Trong các kết quả xét nghiệm máu, chúng ta thường thấy chỉ số rbc. Vậy RBC là gì, RBC có vai trò như thế nào và chỉ số RBC như thế nào là bình thường? Hãy cùng nhau đi tìm hiểu về RBC thông qua bài viết sau đây nhé.
RBC nghĩa là gì?
RBC là viết tắt của Red Blood Cells, dịch ra tiếng Việt là tế bào hồng cầu, hay gọi tắt là hồng cầu. Máu chứa ba loại tế bào chính là tế bào bạch cầu, tiểu cầu và hồng cầu. Các tế bào hồng cầu là loại tế bào máu phổ biến nhất, chiếm 40-45% thể tích máu. Chúng chứa huyết sắc tố, là một loại protein mang oxy đi khắp cơ thể.
Các tế bào hồng cầu có đường kính khoảng 6 micromet, lớn hơn tiểu cầu và nhỏ hơn các tế bào bạch cầu. Kích thước nhỏ cho phép chúng dễ dàng đi qua cả những mạch máu nhỏ nhất của con người.
Hình dạng của các tế bào hồng cầu là hình đĩa với hai mặt lõm ở giữa. Các tế bào hồng cầu chứa huyết sắc tố và được bao phủ bởi một lớp màng bao gồm protein và lipid. Hemoglobin – một loại protein giàu chất sắt làm cho máu có màu đỏ – giúp các tế bào hồng cầu vận chuyển oxy và carbon dioxide. Các tế bào hồng cầu không có nhân để tạo không gian chứa huyết sắc tố. Việc không có nhân cũng khiến chúng linh hoạt hơn khi di chuyển trong mạch máu.
Chức năng của RBC là gì?
Vai trò của các tế bào hồng cầu của con người là: vận chuyển oxy từ phổi đến các mô của cơ thể để các tế bào sử dụng và vận chuyển carbon dioxide từ các mô của cơ thể đến phổi để thải ra ngoài.
Một loại protein được gọi là huyết sắc tố bên trong các tế bào hồng cầu là phân tử vận chuyển giúp các tế bào hồng cầu mang oxy đi khắp cơ thể. Nó cũng có tạo màu đỏ đặc trưng cho máu.
Quá trình sản xuất RBC của con người
Các tế bào hồng cầu của người trưởng thành được sản xuất trong tủy xương, là mô mỡ mềm bên trong xương. Ở con người, chúng bắt nguồn từ túi noãn hoàng và gan. Từ tủy xương, máu lưu thông khắp cơ thể con người thông qua các tĩnh mạch và động mạch.
Việc sản xuất các tế bào hồng cầu được kiểm soát bởi erythropoietin, một loại hormone được sản xuất và giải phóng bởi thận. Erythropoietin đóng vai trò kích thích sản xuất hồng cầu trong tủy xương.
Người trưởng thành trung bình sản xuất 2 đến 3 triệu tế bào hồng cầu mỗi giây, tương đương với khoảng 200 tỷ tế bào hồng cầu mỗi ngày. Một số điều kiện, chẳng hạn như hàm lượng oxy thấp hoặc số lượng hồng cầu, có thể kích hoạt tăng sản xuất erythropoietin.
Tất cả các tế bào máu (trắng, đỏ và tiểu cầu) đều được tạo ra từ các tế bào gốc gọi là nguyên bào máu nằm trong tủy xương. Mất khoảng 7 ngày để tế bào gốc trưởng thành hoàn toàn thành tế bào hồng cầu và được đưa vào máu.
Trong quá trình này, tế bào gốc trở thành một tế bào hồng cầu chưa trưởng thành được gọi là nguyên hồng cầu. Sau đó, nhân và ty thể của nguyên hồng cầu biến mất, và tế bào chưa trưởng thành dần dần chứa đầy huyết sắc tố. Tại thời điểm này, tế bào được gọi là hồng cầu lưới. Cuối cùng, tế bào này trở thành hồng cầu trưởng thành đầy đủ và đi vào máu, tiến hành vận chuyển oxy đi khắp cơ thể.
