài là người có nhân phẩm.
- Ví dụ 3: Bạn Ánh thấy người gặp tai nạn ở ngoài đường, mặc dù nay Ánh có 1 công việc rất quan trọng tại công ty nhưng khi thấy người bị nạn không ai giúp đỡ nên bạn Ánh đã tận tình giúp đỡ và đưa người ấy vào trong viện. Và tất nhiên với hành động này, Ánh cũng được coi là người có nhân phẩm.
Nhân phẩm có vai trò như thế nào đối với con người?
Ở nội dung bên trên chúng tôi đã giúp độc giả hiểu được nhân phẩm danh dự là gì. Vậy nội dung sau đây sẽ đưa ra những vai trò quan trọng của nhân phẩm đối với mỗi cá nhân chúng ta:
– Nhân phẩm đóng 1 vai trò rất lớn đối với mỗi cá nhân chúng ta. Một cá nhân có nhân phẩm tốt chắc chắn sẽ luôn được mọi người và xã hội coi trọng và tán dương. Nhờ đó những người này sẽ có con đường thăng tiến trong công việc vô cùng thuận lợi bởi ai cũng yêu quý họ.
– Những người có nhân phẩm tốt sẽ luôn được cộng đồng đánh giá cao trong xã hội bởi vì họ đều là những người có đạo đức nên có thể nhận thức được những việc làm của mình đâu là việc làm đúng đắn, đâu là việc làm sai để từ đó sẽ có những định hướng sửa đổi cho hợp lý nhất.
– Người có nhân phẩm sẽ phát huy rất tốt được tính tích cực trong cuộc sống của họ cũng như mọi người, góp phần xây dựng xã hội thêm tốt đẹp, càng ngày càng phát triển và tiến bộ hơn. Chính vì vậy mà những người có nhân phẩm tốt, có tấm lòng nhân hậu thường được rất nhiều người yêu quý và kính trọng và chắc chắn họ sẽ luôn nhận được những sự giúp đỡ từ những người khác khi họ gặp phải khó khăn bất ngờ.
Biểu hiện của người có nhân phẩm là gì?
Để biết đối phương có phải là người có nhân phẩm không thì bạn có thể tham khảo những đặc điểm như sau:
- Người có nhân phẩm luôn đánh giá công bằng về người khác
Chú ý lắng nghe cách người này đánh giá về người khác cũng là 1 cơ hội để đánh giá tính cách của người đó. Nếu một người có nhân phẩm cao quý, tốt đẹp thì khi đánh giá người khác họ sẽ luôn công bằng, chính trực và khách quan nhất có thể.
Còn nếu một người có lòng dạ hẹp hòi, xấu tính sẽ luôn có cái nhìn rất phiến diện và cực đoan khi đánh giá về người khác. Người có tư tâm riêng, mang lòng đố kỵ sẽ chỉ nhìn thấy những khuyết điểm hay những mặt chưa tốt của người khác. Đó là bởi họ không có nhân phẩm, cũng không có lòng bao dung.
- Người có nhân phẩm luôn sử dụng tiền bạc 1 cách đúng đắn
Tiền tài của cải cũng là một loại công cụ vô cùng hữu hiệu để kiểm nghiệm một người có nhân phẩm hay không. Nếu bạn muốn xem phẩm giá của một người thì hãy nhìn vào cách người đó khi đứng trước những lợi ích cũng như tiền tài; và cả thái độ đối đãi với tiền tài của người đó nữa.
Người xưa vẫn thường nói: “Quân tử ái tài, thủ chi hữu đạo”, có nghĩa là người quân tử; người có nhân phẩm, đạo đức cao thượng thường yêu mến tài nhưng khi nhận tiền tài vẫn phải có đạo. Nếu đó là tiền do những làm việc bất chính mà ra hay không phải do chính tay họ làm ra thì họ sẽ tuyệt đối từ chối thẳng thừng, không nhận số tiền tài ấy.
