Châu Mỹ được biết đến là châu lục duy nhất ở bán cầu Tây. Châu lục này bao gồm lục địa Bắc Mỹ, lục địa Nam Mỹ và eo đất Trung Mỹ. Vậy đặc điểm địa hình của Bắc Mỹ và Nam Mỹ có gì giống và khác nhau? Hãy cùng muahangdambao.com so sánh đặc điểm địa hình Bắc Mỹ và Nam Mỹ thông qua bài viết dưới đây nhé!
Giới thiệu khái quát về châu Mỹ
Châu Mỹ là châu lục duy nhất nằm ở bán cầu Tây và rộng hơn 42 triệu km2, xếp thứ 2 trên thế giới.
Nếu so sánh với các châu lục khác trên thế giới chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy được rằng châu Mỹ nằm trải dài trên nhiều vĩ độ hơn cả, từ cùng cực Bắc cho tới tận cùng của vùng cực Nam. Nơi hẹp nhất được biết đến của châu Mỹ đó chính là eo đất Panama rộng chưa đến 50km. Kênh đào Panama cắt qua eo đất này là đường nối liền Thái Bình Dương và Đại Tây Dương.
Châu Mỹ có diện tích rất rộng lớn và chủ yếu được trải rộng trên 2 lục địa đó là lục địa Bắc Mỹ và Nam Mỹ.
Ở châu Mỹ đặc điểm địa hình có sự thay đổi từ Tây sang Đông như sau:
- Dọc bờ biển phía Tây chính là 2 dãy núi cao đồ sộ có tên là Cooc-đi-e và An-đét.
- Giữa là những đồng bằng diện tích lớn bao gồm đồng bằng trung tâm và đồng bằng Amazon.
Phía đông của châu Mỹ là các núi thấp và cả cao nguyên: A-pa-lat và Bra-xin
Chính vì diện tích châu Mỹ rất lớn và được trải dài, do đó khí hậu cũng có đa dạng nhiều kiểu khác nhau bao gồm nhiệt đới, ôn đới và hàn đới.
Ở đây đặc biệt có rừng rậm Amazon, là rừng rậm nhiệt đới và được ví như là lá phổi xanh của Trái Đất.
Đặc điểm địa hình Bắc Mỹ
Để so sánh đặc điểm địa hình Bắc Mỹ và đặc điểm địa hình Nam Mỹ, đầu tiên chúng ta sẽ đi tìm hiểu một chút về đặc điểm địa hình Bắc Mỹ.
Bắc Mỹ là một lục địa lớn thứ ba trên thế giới, diện tích của nó lên tới 21,346,000km2 và có dân số ước tính khoảng hơn 380 triệu người.
Lục địa Bắc Mỹ nằm ở phía Tây bán cầu và phía Đông Bắc Mỹ giáp với Đại Tây Dương, còn phía Tây thì giáp với Thái Bình Dương, phía Nam giáp với biển Caribe, Đại Tây Dương, Thái Bình Dương và lục địa Nam Mỹ; phía Bắc của Bắc Mỹ thì giáp với Bắc Băng Dương.
Lục địa Bắc Mỹ được nằm trên mảng kiến tạo Bắc Mỹ. Do đó Greenland được xem là thuộc Bắc Mỹ về mặt địa lý.
Đặc điểm địa hình Bắc Mỹ bao gồm 3 khu vực địa hình chính tương đối đơn giản:
-
Phía Tây
- Hệ thống Cooc-đi-e rất cao, đồ sộ bao gồm nhiều dãy núi chạy song song và kéo dài từ A-la-xca đến eo đất Trung Mỹ. dài khoảng 9000 km với độ cao trung bình là 3000-4000m. Xen vào giữa hệ thống này là các cao nguyên và bồn địa.
- Miền núi Cooc-đi-e Hoa Kỳ thường có phong phú nhiều khoáng sản khác nhau như đồng, vàng, quặng đa kim, uranium,…
Ở giữa
- Ở giữa Bắc Mỹ là vùng đồng bằng trung tâm rộng lớn, cao ở phía Bắc và Tây Bắc, thấp dần về phía Nam và Đông Nam. Ở đây được ví như một lòng máng khổng lồ chạy từ Bắc xuống Nam. Điều này tạo điều kiện cho các khối không khí lạnh ở phía Bắc và khối khí nóng ở phía Nam xâm nhập.
- Phía trên đồng bằng có hệ thống nhiều các hồ rộng và nhiều sông ngòi.
Phía Đông
- Phía Đông có địa hình gồm sơn nguyên trên bán đảo La-bra-do của Canada và có các dãy núi cổ A-pa-lat trên đất Hoa Kỳ. Độ cao trung bình của chúng rơi vào dưới 1500m.
