Ở nước ta, xe máy là phương tiện giao thông rất phổ biến trong cuộc sống, là “người bạn” đồng hành thân thiết với người dân Việt Nam, hỗ trợ con người trong công việc đi lại. Nhưng mấy ai đã từng nghĩ tới việc tìm hiểu về xe máy, xe máy có lịch sử phát triển như thế nào và cấu tạo của nó ra sao?.
Những thông tin trong bài viết dưới đây sẽ giúp bạn có thể nắm được những kiến thức cơ bản về xe máy và có thêm hiểu biết về phương tiện giao thông này.
Lịch sử phát triển của xe máy
Năm 1868, tại Pháp, chiếc xe gắn động cơ đầu tiên đã ra đời. Đây được coi là chiếc xe máy đầu tiên dùng một động cơ hơi nước vận hành bằng cồn, một xilanh, công suất 0,5 mã lực; kết hợp hệ thống dây cu-roa truyền động tới bánh sau.
Sau đó, hai nhà phát minh người Đức tên Gottlieb Daimler và Wilhelm Maybach đã chế tạo thành công chiếc xe máy phiên bản dùng động cơ đốt trong 4 thì đầu tiên trên thế giới, đặt tên là Reitwagen. Chiếc xe này có dung tích xilanh là 264 phân khối, có thể vận hành bằng nhiên liệu xăng hoặc dầu hỏa, vận tốc đạt được khoảng 12km/h.
Việc sản xuất xe máy trong thời kỳ chiến tranh thế giới thứ nhất được đẩy mạnh hơn nhiều để cung cấp phương tiện vận chuyển và thông tin liên lạc trên chiến trường. Ở thời điểm đó, Harley-Davidson của Mỹ và Triumph của Anh được đánh giá là hai nhà sản xuất xe máy nổi tiếng nhất. Sản phẩm xe máy động cơ 4 thì 550 phân khối, tích hợp bộ chế hòa khí và hộp số 3 cấp, dùng dây đai để truyền động model H của Triumph được nhận định là nguyên mẫu đầu tiên của xe gắn máy hiện đại ngày nay.
Đến giai đoạn tiếp theo, sau chiến tranh, đây là thời kỳ phát triển mạnh của những chiếc xe đua. Các hãng sản xuất xe máy nhanh chóng cải tiến các mẫu xe, tăng công suất động cơ để chế tạo ra những chiếc xe có tốc độ nhanh nhất và hoạt động khỏe nhất.
Thế kỷ XX, các Công ty sản xuất xe máy của Nhật Bản chi phối mạnh mẽ ngành công nghiệp xe máy. Chiếc xe Super Cub của Honda ra đời năm 1958 đã tạo nên “cơn sốt” lớn, trở thành một trong những chiếc xe máy bán chạy nhất mọi thời đại với hơn 60 triệu chiếc xe được bán ra đến năm 2018. Tính đến nay, trên thị trường đã xuất hiện rất nhiều hãng xe máy khác như: Yamaha, TVS Motors, Suzuki, SYM,…
Theo khảo sát, trên thế giới có 4 thị trường xe máy lớn nhất là Việt Nam, Trung Quốc, Indonesia, Ấn Độ. Trong đó, Ấn Độ là quốc gia tập trung xe máy nhiều nhất, đứng đầu thế giới; sau đó tới Trung Quốc. Trong những năm gần đây thì thị trường xe máy vẫn có nhiều tiềm năng phát triển; không chỉ ở các nước đang phát triển mà còn ở các nước phát triển như Mỹ bởi giá nhiên liệu đang ngày càng gia tăng và tình trạng ách tắc giao thông trong đô thị vẫn đang trở thành “vấn nạn” ở nhiều quốc gia. Nhiều quốc gia như Anh, Mỹ,…; Chính phủ còn đưa ra nhiều chính sách khuyến khích đi xe máy thay ô tô: xe máy được miễn 10 bảng Anh phí tắc nghẽn giao thông ở London, miễn phí thu phí tại các cửa sông; giảm phí lưu hành xe máy tại Mỹ, sử dụng xe máy chung làn đường với xe bus,…