Nếu một người không hề quan tâm đến lai lịch của tiền bạc; chỉ cần có thể kiếm được tiền mà không việc gì là không làm; thậm chí bán đứng cả gia đình, bạn bè, vứt bỏ hết lương tâm miễn là có tiền trong tay thì bạn tuyệt đối không nên kết giao với những người như vậy.
- Người có nhân phẩm luôn đối xử tốt với cha mẹ và người thân
Trong cuộc sống, nhiều người vẫn thường có thói quen thể hiện những mặt tốt của mình cho người khác thấy nhưng khi ở bên những người thân ở trong gia đình thì lại càng dễ bộc lộ ra những tật xấu.
Đây được coi là điều hoàn toàn bình thường trong tâm lý của con người. Chính vì vậy, những người luôn cư xử hòa nhã, nhã nhặn với cha mẹ hoặc là người thân của mình thì quả là người có nhân phẩm và đức tính tốt.
Khi đối xử với cha mẹ điều quan trọng nhất nằm ở thái độ và điều khó làm nhất cũng chính là thái độ. Nói chung, bản thân phải luôn chú ý tu dưỡng vấn đề thái độ. Càng gần gũi với những người thân thiết nhất của mình thì bạn càng nên cố gắng cư xử nhẹ nhàng nhất có thể với họ. Đây cũng là cách tốt nhất để vun vén sự gắn kết thiết thực nhất trong gia đình.
Nói tóm lại, những người làm được điều này chắc chắn đều là những người có tính khiêm tốn, lễ phép, có học thức, có trách nhiệm, có nhân phẩm; chắc chắn sẽ được những người khác yêu quý, tin tưởng và muốn kết bạn.
- Người có nhân phẩm sẽ luôn đối xử tốt với bạn bè của họ
Điều đáng quý nhất trong mối quan hệ giữa những người bạn nó nằm ở sự chân thành; đối xử với nhau bằng tấm lòng trong sáng, lương thiện. Nếu một người, ngay cả với bạn bè thân thiết mà vẫn còn có tâm cơ, có mưu tính; bên ngoài nói tốt nhưng trong lòng lại nghĩ khác, lời nói ra miệng và ý định không nhất quán với nhau thì người đó không đáng tin cậy và không có nhân phẩm.
- Người có nhân phẩm luôn sẵn lòng giúp đỡ người khác
Con người trong xã hội hiện nay đang dần trở nên ích kỷ hơn nhưng những người có nhân phẩm thì lại khác. Họ luôn lương thiện, sẵn lòng đưa tay giúp đỡ người khác ngay cả khi bản thân cũng đang gặp vấn đề.
Danh dự là gì?
Danh dự được hiểu là 1 sự coi trọng, tôn trọng của xã hội đối với một cá nhân hay tổ chức nào đó và đã được pháp luật ghi nhận cũng như bảo vệ. Danh dự là sự coi trọng đối với một cá nhân nhưng lại mang tính xã hội rất lớn và luôn gắn liền với một chủ thể nhất định. Sở dĩ ta nói danh dự mang tính xã hội lớn là bởi vì danh dự sẽ được hình thành dựa trên những mối quan hệ tồn tại trong xã hội. Việc mọi người nhìn vào nó chính là thước đo để đánh giá một cá nhân có danh dự hay là không.
Danh dự cũng chính là yếu tố vô cùng quan trọng để khẳng định vai trò cũng như sự uy tín của một cá nhân, tổ chức nào đó trong xã hội này, được hiến pháp và pháp luật bảo vệ, không một ai có quyền xâm phạm chúng.
Ví dụ về danh dự
– Danh dự đoàn viên Thanh niên, danh dự đạt danh hiệu học sinh giỏi, học sinh xuất sắc, danh dự nhận bằng khen người tốt việc tốt,…
– Những điều em cần làm để gìn giữ danh dự của bản thân mình là: Thực hiện thật tốt các quy tắc, chuẩn mực đạo đức thích hợp với lứa tuổi, thực hiện nghiêm những nội quy nhà trường, trân trọng nhân phẩm danh dự của bản thân cũng như những người khác, học tập thi đua thật tốt,…
Vai trò của danh dự đối với mỗi người
Danh là dự là một trong những quyền riêng tư quan trọng của mỗi con người, không chỉ có vai trò tạo nên sự uy tín đối với xã hội mà còn có ý nghĩa với bản thân người có danh dự. Đây cũng là một phẩm chất cần thiết để khẳng định giá trị đạo đức cũng như tinh thần tốt đẹp của chính bản thân mình.