- Ở vùng miền núi A-pa-lát có rất nhiều mỏ than, mỏ sắt với trữ lượng lớn và có nhiều tiềm năng thuỷ điện.
Đặc điểm địa hình Nam Mỹ
Về đặc điểm địa hình Nam Mỹ, được biết đây là phần lục địa thường nằm ở phía Tây của Nam Bán cầu Trái đất và thuộc vào Châu Mỹ. Bắt đầu từ phía Nam của kênh đào Panama trở xuống.
Địa lý Nam Mỹ phức tạp đa dạng hơn một chút so với Bắc Mỹ khi chứa nhiều vùng có khí hậu đa dạng. Về mặt địa lý, Nam Mỹ được coi là lực địa tạo thành vùng phía Nam của đất liền thuộc Châu Mỹ.
Nam Mỹ chỉ liền cạnh Bắc Mỹ qua sự hình thành eo đất Panama vào khoảng 3 triệu năm trước đây. Từ đó dẫn đến sự giao thông lớn của Mỹ, Andes. Nó được chạy dọc theo rìa phía Tây của lục địa. Vùng đất ở phía Đông của miền Bắc Andes phần lớn chính là vùng nhiệt đới rừng mưa và lưu vực sông Amazon rộng lớn.
Đồng thời, lục địa Nam Mỹ này còn bao gồm nhiều đảo và hầu hết các quốc gia ở trên lục địa. Các quốc gia Nam Mỹ giáp với biển Caribe-Colombia và Venezuela Hayate hay còn được gọi với cái tên khác là Caribe Nam Mỹ.
Lục địa Nam Mỹ có cấu trúc địa hình được chia ra thành 3 miền như sau:
- Phía Tây của nó là dãy núi trẻ An-đét, có nhiều đỉnh rất cao và tự nhiên thay đổi từ Bắc xuống Nam, thấp lên cao.
- Đồng bằng ở giữa chính là vựa lúa và là vùng có công nghiệp phát triển. Đây là vùng công nghiệp lớn của Nam Mỹ, bao gồm chuỗi đồng bằng nối liền nhau. Đa số các đồng bằng đó đều thấp ngoại trừ đồng bằng Pampa.
- Ở phía Đông của Nam Mỹ là sơn nguyên bao gồm sơn nguyên Guyana và sơn nguyên Braxin, đất tốt và rừng rất phát triển.
XEM THÊM: Lãnh hải là gì? Rộng bao nhiêu hải lý? Được xác định thế nào?
So sánh đặc điểm địa hình Bắc Mỹ và Nam Mỹ
Qua các tìm hiểu bên trên về Nam Mỹ và Bắc Mỹ, chúng ta sẽ đi tiến hành so sánh đặc điểm địa hình Bắc Mỹ và Nam Mỹ.
Giống nhau
Điểm giống nhau giữa Nam Mỹ và Bắc Mỹ đó là chúng đều có cấu trúc địa hình khá đơn giản khi phía Tây thường là những dãy núi trẻ, ở giữa là đồng bằng còn đi về phía Đông sẽ thấy là các cao nguyên hoặc núi thấp.
- Hệ thống núi trẻ: Ở Bắc Mỹ gồm hệ thống Cooc-đi-el. Ở Nam Mỹ là hệ thống dãy Andes.
- Đồng bằng: Ở Bắc Mỹ là đồng bằng trung tâm. Ở Nam Mỹ là đồng bằng Amazon và Pam-pa.
- Đối với sơn nguyên và núi già: Ở Bắc Mỹ gồm núi Apalat có sơn nguyên ở trên bán đảo La-bra-do. Còn ở Nam Mỹ có sơn nguyên Guy-a-na và có Braxin rộng lớn.
Khác nhau
| Nam Mỹ | Bắc Mỹ |
| – Phía Đông Nam Mỹ gồm có các cao nguyên.
– Hệ thống dãy Andes nhỏ so với diện tích của Nam Mỹ. – Đồng bằng có độ cao tương đương nhau và nối nhau chủ yếu bằng những đồng bằng thấp. |
– Phía Đông Bắc Mỹ bao gồm núi già và sơn nguyên rộng lớn.
– Ở phía Tây là hệ thống Cooc-đi-e rất rộng, chiếm tới nửa lục địa Bắc Mỹ. – Đồng bằng trung tâm cao ở phía Bắc, thấp dần khi về phía Nam. |
Trên đây là những đặc điểm địa hình của Nam Mỹ và Bắc Mỹ, từ đó so sánh địa hình Nam Mỹ và Bắc Mỹ. Hy vọng các bạn đã nắm rõ được những kiến thức địa lý này và vận dụng vào nghiên cứu học tập hiệu quả nhất.
