BPD là một trong những thuật ngữ được sử dụng phổ biến trong điều trị tâm thần. Vậy bạn đã biết ý nghĩa của BPD là gì chưa? Hãy khám phá chủ đề thú vị này cùng với muahangdambao.com trong bài viết chi tiết ngay sau đây nhé các bạn!
Tìm hiểu khái niệm BPD là gì?
BPD viết tắt của cụm tiếng Anh “borderline personality disorder” có nghĩa là rối loạn nhân cách ranh giới thuộc vào nhóm bệnh rối loạn nhân cách. Đây là một hội chứng tương đối đặc trưng vì tính nhạy cảm quá mức về những mối quan hệ của người bệnh.
Đồng thời, cảm xúc của họ cũng không mấy ổn định, người bệnh thường mơ hồ về lý tưởng và mục tiêu sống của chính mình.
Nguyên nhân gây ra chứng rối loạn nhân cách ranh giới BPD là gì?
Nguyên nhân cụ thể dẫn đến chứng rối loạn nhân cách ranh giới hiện nay vẫn chưa được xác định chính xác. Tuy nhiên, các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra một số nhân tố rủi ro (risk factor) có thể dẫn đến bệnh rối loạn nhân cách ranh giới:
- Cấu trúc não bộ: Não bộ của những người mắc chứng bệnh BPD sẽ có sự khác biệt trong cấu trúc và chức năng. BPD có liên quan tới việc hoạt động quá mức trong các bộ phận của não bộ có nhiệm vụ kiểm soát trải nghiệm và thể hiện cảm xúc.
- Di truyền học: Nếu có người thân trong gia đình mắc chứng BPD thì tỷ lệ phát triển những triệu chứng liên quan cũng cao hơn.
- Trải nghiệm tiêu cực: Những người được chẩn đoán mắc bệnh BPD thường bị lạm dụng, trải qua những sang chấn về tâm lý hoặc bị bỏ rơi khi còn nhỏ .
Dấu hiệu tiêu biểu của người mắc rối loạn nhân cách ranh giới
Thông qua các bài test rối loạn nhân cách ranh giới thì có thể thấy BPD là một căn bệnh khá phức tạp để chẩn đoán. Các triệu chứng của nó tương đối giống với những bệnh rối loạn tâm lý khác như là: rối loạn lưỡng cực, rối loạn nhân cách ái kỷ hay rối loạn nhân cách kịch tính,…
Để được chẩn đoán là mắc chứng BPD thì người bệnh thường phải có hơn 5 trong số 9 triệu chứng được liệt kê như dưới đây:
Lo sợ bị bỏ rơi bất cứ lúc nào
Những người mắc chứng BPD thường gặp nhiều khó khăn trong việc duy trì các mối quan hệ lành mạnh. Lý do dẫn tới việc này là bởi họ vô cùng nhạy cảm với sự bỏ rơi.
Vì nỗi sợ này quá lớn nên người mắc BPD cần người khác liên tục trấn an rằng họ sẽ không bao giờ bị ruồng bỏ. Họ sẽ tìm mọi cách để giữ đối phương lại nếu người kia muốn rời đi.
Tuy nhiên, việc này lại vô tình có thể đẩy đối phương ra xa hơn họ, khiến người bệnh càng muốn hủy hoại chính bản thân.
Có những mối quan hệ bất ổn định
BPD thường được gắn liền với những mối quan hệ căng thẳng và dữ dội, dẫn đến sự tách ly. Đây cũng là giai đoạn nằm giữa sự “lý tưởng hóa” và sự “suy giảm giá trị”.
Người mắc chứng BPD thường bắt đầu mối quan hệ trong giai đoạn lý tưởng hoá đó. Họ kết nối sâu sắc và cảm nhận những điều tích cực về đối phương. Nhưng khi giai đoạn “suy giảm giá trị” bắt đầu diễn ra, người mắc BPD sẽ cảm thấy đối phương cực kỳ thô lỗ, thờ ơ và dần trở nên xa cách hơn.
Trên thực tế, những người mắc chứng BPD thường cảm thấy rất thất vọng hoặc chán ghét những người họ từng quý mến. Họ gặp nhiều khó khăn trong việc nhận biết cảm xúc hoặc thấu cảm với cảm xúc của người khác.
Suy yếu dần về sự nhận dạng
Thông thường, ý thức về bản thân của những người bệnh BPD không quá ổn định. Họ thường cảm thấy không chắc chắn về sự tồn tại và vai trò của chính mình trong xã hội.