Danh dự có vai trò rất lớn đối với mỗi cá nhân chúng ta, người nào có danh dự thì đương nhiên sẽ được cả xã hội tin tưởng và coi trọng. Nhờ đó mà cuộc sống cũng trở nên tốt đẹp hơn.
Người có danh dự thường sẽ được đánh giá rất cao bởi những người có danh dự là người có phẩm chất đạo đức cực kỳ tốt, họ cũng nhận thức được những việc làm của mình đâu là việc nên làm và tuyệt đối không nên làm để tránh gây ảnh hưởng tới người khác.
Biểu hiện của người có danh dự là gì?
Vậy những người có danh dự thì sẽ có biểu hiện ra sao?
– Những người có danh dự đều là những người có nhân phẩm vô cùng tốt đẹp.
– Có thể tạo ra được cho mình những giá trị tốt đẹp về mặt tinh thần cũng như đạo đức như là giúp đỡ người gặp khó khăn, hy sinh bản thân vì lợi ích chung nào đó,…
– Những giá trị mà họ làm ra được xã hội đánh giá cao và công nhận.
– Không vì bản thân làm sai mà trốn tránh trách nhiệm, người có danh dự sẵn sàng đứng ra nhận lỗi lầm thuộc về mình.
Vì sao người có nhân phẩm, danh dự luôn được xã hội đánh giá cao?
Người có nhân phẩm và danh dự là những người có lương tâm, có nhu cầu vật chất và tinh thần vô cùng lành mạnh, luôn thực hiện tốt những nghĩa vụ liên quan đến đạo đức đối với xã hội và người khác đồng thời biết tôn trọng các quy tắc, chuẩn mực đạo đức tiến bộ của thời đại. Do đó, người có lương tâm được xã hội đánh giá cao bởi những lý do sau:
– Người có lương tâm sẽ cảm thấy tự tin vào bản thân hơn và có thể phát huy được hết tính cách tích cực trong hành vi của mình để góp phần phát triển xã hội tốt đẹp hơn.
– Họ biết điều chỉnh lại hành vi của mình sao cho phù hợp nhất với các chuẩn mực của xã hội. Biết ăn năn, sửa chữa lỗi lầm của mình và biết cách sống vì người khác, luôn luôn giúp đỡ những người xung quanh khi họ gặp phải khó khăn mà không cần được trả ơn.
Mối quan hệ giữa nhân phẩm và danh dự của con người là gì?
– Trên thực tế thì danh dự và nhân phẩm có mối quan hệ vô cùng khăng khít với nhau và chúng sẽ tạo nên giá trị của mỗi con người. Nhân phẩm chính là tất cả những phẩm chất của một con người còn danh dự sẽ chính là sự coi trọng, đánh giá của dư luận xã hội đối với một con người trên cơ sở giá trị đạo đức tinh thần của người ấy.
– Từ đó chúng ta có thể hiểu được nhân phẩm chính là giá trị để làm người của một con người còn danh dự chính là kết quả của cả 1 quá trình xây dựng, bảo vệ nhân phẩm của một con người.
– Nếu mỗi cá nhân biết cách bảo vệ và giữ gìn danh dự, nhân phẩm của mình thì chắc chắn sẽ tạo nên sức mạnh tinh thần vô cùng lớn lao để cá nhân đó có thể làm nên những điều tốt đẹp hơn trong cuộc sống.
– Khi cá nhân nào đó đánh mất danh dự, nhân phẩm của mình thì cũng đồng nghĩa với việc rằng người đó đã đánh mất đi phẩm chất và giá trị làm người của mình bởi vì đây là hai yếu tố chính yếu tạo nên giá trị cốt lõi của một con người.
