Thủy triều – hiện tượng thiên nhiên không còn quá xa lạ đối với chúng ta. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ thủy triều là gì? Nguyên nhân, đặc điểm và tác hại của thủy triều? Trong bài viết này hãy cùng với chúng tôi tìm hiểu chi tiết về thủy triều.
Thủy triều là gì?
Hiện tượng thủy triều là gì?
Thủy triều là một hiện tượng của tự nhiên nói về mực nước (sông, biển) dâng lên hay hạ xuống trong một chu kỳ thời gian nhất định, dựa vào sự biến đổi thiên văn.
Đặc điểm của thủy triều
Thủy triều tự nhiên thì được chia làm nhiều giai đoạn và mỗi giai đoạn thủy triều sẽ có cách gọi khác nhau, cụ thể như sau:
- Khi mức nước biển dâng nhanh lên trong vài giờ và làm ngập vùng gian triều thì người ta gọi đó là triều lưu hoặc là ngập triều. Một số nơi khác thì còn gọi đây là con nước lớn. Ngược lại, khi mực nước hạ thấp nhanh trong vài giờ và để lộ ra vùng gian triều thì người ta gọi đó là triều rút hoặc là con nước ròng.
- Tại thời điểm mà nước dâng lên đến điểm cao nhất của đó thì người ta gọi nó là triều cao hoặc triều cường. Ngược lại, khi mực nước hạ xuống mức thấp nhất thì người ta gọi đó là triều thấp.
Thời gian nào trong ngày có thuỷ triều?
Thuỷ triều hiện nay có 2 loại chính đó là nhật triều và bán nhật triều:
- Thời gian để mực nước hạ xuống hay dâng lên khoảng 24h25 phút thì sẽ xảy ra nhật triều.
- Đối với bán nhật triều thì khoảng thời gian mà nó xảy ra chỉ rơi vào 12 giờ 25 phút và chỉ xảy ra ở những khu vực gần xích đạo.
Cụ thể cách tính thuỷ triều một cách dễ hiểu hơn như sau:
- Đối với hiện tượng nhật triều: chỉ có 1 lần triều lên và 1 lần triều xuống trong 1 ngày. Khoảng cách giữa triều xuống và triều lên này phải cách nhau khoảng 50 phút. Có nghĩa rằng nếu như hôm nay vào lúc 7h sáng thuỷ triều xuống thì vào ngày hôm sau sẽ rơi vào thời điểm 7h50 phút sáng thì thuỷ triều sẽ xuống. Còn với thuỷ triều lên thì cũng tương tự như vậy.
- Đối với hiện tượng bán nhật triều: có 2 lần thuỷ triều lên và xuống trong vòng 1 ngày. Và khoảng thời gian là 12h25 phút đối với thuỷ triều lên và xuống.
Nguyên nhân gây ra thủy triều là gì?
Tại tâm của Trái Đất, lực ly tâm và lực hút đến từ Mặt Trăng sẽ bù cho nhau. Tuy nhiên nó lại không diễn ra ở một điểm cụ thể nào đó trên mặt đất bởi vì 2 lực này thay đổi theo chiều ngược nhau. Cụ thể: một điểm càng xa tâm của Trái Đất và Mặt Trăng thì lực ly tâm nó phải chịu sẽ càng lớn và ngược lại.
Cũng chính bởi vì 2 lực không bù nhau trên bề mặt của Trái Đất và sự chênh lệch của chúng tạo đã tạo ra hiện tượng thủy triều. Nói một cách dễ hiểu hơn thì thủy triều là một hiện tượng được tạo ra dưới sự kết hợp của lực ly tâm của Trái Đất và lực hấp dẫn của nó. Nó có hình cầu dẹt, bị kéo cao lên ở 2 miền và tạo thành hình elip.
Trong hình elip đó thì phần đỉnh sẽ nằm trực diện với Mặt Trăng và nó cũng sẽ là miền nước lớn thứ nhất được tạo ra bằng chính lực hấp dẫn. Còn miền nước lớn thứ hai thì sẽ được tạo ra bằng lực ly tâm và nó sẽ nằm đối diện với miền nước lớn thứ nhất.
