Phân tích là một trong những kỹ năng quan trọng trong công việc và trong cuộc sống; giúp bạn giải quyết các vấn đề một cách hiệu quả và nhanh chóng. Vậy bạn hiểu phân tích là gì? Vai trò, cách rèn luyện kỹ năng phân tích như thế nào?
Phân tích là gì?
Phân tích theo nghĩa chung nhất chính là phương pháp nghiên cứu, là sự phân chia cái chung, cái toàn bộ ra các phần, các bộ phận khác nhau. Mục đích là để nghiên cứu sâu sắc các sự vật, sự việc, hiện tượng, quá trình; nhận biết các mối quan hệ bên trong cũng như sự phụ thuộc trong sự phát triển của các sự vật, hiện tượng, quá trình đó.
Bên cạnh đó còn có khá nhiều định nghĩa về phân tích, ví dụ như:
- Phân tích có nghĩa là chẻ vấn đề ra thành từng mảnh nhỏ, để hiểu được từng chi tiết, từng khía cạnh nhỏ, hiểu được vấn đề từ ngoài vào trong và từ trong ra ngoài.
- Phân tích chính là việc phân chia đối tượng nhận thức ra thành nhiều bộ phận. Từ đó xem xét cụ thể theo từng bộ phận để chỉ ra được mối quan hệ cấu thành và quan hệ nhân quả giữa chúng; đồng thời đưa ra được những đánh giá, nhận xét để làm rõ vấn đề nghiên cứu.
Vai trò của phương pháp phân tích là gì?
- Xác định được nhiệm vụ, quyền hạn cũng như trách nhiệm của người được giao giải quyết một vấn đề nào đó: Đảm bảo bình đẳng trong việc phân công công việc giải quyết khi xét đến tất cả các yếu tố và sẽ đạt được được hiệu quả cao nhất trong khi giải quyết vấn đề đó.
- Định hướng cho quá trình phát triển công việc của mỗi người: Bạn sẽ xác định được nhu cầu công việc mà mình cần thực hiện, các vấn đề cần phải có để tạo nên lịch trình thực hiện phù hợp nhất. Từ đó giúp rút ngắn quá trình thực hiện công việc và trở nên thành công hơn.
- Tránh và đối phó kịp thời các rủi ro sẽ gặp phải trong quá trình thực hiện một vấn đề nào đó: Khi đã có dự phòng các phương án giải quyết vấn đề thì mọi khó khăn, trở ngại đều có thể vượt qua một cách dễ dàng.
- Đánh giá chất lượng thực hiện công việc: Bạn sẽ có cơ sở để làm nên một kế hoạch thực hiện mới và phân chia công việc thực hiện một cách phù hợp hơn. Qua phân tích có thể chỉ ra được các yếu tố dẫn đến thành công hay thất bại trong khi thực hiện công việc giúp bạn xây dựng được một quy trình mới, đảm bảo đạt hiệu quả cao hơn.
- Xây dựng các mối quan hệ: Từ phân tích giúp bạn hiểu được tính cách, cách làm việc hay cách giao tiếp của một người nào đó. Từ đó chúng ta có thể dễ dàng nói chuyện với các chủ đề có liên quan đến họ, xây dựng nên các mối quan hệ giúp đỡ, hợp tác trong công việc và trong cuộc sống.
- Phát triển bản thân tốt hơn: Qua phân tích chúng ta có thể thấy các điểm tốt và điểm yếu của bản thân. Từ đó biết phát huy cũng như sửa đổi đúng thời điểm để bản thân thành công hơn trong công việc, cuộc sống.
- Giảm bớt được thời gian, công sức: Khi phân tích chúng ta có thể xây dựng được một hệ thống sắp xếp và đánh giá công việc. Qua đó xác định được mức thù lao và nhiệm vụ một cách nhanh chóng, góp phần giảm bớt thời gian và nhân lực.
Kỹ năng phân tích là gì?
Kỹ năng phân tích chính là khả năng tách rời một vấn đề lớn, phức tạp thành các thành phần nhỏ hơn và hiểu rõ được mối quan hệ giữa chúng. Kỹ năng này bao gồm có: khả năng thu thập thông tin, phân loại dữ liệu, tìm hiểu các mẫu cũng như xu hướng, đánh giá và xác định các yếu tố quan trọng, rút ra các kết luận mang tính logic và suy luận từ dữ liệu.
Để làm tốt được kỹ năng phân tích số liệu hay kỹ năng phân tích vấn đề thì đòi hỏi người phân tích cần phải có:
- Tư duy trực quan: là khả năng dự đoán được các kết quả có thể xảy ra thông qua các dữ liệu, hành động. Ở một số lĩnh vực chuyên môn thì tư duy trực quan thường có liên quan đến phân tích dữ liệu qua đồ thị, biểu đồ…
- Tư duy phản biện: là khả năng phản biện trước những đánh giá thông qua việc đưa ra các quyết định hợp lý. Nó được thực hiện thông qua khả năng đánh giá và đưa ra các kết luận mà hoàn toàn không để cho cảm xúc chi phối.