Một số bộ phận cơ bản của xe máy mà người dùng nên biết
Kiến thức về xe máy bao gồm rất nhiều vấn đề khác nhau, tất nhiên bạn không thể nắm được hết hay tìm hiểu được hết nhưng bạn cũng cần nắm được một số kiến thức cơ bản để vận hành xe tốt và an toàn. Tìm hiểu về xe máy đừng bỏ qua tìm hiểu một số bộ phận cơ bản dưới đây của xe:
– Động cơ: Đây là bộ phận quan trọng nhất của xe, ảnh hưởng lớn tới khả năng vận hành của xe. Động cơ của các sản phẩm xe máy hiện nay hầu như là động cơ 4 thì hay còn gọi là 4 kỳ (hút, nén, nổ, xả hỗn hợp khí và nhiên liệu trong buồng đốt xy lanh). Các chu kỳ vận hành liên tiếp với nhau hình thành lên chuyển động tịnh tiến của piston và qua trục khuỷu chuyển hóa thành chuyển động quay.
– Chế hòa khí: Bộ phận này còn được gọi với tên khác là bình xăng con, đảm nhận nhiệm vụ trộn không khí và nhiên liệu theo tỷ lệ phù hợp, hình thành hỗn hợp khí cho buồng đốt của xy lanh. Với các xe dùng hệ thống phun xăng điện tử FI thì bộ chế hòa khí này không còn nữa mà được thay thế với các kim phun và cảm biến vi tính.
– Bugi: Bugi là “cửa ngõ” của động cơ; là bộ phận cuối cùng của hệ thống đánh lửa, có vai trò quan trọng là tạo tia lửa điện giữa hai điện cực, đốt cháy hỗn hợp không khí-xăng từ chế hòa khí đã được nạp vào buồng đốt. Bởi vậy, nếu bugi bị hỏng, ướt, bẩn, không đánh lửa được thì hỗn hợp không phát nổ, động cơ không hoạt động.
– IC: IC là viết tắt của cụm từ “Intergated Circuit” trong tiếng Anh. Đây là bộ phận khởi động quan trọng, đặc biệt ở xe tay ga bởi xe ga sẽ không thể khởi động được nếu không có bộ phận này. Bộ phận này có nhiệm vụ điều chỉnh dòng điện, điều khiển các tia lửa điện của bugi vận hành đồng bộ với tốc độ quay của máy, tác động khiến động cơ đốt trong bùng nổ hình thành sự chuyển động của piston. Nếu không có bộ phận IC thì bugi sẽ đánh lửa liên tục.
– Hộp số: Hộp số kết hợp với xích, nhông là bộ phận truyền tải lực kéo hình thành ra từ chuyển động của trục khuỷu tới bánh xe sau. Hộp số có cấu tạo gồm trục sơ cấp và thứ cấp liên kết với nhau qua hệ thống bánh răng.
– Ắc quy: Đây là bộ phận chuyển hóa điện năng dưới dạng hóa năng, dùng cho những bộ phận sử dụng điện trên xe như bộ đánh lửa, còi, đèn,…Trong trường hợp ắc quy hết điện hoặc bình ắc quy gặp sự cố hỏng hóc thì sẽ không thể phóng điện và xe không nổ máy được. Do đó, người dùng cần kiểm tra ắc quy định kỳ theo khuyến cáo của hãng sản xuất.
Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu thêm một số bộ phận khác như: phanh đĩa, dầu máy,…Hy vọng một số kiến thức xe máy trên sẽ hữu ích với bạn. Like và chia sẻ để bài viết của chúng tôi được lan tỏa tới nhiều người hơn nhé. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết!
