Khi nói đến hoa tiêu nhiều người sẽ nghĩ ngay đến một loại gia vị được sử dụng trong chế biến món ăn. Tuy nhiên hoa tiêu còn đóng vai trò quan trọng trong vận tải hàng hóa đường biển. Trong bài viết này hãy cùng với chúng tôi tìm hiểu chi tiết xem hoa tiêu là gì nhé!
Hoa tiêu là gì?
Hoa tiêu được biết đến là một loại hạt gia vị có nguồn gốc từ Trung Hoa. Cây hoa tiêu mọc rất nhiều ở các tỉnh miền núi của Trung Quốc như: Tứ Xuyên, Vân Nam, Hà Bắc, Hà Nam, Sơn Tây. Người Tứ Xuyên (Trung Quốc) sử dụng hạt hoa tiêu như là một loại gia vị chính trong các món ăn.
Hạt hoa tiêu thường được phơi khô và xay thành bột để làm thành gia vị. Còn phần vỏ ngoài của hạt thì được dùng để trộn thành bột ngũ vị hương. Trong một số món ăn người ta cũng sử dụng nguyên hạt hoa tiêu. Vậy nên hạt hoa tiêu thường được biết đến với cái tên là Xuyên Tiêu (tiêu Tứ Xuyên). Tiêu Tứ Xuyên hiện là gia vị được sử dụng phổ biến trong ẩm thực châu Á.
Thành phần chủ yếu trong quả hoa tiêu đó chính là tinh dầu (volatile oil), khoảng 0,7 – 9% tùy loại cây và nơi mọc. Theo sách Đông Y thì trong hạt hoa tiêu có 1% tinh dầu và thành phần chủ yếu là limonen (44%), geraniol (912,14%), neral (10,95%) và linalol (6,84%). Hạt hoa tiêu có vị cay, nóng nên rất phù hợp với các món ăn có tính hàn như hải sản, đồ tươi sống… Bên cạnh đó, người Tứ Xuyên còn sử dụng bột hoa tiêu để làm gia vị cho các món nước sốt cực kỳ nổi tiếng ở đây.
Ở nước ta, cây hoa tiêu mọc nhiều nhất là ở các tỉnh miền núi như: Lào Cai, Cao Bằng, Lạng Sơn, Hòa Bình, Nghệ Tĩnh…
Hoa tiêu hàng hải là gì?
Hoa tiêu không chỉ là một loại hạt gia vị giống như nhiều người vẫn lầm tưởng. Hoa tiêu còn là một thuật ngữ được sử dụng trong ngành hàng hải.
Hoa tiêu trong hàng hải là gì?
Hoa tiêu chính là những người dẫn tàu công vụ, tàu cá, tàu ngầm, tàu lặn, tàu quân sự, thủy phi cơ, phương tiện thủy nội địa, kho chứa nổi và giàn di động qua vùng nước đã được chỉ đường (có hệ thống phao tiêu) vùng ven bờ, trên đường đi tới cảng hay kênh dẫn tới cảng. Thu nhập bình quân của một hoa tiêu hàng hải có thể đạt mức 30,7 triệu đồng/ người/ tháng.
Hoa tiêu hàng hải sẽ là người cố vấn cho thuyền trưởng điều khiển tàu sao cho phù hợp với điều kiện hàng hải ở khu vực dẫn tàu của hoa tiêu hàng hải. Tuy nhiên việc sử dụng hoa tiêu hàng hải sẽ không miễn trách nhiệm chỉ huy tàu của thuyền trưởng.
Dịch vụ hoa tiêu hàng hải hiểu đơn giản là dịch vụ dẫn tàu vận tải khi tàu ra và vào cảng. Hoặc là khi tàu đang di chuyển trong vùng nước của cảng hay hành trình trong vùng nước có độ phức tạp nhằm đảm bảo an toàn cho tàu, thuyền viên cũng như hàng hóa trong quá trình vận chuyển đường biển. Mọi loại tàu biển không phân biệt quốc tịch, chủ sở hữu khi đến cảng thì đều sẽ được cung cấp dịch vụ hoa tiêu dẫn đường này.
Quyền – nghĩa vụ của hoa tiêu hàng hải
- Hoa tiêu hàng hải sẽ có nghĩa vụ thường xuyên chỉ dẫn cho thuyền trưởng biết về điều kiện hàng hải ở khu vực dẫn tàu. Khuyến cáo thuyền trưởng về các hành động không phù hợp đối với quy định bảo đảm an toàn hàng hải cũng như quy định khác của pháp luật có liên quan.
- Hoa tiêu hàng hải có thể từ chối dẫn tàu. Đồng thời phải có nhiệm vụ thông báo ngay cho Cảng vụ hàng hải và tổ chức hoa tiêu hàng hải khi mà thuyền trưởng cố ý không thực hiện chỉ dẫn hoặc làm theo khuyến cáo hợp lý của mình.
- Hoa tiêu hàng hải sẽ có nghĩa vụ thông báo cho Cảng vụ hàng hải về tình hình dẫn tàu cũng như những thay đổi có tính chất nguy hiểm về hàng hải mà mình phát hiện được trong khi đang dẫn tàu.
- Hoa tiêu hàng hải cần phải thực hiện đúng nghĩa vụ. Việc dẫn tàu của hoa tiêu hàng hải sẽ kết thúc sau khi mà tàu đã thả neo, cập cầu cảng và đến vị trí thỏa thuận an toàn hoặc khi có hoa tiêu hàng hải khác thay thế. Hoa tiêu hàng hải không được phép rời tàu nếu như không có sự đồng ý của thuyền trưởng.
