Sông Bạch Đằng từ lâu đã ghi nhận nhiều chiến công hiển hách vang dội trong lịch sử Việt Nam. Là nơi chứng kiến nhiều trận đánh quân xâm lược của dân tộc ta. Vậy sông Bạch Đằng ở đâu? Sông Bạch Đằng thuộc tỉnh nào? Cùng muahangdambao.com khám phá và tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
Sông Bạch Đằng ở đâu?
Sông Bạch Đằng ở tỉnh nào?
Sông Bạch Đằng còn được gọi là Bạch Đằng Giang nằm ở thị xã Quảng Yên thuộc địa phận thành phố Quảng Ninh và huyện Thủy Nguyên của Hải Phòng. Sông Bạch Đằng nằm giữa thị xã Quảng Yên (Quảng Ninh) và huyện Thủy Nguyên (Hải Phòng); Sông Bạch Đằng nằm cách vịnh Hạ Long, cửa Lục khoảng 40km và nó nằm trong hệ thống sông Thái Bình.
Vị trí địa lý của sông Bạch Đằng
Điểm đầu của sông Bạch Đằng là phà Rừng, điểm cuối là tại cửa Nam Triệu của thành phố Hải Phòng. Sông có chiều dài 32km, dọc 2 bên bờ sông Bạch Đằng đều là hệ thống sông ngòi dày đặc, địa hình núi non hiểm trở, nhiều hang động, rừng rậm nên rất thuận lợi cho việc bố trí phòng thủ của Quốc gia.
Đặc điểm của sông Bạch Đằng
Sông Bạch Đằng với con đường thủy trọng yếu có thể đi thẳng đến Hà Nội (thuộc Thăng Long xưa). Đây là con đường thủy đi từ miền Nam Trung Quốc, qua cửa sông Nam Triệu, đến sông Thầy, sông Đuống và cuối cùng của đoạn sông Hồng tiến vào Thăng Long Hà Nội.
Sông Bạch Đằng chảy qua vùng núi non hiểm trở với 5 nhánh sông phụ đổ vào và đi qua 3 nhánh sông phụ sau đó đưa nước ra biển. Dòng hạ lưu sông thấp, chịu ảnh hưởng của nước triều khá mạnh nên khi triều lên từ nửa đêm về sáng, nước triều lên trải rộng 2 bên bờ tới 1200km. Còn khi triều rút xuống nước sẽ chảy rất nhanh.
Mực nước thủy triều lên và xuống chênh nhau 3 mét. Với đặc điểm nổi bật này nên Ngô Quyền đã lợi dụng được vị thế tự nhiên vốn có để giành được nhiều chiến thắng trên sông Bạch Đằng năm xưa.
Sông Bạch Đằng có sự kiện gì liên quan?
Sông Bạch Đằng gắn liền với nhiều chiến công của dân tộc Việt Nam trong đó nổi tiếng với 3 chiến công:
- Năm 938 đánh thắng quân xâm lược Nam Hán: đó là trận thủy chiến của Ngô Quyền trên sông Bạch Đằng.
- Năm 981 đập tan quân Tống: với trận thủy chiến sông Bạch Đằng của Hoàng đế Lê Đại Hành.
- Năm 1288 đánh tan quân xâm lược Nguyên: trận này do Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn chỉ huy.
Bãi cọc Bạch Đằng hiện nay ở tỉnh nào?
Bãi cọc Bạch Đằng hiện nay đã trở thành khu di tích lịch sử, văn hoá nổi tiếng tại nhiều nơi. Đi đầu đó là trận chiến đánh quân Nam Hán của vua Ngô Quyền từ năm 938 đã tạo trận địa với các bãi cọc ghi dấu lại ở nhiều nơi như:
Bãi cọc Yên Giang
Bãi cọc Yên Giang nằm ở cửa sông Chanh với chiều dài 118m, chiều rộng 20m được người dân nơi đây phát hiện vào năm 1953. Bãi cọc Yên Giang tọa lạc tại thị xã Quảng Yên thuộc tỉnh Quảng Ninh.