Chỉ số RBC bình thường là gì?
Số lượng tế bào hồng cầu (RBC) hay chỉ số RBC là chỉ số đo lường số lượng tế bào hồng cầu trong một đơn vị máu của con người. Số lượng hồng cầu được đo bằng hàng triệu tế bào trên mỗi microlit (một phần triệu lít) hoặc tế bào/mcL.
Số lượng RBC (hồng cầu) bình thường ở con người thường phụ thuộc vào tuổi và giới tính:
- Nữ giới : 4,2 – 5,4 triệu tế bào/mcL
- Nam giới : 4,7 – 6,1 triệu tế bào/mcL
- Trẻ em : 4,1 – 5,5 triệu tế bào/mcL
Số lượng hồng cầu thấp hay cao hơn mức bình thường trên đều có thể là các dấu hiệu cần lưu ý về sức khỏe của con người.
Nguyên nhân của chỉ số RBC cao và thấp
Số lượng hồng cầu cao hơn hoặc thấp hơn phạm vi trung bình thể hiện các vấn đề về sức khỏe khác nhau. Các bác sĩ thường sẽ xem xét các giá trị từ xét nghiệm máu để chẩn đoán và đưa ra hướng điều trị cho các vấn đề này.
Chỉ số RBC cao
Số lượng hồng cầu cao thể hiện rằng có sự gia tăng các tế bào mang oxy trong máu. Trong một số trường hợp, điều này là dấu hiệu của việc cơ thể đang không nhận đủ oxy cần thiết, ví dụ như việc vận động mạnh.
Tuy nhiên nguyên nhân của việc tăng hồng cầu có thể liên quan đến những vấn đề bệnh lý nhất định. Một số nguyên nhân bệnh lý này bao gồm:
- Bệnh tim bẩm sinh, suy tim
- Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)
- Xơ phổi, thường do hút thuốc
- Bệnh đa hồng cầu, một bệnh về tủy xương
- Lạm dụng các loại thuốc tăng cường hiệu suất kích thích sản xuất RBC, chẳng hạn như steroid đồng hóa hoặc erythropoietin
- Bệnh ung thư biểu mô tế bào thận
Chỉ số RBC thấp
Số lượng hồng cầu thấp cho thấy có sự suy giảm các tế bào mang oxy trong máu. Tình trạng này còn được gọi là thiếu máu, nó cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn. Ngoài ra thiếu hụt dinh dưỡng cũng có thể là nguyên nhân gây ra thiếu máu.
Các bệnh dưới đây cũng gây ra tình trạng RBC thấp:
- Bệnh suy thận
- Các vấn đề về tuyến giáp
- Mất máu số lượng lớn
- Ung thư tế bào bạch cầu
- Tác dụng phụ của các phương pháp chữa bệnh, ví dụ như hóa trị
- Đa u tủy, một loại ung thư ảnh hưởng đến các tế bào plasma trong máu
- Thiếu hụt erythropoietin, một loại hormone thận thúc đẩy tăng trưởng hồng cầu
- Thiếu hụt vitamin B12 hoặc vitamin B6, thiếu sắt, folate
- Tan máu, sự phân hủy bất thường của các tế bào hồng cầu
Có thể bạn quan tâm:
CRP là gì? Chỉ số này có ý nghĩa như thế nào trong y học?
Bạch cầu là gì? Tổng quan về chức năng và các bệnh lý liên quan đến bạch cầu
Bài viết đã trả lời cho câu hỏi RBC là gì và những đặc điểm của RBC. RBC là tế bào hồng cầu, một trong những tế bào máu quan trọng của con người. Mong rằng bạn đã có thêm nhiều kiến thức bổ ích về những vấn đề trên.
