Ebola là dịch bệnh bùng phát lần đầu ở Tây Phi, gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng làm ít nhất 932 người t.ử v.o.n.g. Vậy Ebola là gì? Nguồn lây nhiễm Ebola xuất phát từ đâu? Triệu chứng, giải pháp phòng ngừa và điều trị bệnh Ebola là gì? Tất cả sẽ được giải đáp qua bài viết sau.
Ebola là gì?
Bệnh Ebola còn gọi là tình trạng sốt xuất huyết do virus Ebola gây ra, với khả năng gây tử vong rất cao. Trong đó, loại virus này tồn tại tới 5 chủng và có đến 4 chủng chứa mầm mống lây nhiễm cao từ người sang người. Cụ thể gồm virus Ebola, Sudan, Bundibugyo và Tai Forest.
Khi cơ thể bị một trong số các chủng này tấn công sẽ gây ra tổn thương trầm trọng hệ miễn dịch cũng như một số cơ quan trọng yếu của quá trình sản xuất và bơm máu. Do đó, khi mắc phải bệnh này, cơ thể sẽ bị xuất huyết trầm trọng và khó kiểm soát được.
Nguồn lây bệnh Ebola từ đâu?
Có 3 nguồn lây bệnh Ebola chính:
- Nguồn lây Ebola từ động vật sang người
- Nguồn lây Ebola từ người sang người
- Môi trường bị ô nhiễm và các dịch tiết của người bị nhiễm bệnh Ebola
Bệnh do vi rút Ebola gây ra không lây truyền qua không khí và không lây lan qua tiếp xúc thông thường, ngay cả khi ở gần người bị nhiễm bệnh. Không giống như các bệnh về đường hô hấp khác, Ebola lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với chất dịch cơ thể của người mắc bệnh.
Cụ thể, Virus Ebola lây truyền từ người sang người thông qua tiếp xúc trực tiếp (qua phần da trầy xước hoặc niêm mạc ở mắt, mũi, miệng) với:
- Máu hoặc dịch cơ thể của người bị bệnh hoặc đã c.h.ế.t vì Ebola
- Người đã bị nhiễm chất dịch cơ thể (như máu, phân, chất nôn) từ một người mắc bệnh Ebola hoặc cơ thể của một người c.h.ế.t vì Ebola.
- Các vật (như quần áo, ga trải giường, kim tiêm và thiết bị y tế) bị nhiễm chất dịch cơ thể từ một người bị bệnh hoặc đã c.h.ế.t vì Ebola.
- Tinh dịch từ một người đàn ông đã hồi phục từ Ebola (thông qua quan hệ tình dục). Virus có thể tồn tại trong một số chất dịch cơ thể (gồm cả tinh dịch) của một bệnh nhân đã khỏi bệnh Ebola, ngay cả khi họ không còn có triệu chứng bệnh nặng.
Triệu chứng thường gặp của bệnh Ebola là gì?
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh Ebola thường xuất hiện trong vòng 2-21 ngày sau khi nhiễm virus. Các dấu hiệu và triệu chứng xuất hiện sớm của bệnh bao gồm sốt, ớn lạnh, đau họng, nhức đầu dữ dội, đau nhức cơ xương khớp, chán ăn và mệt mỏi.
Qua thời gian, các triệu chứng càng trở nên nghiêm trọng hơn, bao gồm:
- Buồn nôn và ói mửa
- Tiêu chảy (có thể ra máu)
- Mắt đỏ
- Vết nổi ban to ra
- Đau ngực và ho
- Đau bụng
- Sụt cân
- Chảy máu trong bụng
- Chảy máu nhiều nơi trên cơ thể, xuất hiện những mảng bầm máu dưới da, chảy máu từ mắt, tai, hậu môn.
- Nổi mụn nước, hoại tử da
Chẩn đoán Virus Ebola
Có thể khó phân biệt dấu hiệu lâm sàng của Ebola với các bệnh truyền nhiễm khác như sốt thương hàn, sốt rét và viêm màng não. Để không nhầm lẫn các triệu chứng do virus Ebola gây ra với các căn bệnh khác, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân thực hiện những phương pháp chẩn đoán sau:
- Xét nghiệm hấp thụ miễn dịch liên kết bằng enzyme (ELISA)
- Xét nghiệm phát hiện kháng nguyên
- Xét nghiệm trung hòa huyết thanh
- Xét nghiệm phản ứng chuỗi phiên mã ngược (RT-PCR)
- Soi kính hiển vi điện tử
- Phân lập virus bằng nuôi cấy tế bào.
