Tiền tệ là thành phần quan trọng không thể thiếu trong cuộc sống và nền kinh tế hiện nay. Vậy thì tiền tệ là gì? Hãy cùng nhau tìm hiểu rõ hơn về khái niệm, bản chất và chức năng của tiền tệ trong bài viết hữu ích ngay dưới đây nhé!
Tiền tệ là gì?
Tiền tệ là phương tiện để thanh toán được công nhận theo quy định của pháp luật, được sử dụng với mục đích thực hiện các trao đổi hàng hóa và dịch vụ trong một khu vực, quốc gia hoặc một nền kinh tế cụ thể.
Lịch sử xuất hiện tiền tệ
Lịch sử ghi nhận rằng loại tiền đầu tiên xuất hiện là tiền xu vào khoảng năm 3000 trước Công nguyên ở khu vực Lưỡng Hà. Ban đầu, tiền xu chỉ được làm bằng đồng, sau đó mới làm từ sắt. Việc sử dụng tiền xu đã đem lại sự thuận tiện đáng kể bởi không cần phải cân, tính toán trọng lượng.
Sau đó, tiền giấy hoặc giấy bạc đã được sáng tạo và bắt đầu lưu hành lần đầu tiên tại Trung Quốc khoảng từ năm 600 đến năm 1455, trong thời kỳ nhà Tống. Tại châu Âu, ngân hàng Stockholm của Thụy Điển đã phát hành tiền giấy bạc đầu tiên vào năm 1661. Ở Mỹ, vào thập kỷ 1690, tiền giấy cũng bắt đầu được phát hành và sử dụng rộng rãi hơn.
Sau khi tiền giấy đã phát triển mạnh mẽ, tiền tiếp tục được chuyển đổi thành hình thức tiền đại diện. Các thương gia và ngân hàng mua bán vàng bạc bắt đầu cung cấp giấy biên nhận cho người gửi tiền.
Bản chất của tiền tệ là gì?
Hiện nay tồn tại rất nhiều khái niệm và quan điểm liên quan đến bản chất của tiền tệ, phụ thuộc vào những góc nhìn khác nhau, cụ thể:
- Theo quan điểm của C. Mác thì bản chất của tiền tệ là “một loại hàng hóa đặc biệt” bởi tiền có giá trị sử dụng đặc biệt, nó thỏa mãn hầu hết nhu cầu của người sử dụng và người sở hữu. Đồng thời tiền cũng thể hiện giá trị công dụng có ích của hàng hóa.
- Theo Paul Samuelson (nhà kinh tế học người Mỹ) thì tiền tệ chỉ là thứ dầu bôi trơn trong các guồng máy luân chuyển hàng hóa từ nơi sản xuất đến với nơi tiêu dùng.
- Trong khi đó, các nhà kinh tế học hiện đại nhận định rằng tiền là phương tiện thanh toán, thực hiện được các chức năng làm trung gian trao đổi, là đơn vị tính toán và cũng là tài sản để tích lũy như của cải.
- Theo góc nhìn nghiên cứu, tiền tệ là phương tiện để chứng minh tốc độ phát triển của một nền kinh tế và là bằng chứng cho từng giai đoạn phát triển của lịch sử.
- Dựa theo quan điểm trọng thương, tiền tệ là biểu hiện cho sự giàu có. Một quốc gia được gọi là giàu có khi tích lũy được rất nhiều tiền.
- Theo nhà kinh tế học N. Gregory Mankiw thì tiền tệ là khối lượng tài sản có thể sử dụng ngay để thực hiện các giao dịch.
Nói tóm lại, tiền tệ mang bản chất là một loại hàng hóa vô cùng đặc biệt, là vật ngang giá chung thống nhất cho các hàng hóa khác. Nó cũng thể hiện sự lao động trong xã hội và mối quan hệ giữa những người sản xuất hàng hóa.