Họ bắt đầu thay đổi bản tính tùy thuộc vào hoàn cảnh và những gì họ nghĩ người khác muốn thấy ở mình.
Xuất hiện các hành vi bốc đồng, mất toàn bộ quyền kiểm soát
Người bệnh BPD thường sẽ có những hành vi bốc đồng như là:
- Ăn chơi vô độ, không quan tâm đến bất cứ thứ gì.
- Quan hệ tình dục 1 cách bừa bãi, mất kiểm soát.
- Tham gia giao thông thiếu an toàn: vượt đèn đỏ, lạng lách, phóng nhanh,…
- Lạm dụng các loại chất kích thích hoặc cồn để tạo cảm giác hưng phấn.
- Ăn uống vô độ không chú ý tới dinh dưỡng, thích là ăn.
- Thường xuyên vi phạm pháp luật (trộm cắp vặt, v.v.)
Những hành vi này lâu dài sẽ dẫn đến các vấn đề trong các mối quan hệ xã hội, sức khỏe, hoặc thậm chí là pháp lý.
Có những hành vi tự hại hoặc muốn tự tử
Người mắc BPD thường sẽ có những hành vi tự ngược đãi mình. Hành vi này là sự nỗ lực nhằm thoát khỏi những cảm xúc đau khổ hoặc khó chịu của bản thân. Ngoài ra, người bệnh BPD có thể đe doạ tự tử và cố gắng để thực hiện nó. Và ý định này của họ là hoàn toàn nghiêm túc. Nghiên cứu cho thấy có khoảng 70% những người bệnh BPD sẽ ít nhất một lần cố gắng để tự tử trong đời.
Xuất hiện những sự bất ổn định trong cảm xúc
Người bị rối loạn nhân cách ranh giới thường có xu hướng thay đổi tâm trạng dữ dội và thường xuyên. Họ có thể chuyển từ cảm xúc hài lòng đến buồn bã chỉ trong phút chốc mà không ai lường được.
Cảm xúc cực đoan trước những tình huống thường ngày có thể sẽ kéo dài trong hàng giờ đồng hồ.
Thường xuyên cáu giận và có hành vi gây hấn
BPD có thể khiến cho người bệnh phản ứng dữ dội tới mức cực đoan, trước một sự kiện nhỏ hoặc không hề quan trọng đối với người khác. Hành động nóng nảy, những lời bình luận mang tính mỉa mai, hành vi bạo lực đối với người khác chính là dấu hiệu phổ biến của rối loạn này.
Lúc nào cũng có cảm giác trống rỗng, hụt hẫng
Người mắc chứng BPD cũng trải qua những cảm giác trống rỗng. Cảm giác cuộc sống chẳng còn ý nghĩa gì dẫn đến hành vi bộc lộ cảm xúc mạnh mẽ để thu hút sự chú ý của người xung quanh.
Trạng thái phân ly có liên quan đến sự căng thẳng
Khoảng 75% đến 80% bệnh nhân BPD sẽ trải qua những trạng thái phân ly liên quan đến căng thẳng, từ giải thể nhân cách, tri giác sai tại, chứng mất cảm giác đau đớn đến tê liệt cảm xúc.
Căn bệnh BPD thường được điều trị như thế nào?
Tâm lý trị liệu có thể giúp một vài triệu chứng và cả những tác động xấu đối với người bệnh được thuyên giảm đáng kể. Ngoài liệu pháp tâm lý thì một số loại thuốc đặc trị cũng sẽ được các bác sĩ chỉ định trong suốt quá trình chữa trị. Mục đích chính là để cho những triệu chứng này được thuyên giảm.
Thế nhưng, để hiệu quả điều trị đạt hiệu quả tốt nhất thì người bệnh nên kết hợp cả hai cách thức điều trị nói trên. Bởi việc sử dụng thuốc có thể để lại những tác dụng phụ ngoài mong muốn nên bạn sẽ cần phải hỏi trước ý kiến của bác sĩ và các chuyên gia tư vấn.
Có thể bạn quan tâm:
Đa nhân cách là gì? Nguyên nhân, biểu hiện và cách chữa trị hiệu quả nhất
OCD là gì? Biểu hiện, nguyên nhân và cách phòng chống rối loạn ám ảnh cưỡng chế
Hy vọng rằng bài viết này đã giúp các bạn hiểu rõ được BPD là gì, rối loạn nhân cách ranh giới là gì và những thông tin hữu ích liên quan khác. Và nếu còn những thắc mắc nào muốn được hỗ trợ thêm, vui lòng bình luận bên dưới để chúng tôi trả lời cho bạn ngay nhé!