– Danh dự, nhân phẩm của mỗi con người cũng được pháp luật thừa nhận và bảo vệ. Điều này đã được thể hiện vô cùng cụ thể trong nhiều văn bản pháp luật khác nhau như là hiến pháp và các quy định của các pháp luật chuyên ngành.
– Cụ thể tại Điều 20 trong Hiến pháp có quy định cụ thể như sau: “Mọi người đều có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ trên phương diện sức khỏe, danh dự cũng như nhân phẩm. Tuyệt đối không được tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay sử dụng bất cứ hình thức đối xử nào khác xâm phạm tới thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh sự hoặc nhân phẩm của người khác.
– Khi một người nào đó có hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác thì tùy vào mức độ hành vi vi phạm mà có thể sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính thậm chí là xử lý hình sự theo các quy định của pháp luật.
Tội xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác được xử lý như thế nào?
Những hành vi xúc phạm danh dự và nhân phẩm ở mức độ nhẹ thì có thể chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính. Nhưng nếu mức độ nặng hơn vẫn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội xúc phạm danh dự và nhân phẩm của người khác theo các quy định của pháp luật hình sự.
Quy định của pháp luật về tội xúc phạm danh dự cũng như nhân phẩm người khác đã được quy định tại Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung vào năm 2017, cụ thể như sau:
– Người phạm tội phải là những người có hành vi (bằng lời nói hoặc là hành động) xúc phạm nghiêm trọng tới nhân phẩm, danh dự của người khác như là: lăng mạ, chửi rủa vô cùng thậm tệ, cạo đầu, cắt tóc, lột quần áo bị hại giữa đám đông… Để làm nhục nhân phẩm người khác, người phạm tội có thể có những hành vi mang tính vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực như bắt trói, tra khảo, đánh, vật lộn, đấm đá hoặc dùng các phương tiện nguy hiểm để khống chế, đe dọa như dao, dùi cui điện,… buộc người bị hại phải làm theo những ý muốn của mình.
– Tất cả những hành vi, thủ đoạn đó chỉ nhằm mục đích chính là làm nhục chứ không nhằm vào mục đích khác. Nếu hành vi làm nhục người khác lại cấu thành một tội riêng rẽ độc lập thì còn cần tùy vào từng trường hợp cụ thể mà người phạm tội sẽ bị truy cứu trách nhiệm trên phương diện hình sự về tội làm nhục và tội tương ứng với những hành vi đã thực hiện.
– Ý thức chủ quan của người phạm tội là khiến cho người bị hại bị nhục nhã với nhiều động cơ khác nhau, có thể là để trả thù chính người bị hại hoặc cũng có thể là trả thù người thân thiết của người bị hại.
– Người bị hại sẽ phải là người bị xâm phạm 1 cách nghiêm trọng đến nhân phẩm, danh dự. Thế nhưng thế nào thì được coi là nhân phẩm, danh dự bị xâm phạm nghiêm trọng lại là một vấn đề tương đối phức tạp. Bởi vì cùng là bị xâm phạm như nhau nhưng sẽ có người cảm thấy nhục nhã hoặc rất nhục nhã nhưng có người lại cảm thấy bình thường. Về phía người phạm tội, họ cũng có nhận thức tương tự, họ luôn cho rằng với hành vi như thế thì người bị làm nhục sẽ cảm thấy nhục hoặc rất nhục nhưng thực tế người bị hại lại không hề cảm thấy bị nhục.
– Nếu chúng ta chỉ căn cứ vào ý thức chủ quan của những người phạm tội hay người bị hại thì cũng chưa thể xác định một cách chính xác được mà phải kết hợp với những yếu tố khác như trình độ nhận thức, mối quan hệ gia đình và xã hội của họ hay địa vị xã hội, quá trình hoạt động của bản thân người bị hại, phong tục tập quán cũng như truyền thống gia đình… Dư luận xã hội ở trong trường hợp này cũng có ý nghĩa vô cùng quan trọng để xác định chính xác nhân phẩm, danh dự của người bị hại bị xâm phạm đến mức nào. Sự đánh giá của xã hội ở trong trường hợp này có ý nghĩa rất lớn để xác định chính xác hành vi phạm tội của người có hành vi làm nhục người khác.