Chức năng của tiền tệ trong đời sống hàng ngày
Sau đây là 5 chức năng cơ bản nhưng cũng rất quan trọng của tiền tệ:
Là phương tiện để trao đổi
Quá trình trao đổi hàng hóa trực tiếp giữa các chủ thể đã dần được thay thế sang hình thức gián tiếp sau khi tiền tệ xuất hiện.
Tiền tệ đảm nhận nhiệm vụ là vật trung gian, vật ngang giá chung. Tiền tệ cũng là phương tiện giúp hoạt động mua bán được diễn ra thuận tiện và nhanh chóng hơn.
Là phương tiện giúp đo lường giá trị
Tiền tệ là phương tiện đo lường giá trị hàng hóa, dịch vụ. Mỗi hàng hóa sẽ được định giá trị bằng tiền, tương tự như cách chúng ta định khối lượng bằng cân hay định chiều dài bằng mét.
Chức năng này của tiền tệ còn được thể hiện thông qua việc đo lường sự phát triển của xã hội, đo lường mức sống của con người. Từ đó giúp tạo ra một nền kinh tế mang tính tiền tệ hóa.
Là phương tiện hỗ trợ thanh toán
Tiền tệ giúp đơn giản hóa quá trình trao đổi hàng hóa, dịch vụ giữa nhiều chủ thể. Tiền có thể được dùng với mục đích giao dịch mua bán, nộp thuế, trả nợ,… Tiền tệ cũng được công nhận và có độ chính xác cao về giá trị trao đổi.
Là phương tiện giúp tích lũy của cải
Tiền tệ được xem là tài sản tích lũy khi tiền được rút khỏi hoạt động lưu thông trên thị trường và đem cất trữ. Lượng tiền cất trữ càng nhiều thì của cải vật chất trong xã hội ngày càng lớn.
Là tiền tệ thế giới
Tiền tệ có chức năng là tiền tệ của thế giới khi được các nước trên thế giới công nhận và tin dùng theo tỷ giá hối đoái (chênh lệch giá cả đồng tiền giữa các quốc gia với nhau). Tỷ giá hối đoái sẽ được quy định theo nền kinh tế của từng quốc gia và đây cũng chính là phương tiện thanh toán quốc tế.
Giải đáp ý nghĩa một số thuật ngữ khác liên quan đến tiền tệ
Chính sách tiền tệ là gì?
Chính sách tiền tệ (tiếng Anh: monetary policy) là chính sách kinh tế vĩ mô, sử dụng những công cụ tín dụng lẫn hối đoái nhằm tác động đến việc cung ứng tiền cho các nền kinh tế với mục đích ổn định tiền tệ, ổn định giá cả, giảm thiểu lạm phát, giảm tỷ lệ thất nghiệp, tăng trưởng kinh tế…
Thị trường tiền tệ là gì?
Thị trường tiền tệ (tiếng Anh là: money market) là nơi diễn ra các giao dịch liên quan đến vốn ngắn hạn giữa các bên cung và bên cầu có vốn. Trong thị trường này, vốn ngắn hạn sẽ được xác định dựa trên thời hạn đáo hạn dưới 1 năm và sẽ có những đặc điểm quan trọng như mức độ rủi ro thấp hay khả năng thanh khoản cao.
Quỹ tiền tệ là gì?
Quỹ tiền tệ hay Quỹ tiền tệ quốc tế (viết tắt: IMF) là một tổ chức quốc tế chuyên giám sát hệ thống tài chính toàn cầu thông qua việc theo dõi tỷ giá hối đoái, cán cân thanh toán của mỗi quốc gia. Đồng thời, cũng sẽ giúp đỡ tài chính và hỗ trợ kỹ thuật nếu nhận được yêu cầu từ các hội viên trong tổ chức.
Trụ sở chính của Quỹ tiền tệ quốc tế IMF được đặt tại thủ đô Washington, D.C. của Hoa Kỳ với 189 quốc gia hội viên.
Thao túng tiền tệ là gì?
Thao túng tiền tệ được dùng khi chính phủ và ngân hàng trung ương của một nước hạ giá đồng nội tệ với mục đích giảm chi phí xuất khẩu, từ đó giúp hàng hóa xuất đi nước ngoài rẻ hơn. Đây được coi là động thái cạnh tranh không lành mạnh trong thương mại quốc tế để tăng cường xuất khẩu.
