Hiện tượng chướng bụng, đầy hơi kéo dài có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm mà bạn không nên bỏ qua. Vậy nguyên nhân gây đầy hơi chướng bụng là gì? Làm cách nào để khắc phục tình trạng đầy hơi?
Đầy hơi là gì?
Đầy hơi là tình trạng khí (gas) bị tích tụ lâu ngày trong dạ dày và ruột làm cho bạn cảm thấy bị đầy bụng, tức bụng và cảm thấy bụng bị căng lên.
Người bị đầy hơi thường xuyên xuất hiện chứng ợ nóng, ợ chua, ợ hơi, buồn nôn và nôn, bụng chướng, âm ỉ khó chịu, một số người xuất hiện tình trạng táo bón. Cảm giác càng khó chịu hơn sau khi ăn no
Nguyên nhân gây đầy hơi là gì?
Nguyên nhân chính gây ra đầy hơi là do quá trình tiêu hóa bị trì trệ.
Thời gian tiêu hóa thức ăn ở dạ dày và hấp thu dinh dưỡng ở ruột non thường từ 3-5 giờ. Nếu quá 3 -5 giờ mà thức ăn vẫn chưa được tiêu hóa sẽ gây ra tình trạng đầy hơi, chướng bụng. Nguyên nhân cụ thể của đầy hơi bắt nguồn từ những thói quen không tốt như:
- Ăn quá nhiều, ăn những thực phẩm khó tiêu (như thức ăn giàu tinh bột; nhiều chất xơ; nhiều chất béo; sử dụng nhiều rượu bia, thuốc lá, đồ uống có ga…)
- Ăn không đúng cách: Ăn quá nhanh, nhai không kỹ, ăn không đúng bữa, đúng giờ, nằm ngay sau khi ăn no, vừa ăn vừa xem tivi…
- Tác dụng phụ của thuốc kháng sinh: Việc sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị một số bệnh mạn tính khiến một số lợi khuẩn bị tiêu diệt, gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Nếu uống thuốc quá liều có thể gây kháng thuốc, khiến đại tràng yếu đi và suy giảm chức năng.
- Căng thẳng kéo dài: Áp lực công việc và trong cuộc sống khiến nhiều người bị stress kéo dài. Điều này tác động đến hệ thần kinh trung ương – nơi kiểm soát quá trình tiêu hóa. Từ đó, ảnh hưởng tới nhu động ruột, gây khó tiêu, đầy bụng, ợ hơi.
- Mắc bệnh rối loạn tiêu hóa lâu năm: viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích, viêm loét dạ dày, những người hay lo âu, căng thẳng thần kinh hoặc dùng thuốc giảm đau… làm lợi khuẩn đường ruột suy giảm trầm trọng, hại khuẩn phát triển gây ra đầy bụng, chướng hơi.
Đối tượng dễ mắc chứng đầy hơi
Người già
Tình trạng đầy hơi, khó tiêu ở người già thường do hệ tiêu hóa bị suy giảm chức năng, hoặc chế độ ăn thiếu chất xơ, thiếu vận động…
Trẻ em
Trẻ nhỏ thường dễ bị đầy hơi hơn người lớn do hệ tiêu hóa ở trẻ chưa hoàn chỉnh. Khi khóc vô tình sẽ nuốt nhiều không khí và hình thành hơi trong đường ruột.
Trẻ nhỏ bị đầy hơi thường khó chịu, quấy khóc, chán ăn, sợ ăn. Nếu kéo dài có thể dẫn tới thiếu hụt dinh dưỡng.
Ngoài ra, những người mắc các bệnh về tiêu hóa như: bệnh dạ dày, viêm đại tràng co thắt… cũng dễ bị chướng hơi, đầy bụng.
Cách chữa đầy bụng là gì?
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra hiện tượng đầy bụng và nó hoàn toàn không giống nhau ở mỗi người. Vì thế, muốn giải quyết dứt điểm hiện tượng này cần phải tìm ra căn nguyên bệnh
Với trường hợp bị đầy bụng không phải xuất phát từ vấn đề bên trong cơ thể thì có thể khắc phục bằng cách:
– Thay đổi chế độ sinh hoạt
Với những người bị đầy bụng do vấn đề ăn uống gây ra, tốt nhất nên tránh xa chất kích thích và đồ uống có ga, không nhai kẹo cao su, thận trọng khi dùng các loại sữa cũng như sản phẩm được chế biến từ sữa và tránh dùng thực phẩm có chất tạo ngọt từ sorbitol hoặc manitol.