Các mẫu xét nghiệm được thu thập từ bệnh nhân cũng là một mối nguy cơ cực kỳ nguy hiểm về mặt sinh học. Mặt khác, những mẫu thử nghiệm này vẫn chưa bất hoạt, cho nên các bác sĩ phải trang bị đủ thiết bị bảo hộ và hết sức cẩn thận trong việc phòng ngừa lây nhiễm.
Cách điều trị Virus Ebola như thế nào?
Để có thể cải thiện các triệu chứng do virus Ebola gây ra và tăng khả năng sống sót, bệnh nhân nhiễm virus cần được chăm sóc bằng các phương pháp như sử dụng dung dịch uống hoặc tiêm tĩnh mạch để bù nước nhanh cho cơ thể.
Hiện nay vẫn chưa có phương pháp điều trị dứt điểm nào cho căn bệnh nguy hiểm này. Tuy nhiên, một loạt các phương pháp điều trị Ebola tiềm năng đã được đưa ra, bao gồm các sản phẩm từ máu, sử dụng thuốc, liệu pháp miễn dịch.
Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm FDA Hoa Kỳ đã phê chuẩn vắcxin Ebola rVSV-ZEBOV Er Erbobo) vào ngày 19/12/2019. Đây là vắc xin liều duy nhất được chứng nhận là an toàn và chỉ có tác dụng phòng ngừa các loài Zaire Ebolavirus của Ebolavirus. Một loại vắc xin khác cũng được phát triển và công bố vào năm 2019 để chống lại virus Ebola sử dụng 2 thành phần vắc-xin khác nhau (gồm MVA-BN-Filo và Ad26.ZEBOV), được sử dụng để bảo vệ và chống lại loài Ebolavirus của Ebola.
Giải pháp phòng ngừa bệnh Ebola
Vì chưa tìm được loại vacxin để điều trị bệnh Ebola nên biện pháp được các chuyên gia y tế đưa ra để phòng ngừa Ebola là khuyến cáo mọi người không nên đi du lịch hoặc di chuyển đến những vùng đang bùng phát dịch Ebola. Ngoài ra, khi đi đến những địa điểm nghi có dịch bệnh thì mọi người cần chủ động khai báo y tế để được hướng dẫn phòng tránh bệnh.
Đối với những trường hợp sau khi đi đến những địa điểm khoảng 2 – 3 tuần mà cơ thể có triệu chứng nhức đầu, đau cơ, sốt cần phải gặp bác sĩ thăm khám và theo dõi. Đối với những bệnh nhân đang trong quá trình điều trị Ebola tại các trung tâm y tế cần đảm bảo thực hiện đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ để ngăn khả năng lây nhiễm. Đặc biệt, những bà mẹ đang có con nhỏ, còn bú thì cần được bác sĩ chỉ dẫn phương pháp phòng lây nhiễm từ mẹ sang con sau khi xuất hiện.
Đối với những trường hợp từng tiếp xúc gần với bệnh nhân Ebola cần tuân thủ đúng quy định về việc phòng hộ cá nhân. Điển hình như nhân viên y tế, người thân luôn phải đeo khẩu trang, mặc đồ bảo hộ khi tiếp xúc với người bệnh. Đồng thời, sát khuẩn toàn bộ cơ thể và rửa tay sau khi tiếp xúc với bệnh nhân. Việc chủ động thực hiện tốt các bước vệ sinh, sát khuẩn sẽ giúp bạn tiêu diệt virus và ngăn ngừa lây nhiễm cho cộng đồng.
Có thể bạn quan tâm:
Bạch cầu là gì? Tổng quan về chức năng và các bệnh lý liên quan đến bạch cầu
Bị liệu là gì? Người bị liệu có phải là dấu hiệu bệnh tâm thần
Tuy Ebola không dễ dàng lây truyền qua hô hấp nhưng bạn đừng nên chủ quan vì căn bệnh này hiện chưa có thuốc điều trị. Cách để đảm bảo an toàn cho bản thân, cách tốt nhất là luôn giữ gìn vệ sinh cá nhân, đến bệnh viện để được điều trị ngay từ khi mới nghi ngờ tiếp xúc với virus Ebola hay giai đoạn các triệu chứng vẫn còn chưa xuất hiện.