Đa phần cọc được tìm thấy ở khu vực này đều được làm từ thân cây táu, lim vẫn còn nguyên vỏ. Chiều dài của thân cọc từ 2,6m đến 2,8m với phần cọc được đẽo nhọn và được cắm sâu xuống dưới lòng sông khoảng 0.5 đến 1m.
Hiện nay, bãi cọc Yên Giang sau khi được phát hiện đã được khoanh vùng bảo vệ và quảng bá giới thiệu về khu di tích ở nhiều nơi trên khắp đất nước.
Bãi cọc đồng Vạn Muối
Bãi cọc đồng Vạn Muối nằm ở cửa sông Rút thuộc Nam Hòa, xã Quảng Yên, Quảng Ninh. Bãi cọc này được người dân phát hiện vào năm 2005 khi đang canh tác, nuôi trồng tại đây. Nhân dân đã phát hiện có rất nhiều cọc gỗ cắm đứng và cắm xiên trong khu vực cánh đồng này.
Theo đánh giá và kết luận của nhà khoa học, các cọc cắm ở đây có đường kính 7 – 10cm, cọc to nhất có đường kính là 20 – 22cm, có cọc có dài > 2m được cắm theo nhiều thế rất hiểm.
Hiện nay một số cọc đã được đưa về để trưng bày tại một số Bảo tàng như: Bảo tàng Bạch Đằng, Bảo tàng Hải Phòng, Bảo tàng Hải quân.
Bãi cọc đồng Má Ngựa
Bãi cọc bằng đồng Má Ngựa nằm ở trên cửa sông Kênh chỉ cách bãi cọc đồng Vạn Muối khoảng 1km. Bãi cọc đồng Má Ngựa hiện nay thuộc khu Hưng Học, thuộc phường Nam Hoàm thị xã Quảng Yên.
Đây là khu vực có diện tích rộng lớn, bãi cọc có quy mô khoảng 2100m2, nằm trải dài 70m theo chiều Đông – Tây, có chiều rộng 30m đi theo chiều Bắc – Nam. Các cọc có mật độ phân bố không đồng đều, độ sâu của cọc nông sâu khác nhau và có nhiều phần khá đặc biệt.
Cọc được cắm thành dãy theo một hướng nhìn như tường thành. Với các cọc gỗ được chọn đa dạng từ lim xẹt, chò chỉ, chò nâu, hoàng linh, chẹo tía, giẻ đỏ,…
3 trận thủy chiến trên sông Bạch Đằng lịch sử
Những chiến công vẻ vang trên sông Bạch Đằng đã ghi dấu ấn sâu đậm trong lịch sử của nước ta. Cùng muahangdambao.com điểm lại 3 trận thủy chiến đã làm nên trang sử hào hùng của dân tộc trên sông Bạch Đằng.
Trận thủy chiến Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán năm 938
Năm 938, một trận thủy chiến lớn, oanh liệt đã xảy ra trên sông Bạch Đằng với sự chỉ đạo của vị tướng tài ba đó là Ngô Quyền khi bị quân xâm lược Nam Hán tấn công.
Am hiểu được điểm khác biệt, vận dụng quy luật thủy triều tại sông Bạch Đằng. Ngô Quyền đã sai Dương Tam Kha chỉ huy quân lính vào rừng chặt 3.000 cây gỗ. Sau đó vót nhọn, bịt đầu sắt rồi mang đóng xuống lòng sông một quãng dài khoảng 3 dặm.
Ngô Quyền tiếp đó đã chọn vùng hạ lưu ở cửa biển Bạch Đằng làm trận địa quyết chiến. Với chiến lược là tận dụng hết sự trù phú ở nơi này đồng thời kết hợp với bãi cọc để làm chướng ngại vật đánh bay quân thù.