– Bổ sung lợi khuẩn
Việc bổ sung lợi khuẩn cho đường ruột sẽ giúp hệ vi khuẩn đường ruột được cân bằng. Nhờ đó mà hoạt động của vi khuẩn có hại bị ức chế. Để bổ sung lợi khuẩn đường ruột bạn có thể dùng các sản phẩm men vi sinh hoặc ăn sữa chua,…Một số loại men tiêu hóa được khuyên dùng như Neopeptine, Smecta…
– Dùng thuốc
-
Thuốc tây trị đầy hơi, khó tiêu
Thuốc chống axit
Loại thuốc này được sử dụng khi xuất hiện chứng đầy hơi do thừa axit dịch vị trong dạ dày. Thuốc có tác dụng trung hòa axit dịch vị trong dạ dày, chống chướng bụng, đầy hơi hiệu quả.
Một số loại thuốc thường được chỉ định như: Phosphalugel, Maalox plus, pepsane, …
Nhóm thuốc điều hòa sự co bóp dạ dày
Khi dạ dày co bóp kém sẽ cản trở quá trình vận chuyển thức ăn từ dạ dày xuống ruột non, dẫn đến đầy hơi. Nhóm thuốc điều hòa sự co bóp dạ dày chứa dược chất tăng trương lực dạ dày sẽ đẩy thức ăn xuống ruột già, hỗ trợ hệ tiêu hóa.
Một số loại thuốc thường được chỉ định như: Domperidon, Metoclopramid,…
Nhóm ức chế proton
Loại thuốc này giúp giảm triệu chứng trào ngược dạ dày, ợ hơi, ợ chua, ức chế bơm proton, đồng thời điều hòa tăng sinh dịch vị trong dạ dày. Một số loại thuốc ức chế proton nên tham khảo như Omeprazol ở dạng viên nén hoặc dạng nén bao phim.
*Lưu ý: Những loại thuốc trên có tác dụng giảm nhanh triệu chứng đầy hơi những không nên lạm dụng vì có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn. Do đó, người bệnh cần tuân thủ liều dùng theo chỉ định của bác sĩ.
-
Bài thuốc dân gian chữa đầy hơi, chướng bụng
Ngoài việc điều trị bằng thuốc tây, có không ít bài thuốc dân gian cực hiệu quả trong điều trị đầy hơi được nhiều người áp dụng, bạn có thể tham khảo.
Chữa đầy hơi bằng tỏi
Theo nghiên cứu, tỏi chứa hàm lượng cao Allicin có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm hiệu quả. Bên cạnh đó, tỏi còn chứa hợp chất hữu cơ Glycosides, Sulfur, Germanium, các loại vitamin và chất chống oxy hóa giúp phòng chống ung thư, kích thích tiêu hóa, giảm đầy hơi, khó tiêu.
Bạn có thể áp dụng bài thuốc trị đầy hơi với tỏi như sau:
– Nướng củ tỏi, sau đó bọc vào băng gạc mỏng rồi đặt lên rốn.
– Sau vài phút, bạn sẽ xì hơi được ngay, lúc này bụng sẽ thoải mái, dễ chịu hơn.
Xem thêm: Eczema là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị Eczema(chàm da)
Gừng tươi giúp giảm hiện tượng đầy hơi
Gừng có vị cay, tính ấm, vào 3 kinh phế, tỳ, vị, có tác dụng tán hàn ôn trung, hành thủy, giải độc, kích thích tiêu hóa, chữa đầy hơi, chướng bụng.
Cách thực hiện như sau:
– Gừng rửa sạch, gọt vỏ, thái các lát mỏng.
– Đun sôi 100ml nước cho ra cốc, thả vài lát gừng, chờ 5 phút rồi uống.
– Sau 15-20 phút, cảm giác đầy hơi sẽ được thuyên giảm.
Bạc hà hỗ trợ tiêu hóa
Lá bạc hà chứa menthol có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, làm tan các khí hơi – nguyên nhân gây đầy hơi
Cách thực hiện:
– Cho lá bạc hà khô (50g) và tinh dầu bạc hà (50g) vào 100 ml rượu nặng 90 độ
– Mỗi ngày uống 3-4 lần, mỗi lần cho 5-10 giọt cho vào nước nóng để uống.
Chữa đầy bụng bằng quế
Quế không chỉ là gia vị trong gian bếp mà còn là vị thuốc nổi tiếng có tác dụng chữa đầy hơi, khó tiêu. Thêm quế vào trong các món ăn hằng ngày vừa kích thích vị giác, vừa thúc đẩy tiêu hóa mà còn đào thải lượng khí ga tồn đọng trong dạ dày ra ngoài
Dân ta có mẹo chữa đầy hơi từ quế như sau:
– Đun sôi 250ml nước, thêm nửa thìa cà phê bột quế vào hòa tan trong nước dùng uống sau khi ăn.
