Khai bút – một trong những tục lệ được người dân Việt Nam thực hiện mỗi dịp Tết đến xuân về. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ phong tục khai bút là gì? Nguồn gốc, ý nghĩa của khai bút? Cách khai bút sao cho chuẩn? Tất cả những vấn đề này sẽ được chúng tôi chia sẻ ngay sau đây!
Khai bút là gì? Nguồn gốc
- Khái niệm
Khai bút đầu năm (hay còn được gọi là khai bút đầu xuân) là một phong tục truyền thống của người dân Việt Nam và được thực hiện vào những ngày đầu năm của dịp Tết Nguyên Đán.
Người xưa quan niệm rằng những nét bút đẹp đầu tiên trong năm sẽ mang lại may mắn, thuận lợi cũng như hạnh phúc cho cả năm. Ngoài ra, phong tục này cũng thể hiện sự tôn trọng đối với chữ nghĩa, đề cao sự học hành cùng sự phấn đấu của dân tộc ta.
- Nguồn gốc
Theo truyền thuyết thì phong tục khai bút đầu năm này đã có từ thế kỷ thứ 13 và được gắn liền với hình ảnh của nhà giáo Chu Văn An. Ông cũng chính là một trong những học sĩ đậu Thái học sinh nhưng không nhận công danh mà trở về Chí Linh (Hải Dương) để dạy học. Vào những ngày đầu xuân, khi có học trò đến thăm thì ông thường tự tay viết tặng các chữ mang ý nghĩa nhắn gửi về lẽ sống để tặng cho học trò của mình.
Về sau thì tục khai bút đầu năm này được phổ biến một cách rộng rãi trong xã hội. Nó không chỉ dành riêng cho các bậc học sĩ, học giả mà nó còn được các tầng lớp khác nhau trong xã hội thực hiện.
Ý nghĩa của khai bút là gì?
Khai bút đầu năm chính là một nét đẹp trong văn hóa của người Việt. Từ xưa thì các vị học sĩ, học giả vào ngày đầu năm mới hoặc chính xác là ngay sau thời khắc giao thừa thì sẽ đốt lư trầm trên bàn. Sau đó tay cầm bút và thảo ra những nét chữ đầu tiên một cách thành tâm. Nó có thể là một câu đối trọn vẹn hoặc chỉ đơn thuần là những chữ mang ý nghĩa tốt lành như: An, Phúc, Thọ, Lộc, Tín… Những nét chữ đẹp cùng với câu từ hay giống như một lời cầu chúc cho năm mới mọi sự hanh thông, trọn vẹn và đầy viên mãn.
Ngoài ra, tục khai bút đầu năm còn là truyền thống thể hiện tinh thần hiếu học, tôn sư trọng đạo và cầu cho năm học sắp tới sẽ đạt được nhiều thành tích tốt. Vậy nên có thể hiểu tại sao cho đến nay tập tục này vẫn còn được duy trì trong lứa tuổi học sinh, sinh viên. Đặc biệt, khai bút đầu xuân còn gắn liền với nét đẹp tâm hồn và tri thức nên càng được nhân rộng đến các đối tượng và tầng lớp khác trong xã hội.
Nhìn chung thì tục lệ khai bút đầu năm không đòi hỏi nghi thức quá cầu kỳ và rất dễ thực hiện. Chúng ta chỉ cần bỏ ra một ít tâm sức nhưng lại mang đến giá trị truyền thống sâu sắc.
Khai bút cần làm gì cho chuẩn?
Chuẩn bị khai bút
Để khai bút đầu năm thì bạn cần chuẩn bị một số vật dụng như sau:
- Bút: Bút cần phải là loại bút mới, tốt (có thể là bút lông, bút máy hay bút bi… đều được).
- Mực: Mực cần là loại mực tàu hoặc mực nước.
- Giấy: Giấy có thể là giấy viết thư, giấy xé, giấy đỏ hay giấy vàng…
Ngoài ra, người khai bút cũng cần phải chuẩn bị cho mình một tâm thế thoải mái, tập trung để viết ra những dòng chữ đầu tiên trong năm mới.