Các loại dịch vụ hoa tiêu là gì?
Để đảm bảo hoạt động vận tải hàng hóa đường biển được diễn ra thuận lợi, an toàn thì bạn có thể lựa chọn dịch vụ hoa tiêu hàng hải. Tùy thuộc vào nhu cầu vận tải cũng như khu vực hoạt động của tàu mà bạn có thể lựa chọn một trong các dịch vụ như:
- Hoa tiêu trong cảng (Harbor Port): Dẫn tàu trong vùng nước cảng biển gồm có 2 bước chính là dẫn tàu trên luồng (Pilot station) và điều động tàu rời, cập cảng. Thông thường dịch vụ này thường được sử dụng để dẫn tàu ra vào cảng hoặc là một số khu vực hàng hải nhất định.
- Hoa tiêu trên biển (Sea Pilot): Dẫn tàu vận tải trong các vùng biển ven bờ. Nói cách khác là tàu thuyền hoạt động ở các vùng biển ven bờ thuộc địa phận lãnh hải của một quốc gia hoặc là nơi có điều kiện hàng hải phức tạp thì có thể sử dụng dịch vụ này.
Vùng hoa tiêu hàng hải bắt buộc
Theo như quy định của Pháp luật hiện hành thì vùng hoa tiêu hàng hải bắt buộc chính là phần giới hạn trong vùng nước cảng biển hoặc là khu vực khai thác dầu khí ngoài khơi. Vùng này được xác định từ vùng đón trả hoa tiêu cho đến bến cảng, cầu cảng, cảng dầu khí ngoài khơi, khu tránh bão, khu neo đậu, khu chuyển tải hay nhà máy đóng – sửa chữa tàu biển (và ngược lại).
Vậy nên khi di chuyển thì tàu biển phải sử dụng hoa tiêu dẫn tàu theo như quy định của Bộ Luật Hàng hải Việt Nam. Một vùng hoa tiêu hàng hải bắt buộc bao gồm một hoặc là nhiều tuyến dẫn tàu.
Các trường hợp được miễn dịch vụ hoa tiêu
Nhiều người cho rằng, khi vận chuyển hàng hóa theo đường biển thì bắt buộc phải sử dụng hoa tiêu dẫn đường cho tàu ra vào cảng. Tuy nhiên, có rất nhiều trường hợp không cần phải sử dụng hoa tiêu dẫn đường do thuộc trường hợp được miễn theo như quy định của Pháp luật. Cụ thể như sau:
- Tàu chở hàng nước ngoài có tổng dung tích dưới 10 GT.
- Tàu chở hàng Việt Nam có tổng dung tích dưới 2000 GT.
- Các tàu có thuyền trưởng là công dân người Việt Nam với điều kiện họ có một trong những chứng chỉ sau đây: Chứng chỉ chuyên môn hàng hải; chứng nhận vùng hoạt động hoa tiêu hàng hải phù hợp đối với tàu vận chuyển hoặc là vùng hoa tiêu hàng hải với tàu đang hoạt động thì sẽ được phép tự dẫn tàu. Tuy nhiên, họ cần phải thông báo với cảng vụ hàng hải trước khi thực hiện.
Lưu ý: Mặc dù thuộc trường hợp miễn sử dụng hoa tiêu nhưng nếu thuyền trưởng muốn sử dụng hoa tiêu thì vẫn có thể lựa chọn bình thường.
Thời gian cung cấp hoa tiêu
Để có thể sử dụng hoa tiêu dẫn đường trong hoạt động vận tải đường biển thì bạn cần lưu ý những điều dưới đây:
- Đối với thuyền trưởng hoặc đại lý có nhu cầu sử dụng hoa tiêu thì cần phải gửi yêu cầu xin được cung cấp hoa tiêu đến với các công ty phụ trách dịch vụ này chậm nhất là trước 6h. Trong trường hợp mà họ cần thay đổi giờ đón hoa tiêu hoặc muốn hủy bỏ hoa tiêu đã lựa chọn thì cũng cần phải liên hệ với công ty cung cấp dịch vụ ít nhất là trước 2h.
- Đối với các công ty cung cấp dịch vụ hoa tiêu, ngay khi nhận được yêu cầu từ phía thuyền trưởng hoặc là đại lý về nhu cầu sử dụng hoa tiêu thì phải có trách nhiệm thông báo đến cảng vụ hàng hải chậm nhất là 1h. Trong trường hợp mà hoa tiêu lên tàu chậm giờ hay thông báo sai địa điểm khiến cho tàu thuyền phải chờ đợi hoặc tự ý di chuyển đến điểm khác thì công ty cung cấp dịch vụ này phải chi trả toàn bộ chi phí cho chủ tàu do mất thời gian chờ đợi.
- Đối với hoa tiêu được lựa chọn thì họ có trách nhiệm phải đợi tại điểm đón đã được thỏa thuận không quá 4h (tính đến thời điểm được dự tính trước sẽ lên tàu). Nếu như đã quá 4h mà hoa tiêu vẫn chưa lên được tàu thì coi như yêu cầu xin hoa tiêu của thuyền trưởng đã bị hủy bỏ và họ cũng phải trả tiền thuê theo như đúng dịch vụ đã thỏa thuận.
Có thể bạn quan tâm:
Cách tra cứu vận đơn của các đơn vị vận chuyển nhanh và chuẩn nhất
Cơ cấu kinh tế là gì? Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở Việt Nam
Hy vọng bài viết này sẽ giúp có cái nhìn tổng quan về hoa tiêu là gì. Nếu như bạn có bất kỳ thắc mắc nào khác có liên quan thì hãy để lại bình luận ngay bên dưới nhé!