– Hoặc thêm nửa thìa bột quế vào trong ly sữa ấm, uống khi đầy hơi.
Chướng bụng đầy hơi nên ăn gì, kiêng gì?
Để cải thiện tình trạng đầy hơi, khó tiêu, chướng bụng, người bệnh cần lưu ý những thực phẩm nên và không nên ăn sau đây:
Nên ăn:
– Tăng cường nhiều rau xanh trong khẩu phần ăn hàng ngày. Bởi thực phẩm chứa nhiều chất xơ, vitamin, khoáng chất sẽ giúp hệ tiêu hóa hoạt động dễ dàng hơn.
– Bổ sung lê, táo, chuối, nho,… giúp cải thiện các vấn đề khó chịu trong đường ruột, cải thiện rối loạn tiêu hóa.
– Nên ăn gừng, tỏi, tía tô… bởi những thực phẩm này có tác dụng kích thích bài tiết dịch mật, men tiêu hóa ở tuyến tụy, cải thiện tình trạng đầy hơi, rối loạn tiêu hóa.
– Ăn sữa chua mỗi ngày 1 hộp để cung cấp lợi khuẩn cho đường ruột.
– Hạn chế ăn thực phẩm chứa nhiều muối, đồ mặn gây tích nhiều nước khiến bạn có cảm giác đầy bụng.
Kiêng ăn:
– Tránh uống sữa và các chế phẩm từ sữa, bởi nhóm thực phẩm này chứa nhiều chất béo và đường lactose khiến trầm trọng thêm tình trạng đầy bụng, khó tiêu.
– Không nên sử dụng rau sống, gỏi,thịt tái, sushi,… khi đang bị đầy hơi, chướng bụng.
– Kiêng tuyệt đối rượu bia và đồ uống có ga.
Đầy hơi là dấu hiệu bệnh lý nguy hiểm nào?
Hội chứng ruột kích thích
Khi bạn có cảm giác đầy hơi trong thời gian dài với các triệu chứng như đau, táo bón hoặc những cơn tiêu chảy, thì đây có thể là các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích.
Đây là căn bệnh khá phổ biến. Bạn nên cắt giảm ngũ cốc và các thực phẩm từ ngũ cốc trong chế độ ăn có thể giảm 30% – 40% triệu chứng của ruột kích thích, tránh các loại thức ăn như bánh mì, yến mạch, ngũ cốc ăn liền, bánh kẹo… để giảm sự khó chịu của đầy hơi. Ngoài ra, sữa chua lên men tự nhiên sẽ giúp ích cho hệ tiêu hóa của bạn.
Bệnh Celiac
Celiac là một bệnh lý đường ruột xảy ra do tình trạng nhạy cảm với gluten – một loại protein có trong bột mì, lúa mạch và lúa mạch đen, dẫn đến viêm niêm mạc ruột. Bệnh xảy ra ở nhiều lứa tuổi với triệu chứng như tiêu chảy, tiêu phân mỡ, suy dinh dưỡng, thiếu vitamin.
Nếu bạn gặp các triệu chứng này, hãy gặp bác sĩ để xét nghiệm máu cho bệnh viêm loét dạ dày.
Thay đổi nội tiết do mang thai
Phụ nữ tiền mãn kinh hoặc đang trong giai đoạn đầu của thai kỳ có thể gặp tình trạng đầy hơi, chướng bụng kéo dài. Sự thay đổi hormone là nguyên nhân làm chậm nhu động ruột khiến thức ăn di chuyển chậm trong đường tiêu hóa, dẫn đến đầy hơi, táo bón.
Tập thể dục 30 phút mỗi ngày sẽ giúp bạn cải thiện tình trạng này. Ngoài ra bạn nên uống nhiều nước, ăn nhiều trái cây tươi để cải thiện đường tiêu hóa.
Ung thư buồng trứng
Triệu chứng của bệnh ung thư này khá mơ hồ, nên hầu hết các bệnh nhân chỉ phát hiện bệnh khi đã quá muộn. Nếu bạn gặp các triệu chứng đầy hơi, chướng bụng dai dẳng, ăn uống khó khăn kết hợp với các vấn đề về đường tiết niệu thì bạn nên đến bệnh viện để thăm khám và được chẩn đoán bệnh kịp thời
Khi bị đầy hơi, chướng bụng kéo dài và tái phát thường xuyên, người bệnh cần sớm đi thăm khám, làm các xét nghiệm cần thiết để tìm ra nguyên nhân gây bệnh và có hướng điều trị phù hợp. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc tại nhà khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, mỗi người nên có chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý để cải thiện tình trạng bệnh là tốt nhất.