Hình thức xử phạt tội xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác như thế nào?
Việc xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác là 1 hành vi vi phạm pháp luật. Tùy thuộc vào từng mức độ của vụ việc mà người vi phạm có thể bị phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự như sau:
Theo chế tài về hành chính
Theo Khoản 1 Điều 5 Nghị định 167/2013/NĐ-CP đã quy định như sau: “Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ mức 100.000 đồng cho đến 300.000 đồng đối với người có hành vi như có cử chỉ, lời nói thô bạo với mục đích khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm tới danh dự, nhân phẩm của người khác’’.
Hoặc phạt tiền từ 20.000.000 đồng cho đến 30.000.000 đồng đối với những hành vi đưa thông tin sai sự thật nhằm xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của 1 tổ chức, danh dự và nhân phẩm của cá nhân nào (Theo điểm a khoản 3 Điều 99 Nghị định 15/2020/NĐ-CP quy định).
Theo chế tài dân sự
Người chịu trách nhiệm sẽ phải bồi thường trong trường hợp danh dự, nhân phẩm hay uy tín của người khác bị xâm phạm và phải bồi thường thiệt hại theo quy định đã được nêu tại khoản 1 Điều 592 của Bộ luật dân sự và một khoản tiền khác với mục đích bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó phải gánh chịu. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần là bao nhiêu sẽ do các bên tự thỏa thuận; nếu không thể thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm sẽ không được quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước đã quy định. (Theo Điều 592 của Bộ luật dân sự).
Những cá nhân bị thông tin làm ảnh hưởng xấu tới danh dự, nhân phẩm hay uy tín của bản thân thì ngoài quyền yêu cầu bên vi phạm bác bỏ thông tin đó còn có quyền yêu cầu người đó phải đưa ra thông tin xin lỗi, cải chính hoàn toàn công khai và bồi thường thiệt hại. (Dựa theo Khoản 5 Điều 34 của Bộ luật dân sự)
Theo chế tài hình sự
Theo Điều 155: Tội làm nhục người khác thì:
“1. Người nào có hành vi xúc phạm nghiêm trọng tới nhân phẩm, danh dự của người khác thì sẽ bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng cho đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ tối đa 3 năm.
- Phạm tội thuộc một trong những trường hợp sau đây thì sẽ bị phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm, cụ thể như sau:
- a) Phạm tội từ 2 lần trở lên;
- b) Phạm tội đối với 02 người trở lên;
- c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình;
- d) Đối với những người đang thi hành công vụ;
đ) Đối với những người có công dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc và chữa bệnh cho mình;
- e) Sử dụng các mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để thực hiện hành vi phạm tội;
- g) Gây rối loạn tâm thần cũng như hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể ở mức từ 31% đến 60%.
- Phạm tội thuộc vào một trong các trường hợp sau đây thì sẽ bị phạt tù từ 2 năm cho đến 5 năm:
- a) Gây rối loạn tâm thần cũng như hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên;
- b) Thực hiện hành vi khiến nạn nhân tự sát.
- Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm các chức vụ, cấm hành nghề hoặc là làm những công việc nhất định từ 1 năm cho đến 05 năm.
Hy vọng rằng bài viết trên đây của chúng tôi đã cung cấp những thông tin cần thiết về vấn đề nhân phẩm, danh dự là gì và vai trò của nhân phẩm, danh dự đối với con người. Nếu còn những thông tin nào chưa rõ cần được hỗ trợ thêm thì hãy liên hệ cho chúng tôi bằng cách bình luận bên dưới bài viết để nhận được câu trả lời sớm nhất nhé!