- Khả năng thu thập và xử lý thông tin: Là khả năng tiếp nhận, thu thập và xử lý thông tin một cách hiệu quả nhất.
Rèn luyện kỹ năng phân tích như thế nào?
Để rèn luyện kỹ năng phân tích hiệu quả bạn có thể áp dụng những cách dưới đây:
- Đọc nhiều hơn
Đọc sách, báo, tạp chí… là một cách tuyệt vời để bạn mở rộng thêm kiến thức và rèn luyện khả năng tư duy của mình. Khi đọc, bạn hãy cố gắng tập trung vào việc hiểu ý chính, phân tích các luận điểm, lập luận của tác giả. Đồng thời hãy đưa ra các ý kiến, suy nghĩ của bản thân và cũng có thể phản biện lại với ý kiến của tác giả.
- Chơi các trò chơi “cân não”
Các trò chơi như cờ vua, sudoku hay cờ vây… đều đòi hỏi người chơi phải cần phải suy nghĩ logic và đưa ra quyết định một cách nhanh chóng. Đây chính những trò chơi rất tốt để bạn rèn luyện kỹ năng phân tích của mình.
- Học cách quan sát
Quan sát cũng là một kỹ năng quan trọng giúp bạn có thể thu thập thông tin và phân tích vấn đề hiệu quả. Hãy tập trung vào việc quan sát chi tiết, ghi nhớ những gì mà mình thấy và tập suy nghĩ về ý nghĩa của chúng.
- Viết nhật ký
Viết nhật ký chính là việc chúng ta ghi lại các sự kiện, suy nghĩ, cảm xúc và quan sát diễn ra hàng ngày trong cuộc sống. Thói quen này cũng sẽ tự tạo ra một tài liệu mô tả chi tiết về cuộc sống của bạn.
Bằng cách đọc lại nhật ký, bạn có thể nhận biết các mô-típ, xu hướng hay các thông tin khác mà bản thân có thể đã bỏ qua. Điều này giúp bạn hiểu rõ hơn về bản thân, nhận thức về các mô hình hoặc là các hành vi không mong muốn. Từ đó tạo ra cơ hội để thay đổi và phát triển bản thân.
- Đặt câu hỏi nhiều hơn
Khi đặt câu hỏi cũng là lúc bạn tạo ra một cơ hội để phân tích thông tin, hiểu rõ vấn đề hơn. Từ đó có thể tìm kiếm các phương án và có các giải pháp khác nhau.
Bên cạnh đó, việc đặt câu hỏi cũng có thể tạo ra một môi trường học tập tích cực. Bằng cách đặt câu hỏi sẽ khuyến khích sự tham gia và tương tác, tạo điều kiện cho bạn trao đổi ý kiến và thảo luận với người khác. Bạn không chỉ mở rộng kiến thức mà còn giúp phát triển khả năng phân tích và suy luận.
- Thảo luận và tranh luận
Khi bạn tham gia vào các cuộc thảo luận, tranh luận với người khác thì cũng là cách tốt để bạn trao đổi ý kiến, đặt câu hỏi và phản biện. Bạn có thể lắng nghe các quan điểm khác nhau và học cách đưa ra lập luận logic, có căn cứ.
- Học từ chính tài nguyên trực tuyến
Hiện nay, có nhiều khóa học trực tuyến hay các tài liệu học tập miễn phí về kỹ năng phân tích. Bạn có thể dễ dàng tìm kiếm các khóa học, tài liệu hoặc là các video hướng dẫn để góp phần nâng cao kỹ năng phân tích của mình.
- Luyện tư duy phản biện
Tư duy phản biện giúp bạn đánh giá chính xác thông tin, xử lý các thông tin mâu thuẫn để đưa ra các quyết định thông minh. Bạn có thể thực hiện các bài tập và hoạt động như: giải câu đố logic, đọc sách về tư duy phản biện hay tham gia vào các hoạt động nhóm để rèn luyện tư duy phản biện của mình.
- Đánh giá kết quả và cải thiện
Hãy luôn tự đánh giá kết quả của bản thân sau mỗi hoạt động phân tích. Xem xét những điểm mạnh và điểm yếu trong quá trình phân tích của bản thân để cố gắng cải thiện từng ngày.
Có thể bạn quan tâm:
Kỹ năng lắng nghe là gì? Cần phải có trong mọi cuộc giao tiếp
Có thể nói kỹ năng phân tích góp phần mang đến sự thành công cho bạn trong công việc và trong cuộc sống. Vậy nên mỗi cá nhân hãy cố gắng rèn luyện cho mình kỹ năng này ngay từ bây giờ nhé!