Cơ sở tiền tệ là gì?
Cơ sở tiền tệ hay cơ số tiền tệ (tiếng Anh: monetary base) là tổng số tiền đang lưu thông trong một nền kinh tế hoặc tiền gửi ngân hàng thương mại đang được giữ trong dự trữ của ngân hàng trung ương. Thước đo cung tiền này thường sẽ chỉ bao gồm các loại tiền tệ có khả năng thanh khoản cao.
Phá giá tiền tệ là gì?
Phá giá tiền tệ (tiếng Anh: currency devaluation) là biện pháp nhằm chủ động làm giảm giá trị của đồng nội tệ so với ngoại tệ, tức là làm cho tỷ giá hối đoái trên danh nghĩa tăng lên.
Lưu thông tiền tệ là gì?
Lưu thông tiền tệ (tiếng Anh: currency in circulation) là sự vận động của dòng tiền trong một nền kinh tế cụ thể với chức năng phương tiện trao đổi, nhằm thực hiện việc mua bán các hàng hóa, dịch vụ và thanh toán những khoản nợ giữa nhiều chủ thể trong nền kinh tế.
Bảng lưu chuyển tiền tệ là gì?
Bảng lưu chuyển tiền tệ hay báo cáo lưu chuyển tiền tệ (tiếng Anh: cash flow statement) là loại báo cáo chuyên cung cấp thông tin liên quan đến tài chính của một doanh nghiệp, công ty trong khoảng thời gian nhất định.
Báo cáo này sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về các dòng ra vào của doanh nghiệp như khoản thu chi, lưu chuyển tiền mặt và các tài sản tương đương với tiền mặt. Đây là loại báo cáo thường được tạo vào hàng quý hoặc hàng năm tùy vào quy định riêng của mỗi doanh nghiệp.
Số nhân tiền tệ là gì?
Số nhân tiền tệ hay nhân tử tiền tệ (tiếng Anh: money multiplier) là quan hệ giữa cơ sở tiền tệ và cung tiền. Số nhân này giải thích tại sao nguồn cung tiền khi thuộc khoản dự trữ lại vượt quá đợt bổ sung vào hệ thống ngân hàng.
Khi một ngân hàng cho vay thì nó tạo ra tiền bởi một phần của khoản vay đã trở thành một khoản tiền gửi mới. Đây là hệ số phản ánh khả năng sinh sôi của tiền trong lưu thông.
Tài chính tiền tệ là gì?
Hệ thống tài chính tiền tệ được hiểu đơn giản là tổng thể các bộ phận khác nhau cùng nằm trong một cơ cấu tài chính, có mối liên hệ và tác động lẫn nhau nhằm thực hiện chức năng tạo ra (thu hút) các nguồn lực tài chính đồng thời chu chuyển (truyền dẫn) các nguồn lực tài chính.
Quy luật của lưu thông tiền tệ là gì?
Quy luật lưu thông tiền tệ là quy luật tự xây dựng và được thực hiện trong quá trình kinh tế lưu thông trên thị trường. Quy luật này phản ánh quy định lượng tiền cần thiết cho lưu thông sản phẩm trong một thời kỳ nhất định.
Có thể bạn quan tâm:
1 vạn bằng bao nhiêu tiền Việt? Cách quy đổi ngoại tệ sang tiền Việt
Mafia là gì? Top 10 băng đảng xã hội đen khét tiếng nhất thế giới
Bài viết trên đây đã giải đáp cho những câu hỏi tiền tệ là gì, phân tích bản chất cũng như chức năng của tiền tệ. Hy vọng những thông tin này đã giúp bạn có thêm kiến thức và hiểu rõ hơn về các loại tiền tệ đang được lưu thông trên thị trường. Nếu còn bất cứ vấn đề vướng mắc nào, bạn đọc vui lòng bình luận bên dưới để được muahangdambao.com hỗ trợ, giải đáp.