Sau đó, ông đã lợi dụng quy luật thuỷ triều để lên kế hoạch chiến đấu. Ông cho cắm cọc sâu xuống dưới và đầu nhọn hướng lên trên ở dưới lòng sông lúc thủy triều dâng cao sẽ che đi. Tiếp đó bày mưu dụ quân địch bước vào địa trận.
Thời điểm thuyền giặc đến là lúc thuỷ triều rút, những chiếc cọc cắm trước đó đã đâm thủng thuyền của địch làm thuyền của chúng bị chìm xuống sông. Điều này làm quân địch sợ hãi nên đã tháo chạy và bỏ mạng quá nửa quân sĩ.
Với chiến lược này chỉ trong vòng một ngày, quân và dân ta đã đánh tan quân xâm lược. Kết thúc chiến tranh và hoàn thành được sứ mệnh giải phóng dân tộc. Chấm dứt 1117 năm Bắc thuộc, đồng thời mở ra độc lập lâu dài cho nước ta.
Chiến thắng Bạch Đằng năm 981 và Lê Đại Hành
Nối tiếp Ngô Quyền, Lê Đại Hành cũng đã lợi dụng sự khác biệt trên sông Bạch Đằng và ghi lại dấu ấn cùng chiến công vẻ vang trong việc đánh đuổi quân xâm lược năm 981.
Đó là giai đoạn chiến tranh Tống – Việt năm 981, với 4 vạn quân Tống dưới sự chỉ huy của Hầu Nhân Bảo đã đánh vào nước ta theo 2 đường thuỷ và bộ. Lê Đại Hành sau đó đã đích thân cầm quân, cho xây thành Bình Lỗ, sai quân đóng cọc để ngăn sông lợi dụng địa hình hiểm trở trên sông Bạch Đằng.
Sau trận mai phục đó quân nhà Tống đã bị thất bại và bỏ chạy về lãnh địa, đập tan âm mưu xâm lược. Lê Đại Hành đã giành được chiến thắng năm 981 vẻ vang và kiêu hùng trong lịch sử.
Trận thủy chiến chấn động thế giới – Sông Bạch Đằng năm 1288
Trận thủy chiến năm 1288 do Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn đã lợi dụng lợi thế của sông Bạch Đằng đánh tan quân xâm lược ra khỏi nước ta. Dựa vào quy luật thủy triều ông đã dàn thế trận để chiến đấu đánh lại quân Nguyên Mông.
Do đó, ông đã chỉ huy quân của mình và làm một trận địa mai phục dọc trên sông Bạch Ðằng. Các cọc gỗ được làm từ nhiều loại gỗ lim, gỗ táu với các đầu đẽo nhọn cắm. Cọc được cắm sâu xuống lòng sông tại các cửa dẫn ra biển như sông Rút, sông Kênh,sông Chanh.
Khi đó quân Nguyên Mông do Ô Mã Nhi cầm quân và binh lính đã bị rơi vào bãi mai phục nên lập tức bỏ chạy. Trên đường rút chạy, thủy triều xuống đã khiến nhiều cọc gỗ nổi lên, thuyền chiến lao vào bãi cọc, thủng, vỡ và đắm rất nhiều. Ngay sau đó, quân mai phục của ta từ 2 bên bờ đổ ra đánh từ phía sau khiến quân Nguyên bị bất ngờ dẫn đến tổn thất rất nặng.
Trận chiến này đã chấm dứt cuộc chiến tranh Nguyên Mông lần thứ ba. Và đây cũng là một trong những chiến công vẻ vang nhất được ghi vào lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta.
Trên đây là những thông tin về sông Bạch Đằng ở đâu, thuộc tỉnh nào và sông Bạch Đằng có sự kiện gì mà chúng tôi đã tổng hợp. Mong rằng bài viết đã cung cấp cho bạn nhiều thông tin hữu ích nhất.
