Bạn có biết, quá trình sống của động/thực vật, con người và độ bền của vật liệu… trên Trái Đất này bị tác động lớn bởi độ ẩm không khí. Vậy, đã bao giờ bạn tìm hiểu độ ẩm không khí là gì, độ ẩm không khí bao nhiêu là tốt hay độ ẩm không khí lý tưởng cho sức khỏe? Đọc bài viết sau để giải đáp được những vấn đề trên.
Tìm hiểu khái niệm độ ẩm không khí là gì?
Mức hơi nước ở trong không khí chính là khái niệm của độ ẩm không khí. Ngoài ra, còn có các khái niệm khác chuyên sâu hơn về đến độ ẩm không khí đó là:
- Lượng hơi nước chứa trong một đơn vị thể tích không khí được gọi là độ ẩm không khí tuyệt đối.
- Tỷ lệ phần trăm lượng hơi nước chiếm trong không khí là độ ẩm không khí tương đối. Đây cũng là đại lượng thường được sử dụng trong cuộc sống hằng ngày. Không khí đạt trạng thái bão hòa về hàm lượng hơi nước khi chỉ số độ ẩm tương đối này đạt mức 100%.
- Mức độ ẩm thay đổi tùy theo từng mức nhiệt độ khác nhau được gọi là độ ẩm tỉ đối.
Việc đo lường các chỉ số về độ ẩm không khí đóng vai trò rất quan trọng phục vụ nhiều lĩnh vực khác nhau của cuộc sống như: ngành sản xuất nông – lâm – ngư nghiệp, sức khỏe của con người, động/thực vật, giao thông, di chuyển,…
Hành tinh Trái đất của chúng ta được bao phủ hơn 70% là nước xuất phát từ đại dương, sông suối, ao hồ,…, Lượng nước này do chịu tác động của gió và ánh nắng mặt trời nên có thể bốc hơi rồi bay vào không khí. Nhiệt độ càng tăng bao nhiêu thì các phân tử nước càng chuyển động nhanh và hỗn loạn bấy nhiêu. Điều này đã khiến lượng hơi nước phát tán vào không khí ngày một nhiều hơn.
Quá trình trên là cơ chế chính tác động tới việc hình thành nên độ ẩm không khí lý tưởng. Các yếu tố như nhiệt độ môi trường, áp suất, gió có tác động ảnh hưởng trực tiếp tới độ ẩm không khí. Độ ẩm không khí sẽ bị giảm xuống thấp hơn nếu nhiệt độ của không khí tăng lên cao (thường xảy ra vào các tháng mùa hè).
Ngược lại, độ ẩm không khí sẽ tăng cao và có khả năng đạt được tới mức bão hòa vào các tháng mùa đông. Có thể thấy, nhiệt độ và độ ẩm không khí là hai đại lượng có mối quan hệ liên kết chặt chẽ với nhau. Để ứng dụng cơ chế này phục vụ nhu cầu trong cuộc sống, con người có thể điều chỉnh nhiệt độ nếu muốn thay đổi và kiểm soát độ ẩm không khí lý tưởng thông qua các thiết bị máy móc.
Ký hiệu độ ẩm không khí
Khi đo lường độ ẩm không khí thì cần ghi ký hiệu độ ẩm không khí như thế nào cho đúng? Đại lượng để đo độ ẩm tuyệt đối a của không khí trong khí quyển là khối lượng m (tính ra gam) của hơi nước có trong 1m³ không khí. Đơn vị đo của độ ẩm không khí là: g/m³.
Khi độ ẩm tuyệt đối của không khí cao bao nhiêu, lượng hơi nước có trong 1m³ không khí càng lớn bấy nhiêu. Do đó, áp suất riêng phần p của hơi nước trong không khí càng lớn. Độ ẩm cực đại có độ lớn đúng bằng khối lượng riêng của hơi nước bão hòa trong không khí, được tính theo đơn vị g/m³.
Lưu ý: độ ẩm cực đại được lấy bằng khối lượng riêng của hơi nước bão hòa, ví dụ: độ ẩm cực đại ở 28ºC là 27,2(g/m³).
Công thức tính độ ẩm không khí
Biết được khái niệm độ ẩm không khí là gì, vậy muốn đo lường tính toán để biết độ ẩm không khí bao nhiêu là tốt thì làm thế nào? Hãy tham khảo ngay công thức tính độ ẩm không khí.
Ta có công thức để tính độ ẩm tỉ đối (độ ẩm tương đối) như sau: f =aA.100%
Công thức để tính độ ẩm tuyệt đối là: a = f.A
Công thức tính khối lượng hơi nước là: m = a.V = f.A.V (trong đó, V là thể tích – đơn vị đo: m³).
Độ ẩm không khí bao nhiêu là tốt cho con người?
Vậy thì làm sao để biết độ ẩm không khí lý tưởng, độ ẩm không khí bao nhiêu là khô, độ ẩm không khí bao nhiêu là cao? Các nhà khoa học cho biết, độ ẩm không khí lý tưởng chỉ khi dao động trong tỷ lệ khoảng từ 40% đến 70% với con người. Riêng đối với trẻ sơ sinh thì độ ẩm không khí phù hợp nên ở trong tỷ lệ từ 40% đến 60%. Vi sinh vật gây hại thường sẽ bị kiểm soát và ngăn cản không phát triển quá mức ở mức độ ẩm không khí này.
Hầu hết, trong môi trường ở các tòa nhà lớn hoặc bệnh viện, con người đã thiết lập và duy trì tỷ lệ độ ẩm không khí tiêu chuẩn là khoảng 55%. Tỷ lệ độ ẩm không khí nếu quá thấp hoặc quá cao đều sẽ gây ra tác động có hại cho sức khỏe của con người và sự phát triển của động thực vật, các hoạt động sản xuất khác,…
Với môi trường khí hậu của Việt Nam, độ ẩm không khí bao nhiêu là tốt? Việt Nam là quốc gia thuộc Đông Nam Á giáp biển Đông nên có kiểu khí hậu đặc trưng là nhiệt đới nóng ẩm. Khí hậu Việt Nam với tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa, nhiệt độ trung bình hàng năm thường cao trên 21 độ C. Độ ẩm không khí ở biển đông thường trên 80%, do vậy mà độ ẩm không khí nước ta khá cao. Theo khoa học, độ ẩm không khí ở Việt Nam cũng rơi vào khoảng trên 80%.
Có thể thấy, chỉ số độ ẩm không khí ở Việt Nam sẽ gây ra một số tác động tiêu cực như: tạo điều kiện thuận lợi cho các virus, vi khuẩn, nấm mốc sinh sôi, làm tăng nguy cơ gây ra các bệnh về đường hô hấp như bị cảm cúm, sốt, ho, khó thở, viêm phổi, nhiễm trùng đường tiêu hóa, các bệnh ngoài da và cả hiện tượng dị ứng cơ thể rất khó chịu.
Bên cạnh đó, vào thời tiết giao mùa cuối xuân, độ ẩm ở miền Bắc nước ta tăng cao gây ra hiện tượng nồm ẩm, khiến nền nhà thường bị ngưng đọng nước, trong quá trình đi lại dễ bị trơn trượt, phơi quần áo lâu khô, thiết bị điện tử và đồ nội thất dễ bị ẩm ướt, bị cháy, chập điện.
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm độ ẩm không khí là gì, độ ẩm không khí bao nhiêu là khô, độ ẩm không khí bao nhiêu là cao,… Bạn cần hiểu độ ẩm không khí bao nhiêu là tốt để mua sắm cho gia đình mình một thiết bị cân bằng độ ẩm thích hợp.