Nước ròng chính là điểm nằm giữa miền nước lớn thứ nhất và miền nước lớn thứ hai. Khi Trái Đất đạt được tốc độ quay ổn định thì lực ly tâm lớn nhất của Trái Đất sẽ nằm tại vị trí xích đạo.
Đặc biệt, tại những thời điểm mà Mặt Trăng nằm thẳng hàng cùng với Mặt Trời và Trái Đất thì thủy triều sẽ thêm vào các “hiệu ứng” riêng của nó. Cụ thể là vào lúc trăng non và trăng tròn thì thủy triều sẽ là mạnh nhất.
Thủy triều tác động như thế nào đến Trái Đất?
Lợi ích
Thủy triều là một hiện tượng tự nhiên của biển và nó có vai trò quan trọng với cả con người và tự nhiên.
- Không chỉ mang đến những vai trò quan trọng cho sự phát triển kinh tế xã hội mà nó còn tác động trực tiếp lên cấu tạo địa chất ở nơi tiếp giáp. Đặc biệt tại các vùng cửa sông thì hiện tượng thủy triều mang đến lợi ích rất lớn cho sự phát triển kinh tế.
- Khi thủy triều lên giúp cho vùng đất mà nó đi qua sẽ phì nhiêu và màu mỡ hơn, thuận lợi cho phát triển nông nghiệp. Bên cạnh đó, ngư dân cũng sẽ thuận tiện hơn trong việc đánh bắt thủy hải sản hay lợi dụng để cung cấp nước cho nuôi trồng. Ngoài ra, khi thủy triều lên cũng sẽ mang đến một nguồn thủy sản rất phong phú.
- Đối với địa hình thì nhờ có hiện tượng lên xuống của thủy triều sẽ hình thành nên các dạng địa hình xâm thực, giúp phát triển vùng ven biển. Nhờ lượng nước lớn giúp cho quá trình thau chua rửa mặn cho các vùng đất ngập mặn được dễ dàng hơn. Vậy nên người ta luôn tận dụng tối đa các lợi ích của thủy triều để mang đến các lợi ích kinh tế to lớn.
Tác hại
Hiện tượng thủy triều cũng là một vấn đề phức tạp và nghiêm trọng, gây ra những tác hại không nhỏ cho cả thế giới.
- Thủy triều chính là sự tăng cao của mực nước biển, do nhiệt độ của Trái Đất tăng cao và làm cho nhiều bãi biển bị ngập nước. Điều này làm ảnh hưởng đến các địa phương có nhiều dân cư, đặc biệt là tại các quốc gia nghèo hay các khu vực, quốc gia có nhiều địa hình thấp.
- Một trong những tác hại chính của hiện tượng thủy triều còn là sự biến đổi khí hậu. Khi nhiệt độ trên Trái Đất tăng cao thì nó sẽ làm cho các hệ thống thời tiết trên toàn thế giới bị thay đổi. Các mô hình thời tiết không còn ổn định như trước nữa. Từ đó các cuộc bão, lũ lụt và các thiên tai khác xảy ra một cách thường xuyên hơn.
- Hiện tượng thủy triều cũng làm ảnh hưởng không nhỏ đến các hệ sinh thái biển. Do sự tăng cao của mực nước biển mà nhiều loài động vật biển sẽ bị áp lực và có thể bị diệt vong. Điều này sẽ làm ảnh hưởng đến các nguồn thực phẩm của con người. Ngoài ra, nó còn làm ảnh hưởng đến các hoạt động du lịch biển…
Có thể bạn quan tâm:
Triều cường là gì? Hiện tượng triều cường có chu kỳ như nào?
Trăng máu là gì? Khám phá điều thú vị về hiện tượng thiên nhiên này
Trên đây là những thông tin có liên quan đến thủy triều là gì. Thủy triều có những mặt tốt cũng như những hạn chế nhất định. Vậy nên hãy chú ý theo dõi lịch của thủy triều để có những biện pháp đối phó với ảnh hưởng của thủy triều nhé!