Nội dung khai bút
Nội dung khai bút thường sẽ là những lời chúc tốt lành, những câu đối, thơ ca mang ý nghĩa may mắn và thành công. Gợi ý một số nội dung khai bút đầu năm như:
- Viết lời chúc Tết: Người khai bút có thể viết lời chúc Tết cho gia đình, bạn bè hoặc người thân của mình… bằng những lời chúc ý nghĩa và tốt đẹp nhất.
- Viết câu đối: Câu đối cũng là một thể thơ đặc trưng của văn hóa Việt Nam và thường được sử dụng trong các dịp lễ tết. Người khai bút có thể viết những câu đối chúc Tết hoặc là câu đối mang ý nghĩa may mắn và thành công.
- Viết thơ: Thơ cũng là một loại hình nghệ thuật mang tính thẩm mỹ cao. Người khai bút có thể viết ra một bài thơ chúc Tết hoặc là một bài thơ mang ý nghĩa may mắn, thành công.
- Viết chữ: Chữ viết đẹp cũng là một nét đẹp văn hóa của người Việt Nam. Người khai bút có thể viết ra một câu đối, một bài thơ hoặc là một đoạn văn bằng chữ viết đẹp.
Cách khai bút
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ thì người khai bút sẽ bắt đầu viết. Khi viết, bạn cần viết một mạch, không nghỉ giữa chừng để tránh mắc sai sót. Khi viết xong, người khai bút nên dán bài viết đó lên bàn thờ hoặc là một nơi trang trọng nào đó trong nhà.
Một số lưu ý khi khai bút
Bạn cần phải lưu ý một điểm sau để việc khai bút được diễn ra thuận lợi và suôn sẻ nhất:
- Nên viết gì khi khai bút?
Với mong muốn khởi đầu một năm mới nhiều may mắn và thành công thì người ta thường chọn những câu danh ngôn, câu thơ hay đoạn văn ngắn… để khai bút. Bởi như vậy sẽ góp phần tạo nên động lực cho bản thân tiếp tục tiến lên phía trước.
- Tránh viết sai, tẩy xoá hoặc viết lại
Viết sai sót được coi là điểm không may mắn, có thể gặp lỗi lầm trong công việc hay học tập. Vậy nên bạn cần tránh việc viết sai sót nhất có thể. Hãy chuẩn bị trước nội dung mà mình muốn viết chứ đừng vừa nghĩ vừa viết thì sẽ rất dễ bị sai. Cách đơn giản nhất đó chính là chép lại đoạn thơ hay có sẵn để tránh bị sai.
- Viết hoàn chỉnh (không viết dang dở)
Nếu như bạn chép thơ thì bạn cần phải viết hoàn chỉnh một đoạn hoặc là viết hết cả bài chứ không nên viết dang dở câu. Hay khi bạn viết chữ, viết câu đối cũng như vậy. Từ khi đặt bút thì bạn cần phải hoàn thành xong mới được đứng lên. Như vậy thì mới thể hiện được sự trơn tru, có kết quả và không bỏ dở nửa chừng.
Nếu như bạn đang viết mà tạm dừng để làm việc khác thì điều này được cho là không may mắn. Nó thể hiện cho công việc sắp tới sẽ không thuận lợi, dễ bị rối ren và bỏ dở. Chính vì vậy mà khi khai bút đầu năm thì bạn hãy cố gắng tập trung hoàn thành một cách chỉn chu rồi mới chuyển sang làm các hoạt động khác.
Có thể bạn quan tâm:
Lời chúc mừng năm mới năm 2024 cho bạn bè, người yêu, gia đình
Trên đây là những thông tin liên quan đến phong tục khai bút đầu năm là gì. Khai bút đầu năm chính là một tập tục tốt đẹp và lâu đời của người Việt ta, được giữ gìn từ xa xưa cho đến tận bây giờ. Nếu như bạn có bất kỳ thắc mắc nào khác liên quan đến tập tục khai bút này thì hãy để lại bình luận bên dưới bài viết này nhé!
