Áp suất thẩm thấu là gì? Có những loại áp suất thẩm thấu nào? Công thức tính cụ thể và vai trò của chúng ra sao? Yếu tố nào sẽ ảnh hưởng tới hiện tượng này? Đây là những câu hỏi được rất nhiều bạn học sinh thắc mắc hiện nay. Nếu bạn cũng đang thắc mắc về vấn đề này, hãy cùng với muahangdambao.com tìm hiểu bài viết ngay dưới đây nhé!
Tìm hiểu khái niệm áp suất thẩm thấu là gì?
Theo định nghĩa áp suất thẩm thấu sinh học 10 thì hiện tượng này được hiểu là “áp suất” tối thiểu áp dụng cho dung dịch để có thể ngăn chặn dòng chảy vào dung môi tinh khiết của nó thông qua màng bán định.
Trong quá trình thẩm thấu xảy ra, các phân tử dung môi tốt nhất sẽ đi qua màng từ dung dịch nồng độ thấp đến nơi chứa dung dịch có nồng độ chất tan cao hơn; việc dịch chuyển các phân tử dung môi sẽ được tiếp tục cho đến khi đạt được trạng thái cân bằng.
Công thức tính áp suất thẩm thấu cụ thể là gì?
Vậy áp suất thẩm thấu công thức là gì? Trong vật lý học, áp suất thẩm thấu sẽ được tính theo công thức: P = RTC.
Trong đó:
- P: Chính là ký hiệu của áp suất thẩm thấu và sẽ được tính theo đơn vị là atm.
- R: Ở đây là hằng số và R = 0,082.
- T: Chính là nhiệt độ tuyệt đối với T = 273 + toC
- C: Chính là nồng độ dung dịch, đơn vị tính là gam/lít.
Vai trò chính của áp suất thẩm thấu là gì?
Áp suất thẩm thấu đảm nhận nhiều vai trò quan trọng trong hồng cầu và trong cơ thể người, động vật nói chung. Cụ thể:
– Áp suất thẩm thấu có nhiệm vụ là giúp cân bằng. Theo đó, khi thay đổi áp suất thẩm thấu thì có thể sẽ làm thay đổi hàm lượng của nước có trong tế bào và từ đó dẫn tới sự rối loạn chức năng của tế bào.
– Đối với thực vật, hiện tượng thẩm thấu sẽ giúp cây có thể hút được nước và khoáng chất trong đất để thực hiện quá trình sinh trưởng và phát triển. Nếu không có áp suất thẩm thấu thì có thể gây hại cho cây, thậm chí khiến cây bị chết.
– Đối với động vật, áp suất thẩm thấu sẽ giúp lưu thông máu và phân phối nước trong cơ thể đồng thời ngăn chặn tình trạng mất nước ở cơ thể của động vật.
Áp suất thẩm thấu phụ thuộc vào yếu tố nào?
Áp suất thẩm thấu ở cả động vật và thực vật sẽ đều phụ thuộc vào nồng độ của các phân tử bé và ion. Tuy nhiên, đối với động vật thì áp suất thẩm thấu còn phụ thuộc vào sinh lí tế bào ở từng giai đoạn khác nhau và đặc biệt là màng lipoprotein. Đây là màng có vai trò vô cùng quan trọng trong việc vận chuyển lipid trong máu, qua đó giúp máu lưu thông nhanh và hiệu quả hơn.
Tìm hiểu khái niệm áp suất thẩm thấu của máu? Vai trò, công thức tính
Khái niệm
Áp suất thẩm thấu của máu là một hiện tượng có vai trò cực kỳ quan trọng trong cơ thể người, quyết định tới sự phân phối nước. Áp suất thẩm thấu trong máu sẽ do các muối khoáng có trong huyết tương tạo nên, trong đó chủ yếu là các muối NaCl.
Khi áp suất thẩm thấu giảm, thận sẽ tăng cường tái hấp thu ion Na+ để trả về máu, tăng cường việc đào thải nước, tăng cường chuyển hóa glicôgen thành glucôzơ. Từ đó giúp cân bằng áp suất thẩm thấu.
Hiện, áp suất thẩm thấu trong máu sẽ được chia thành 2 loại:
- Phần lớn: Là phần do nồng độ của các muối khoáng đã được hòa tan bên trong máu tạo nên và phần này được gọi là áp suất thẩm thấu tinh thể.
- Phần nhỏ: Khác với phần lớn, phần này sẽ do các protein của huyết tương tạo thành và còn được gọi là áp suất thẩm thấu thể keo. Tuy thể keo có giá trị không lớn nhưng chúng lại có tác dụng to lớn trong việc giữ nước cũng như là trao đổi nước giữa các mao mạch với các mô.
Vai trò
Sự ổn định áp suất thẩm thấu máu có ý nghĩa sinh lý quan trọng đối với cơ thể người và động vật. Nếu như giá trị của áp suất thẩm thấu ở hồng cầu và huyết tương là ngang bằng với nhau, thì các hồng cầu sẽ giữ nguyên được hình dạng và kích thước của nó.
Ngoài ra, khi ta cho hồng cầu vào trong dung dịch muối NaCl có áp suất thẩm thấu lớn hơn so với áp suất thẩm thấu của hồng cầu thì khi đó hồng cầu sẽ bị teo lại. Nếu bỏ hồng cầu vào dung dịch có áp suất thẩm thấu nhỏ hơn so với áp suất thẩm thấu của hồng cầu thì nước sẽ đi vào trong hồng cầu. Do đó, hồng cầu sẽ căng phồng dần lên, khi tăng quá mức sẽ tạo thành hiện tượng dung huyết.
Công thức tính
Công thức tính áp suất thẩm thấu máu và áp suất thẩm thấu huyết tương là như nhau. Cụ thể:
Áp lực thẩm thấu ước tính = Nồng độ natri trong máu (mmol/L) x 2 + nồng độ ure trong máu (mmol/L) + nồng độ glucose trong máu (mmol/L).
Áp suất thẩm thấu của dung dịch là gì?
Bên cạnh định nghĩa nói trên thì áp suất thẩm thấu còn có thể được hiểu là thước đo xu hướng của dung dịch lấy trong các dung môi nguyên chất bằng hiện tượng thẩm thấu. Áp suất thẩm thấu tiềm năng chính là áp suất tối đa có thể phát triển bên trong dung dịch nếu nó được tách ra khỏi dung môi tinh khiết bằng một màng bán kết nào đó.
Tìm hiểu khái niệm áp suất thẩm thấu huyết tương là gì?
Như đã biết thì thành phần chính của huyết tương là Albumin – tạo nên áp suất thẩm thấu khoảng 25 mm Hg. Do đó, nó đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc duy trì cân bằng lượng nước thích hợp giữa các mô với máu. Albumin sẽ chịu trách nhiệm chính cho chức năng này bởi vì trọng lượng phân tử của loại protein này rất thấp và có số lượng chiếm ưu thế hơn hẳn so với các loại protein khác.
Áp suất là gì? Đơn vị, công thức tính áp suất
MPa là gì? Quy đổi MPa sang các đơn vị áp suất Pa, bar, kg/cm2
Hy vọng những nội dung trên đây mà chúng tôi vừa cung cấp đã có thể giúp bạn đọc hiểu được định nghĩa của áp suất thẩm thấu là gì cũng như các khái niệm và công thức liên quan khác. Nếu còn bất cứ câu hỏi nào liên quan tới chủ đề này, vui lòng để lại bình luận ngay bên dưới bài viết để được hỗ trợ trả lời nhanh nhất bạn nhé!
