Auxin là một hormone tăng trưởng ở thực vật, được ứng dụng nhiều trong nông nghiệp với nhiều vai trò khác nhau. Nếu bạn chưa biết auxin là gì, cũng như mục đích sử dụng auxin trong nông nghiệp như thế nào, mời bạn đọc cùng chúng toi tham khảo ngay bài viết sau đây nhé.
Auxin là gì?
Auxin là chất điều hòa sinh trưởng ở thực vật, nói chính xác auxin là hormone tăng trưởng thực vật. Acid indole – 3 – acetic (IAA) là auxin thiên nhiên chính ở phần lớn của thực vật. Những phân tử có cấu trúc gần giống với IAA, có hoạt tính auxin, gồm chất dẫn xuất hay tiền chất của IAA thường được gọi chung đó là auxin.
Những auxin tự nhiên bao gồm: IAA, IBA, 4 – Cl – IAA và PAA. Trong đó, IAA đóng vai trò sinh lý quan trọng nhất. IAA và IBA có thể chuyển hóa qua lại theo những cách thuận nghịch, cho nên các nhà khoa học không chắc IBA là auxin hay là tiền chất của IAA.
Ngoài ra còn có cả các auxin tổng hợp khác như:
- NAA (Naphtalenacetic)
- 2,4 – D (acid 2,4 – dichlorophenoxyacetic)
- MCPA (acid methylchlorophenoxyacetic)
- MCPP (acid methylchlorophenoxyisopropionic).
Auxin sinh ra ở đâu?
Auxin được tổng hợp ở mô của phân non đang phân chia nhanh, chủ yếu là ở ngọn, lá non, hạt non. Trong cây, vận chuyển hữu cực hướng gốc của auxin ở thân, lá và rễ xảy ra phần lớn là ở trong nhu mô mạch.
Trong phôi, việc vận chuyển hữu cực auxin hướng gốc được bắt đầu từ khi phôi chưa có rễ, duy trì trong trụ mạch của rễ trong suốt đời sống thực vật. Sau nảy mầm việc vận chuyển auxin hướng xuống trong rễ gọi là hướng ngọn, bởi auxin sẽ hướng về chót ngọn rễ khi qua khỏi chỗ nối rễ – chồi (gốc).
Trong các cơ quan khác nhau sẽ có hàm lượng auxin khác nhau, chúng phụ thuộc vào tuổi cây, điều kiện ngoại cảnh. Với những cơ quan còn non đang sinh trưởng thường có hàm lượng auxin cao hơn so với những cơ quan trưởng thành, cơ quan già.
Phản ứng sinh trưởng của những cơ quan khác nhau sẽ phụ thuộc vào hàm lượng auxin khác nhau. Phần thân cây cảm ứng kích thích với nồng độ auxin cao hơn so với chồi và rễ.
Tác động của auxin với cây trồng
Tạo ưu thế ngọn
Auxin được tác động lên quá trình tạo đặc tính, mang tới những ưu thế ngọn đối với một số giai đoạn phát triển. Ưu thế ngọn có nghĩa là trong quá trình sinh trưởng của thực vật, sẽ có giai đoạn câu sẽ ưu tiên để phát triển phần ngọn, đồng thời hạn chế sự phát triển của những chồi bên.
Tính hướng quang, hướng địa
Auxin liên quan đến tính hướng về ánh sáng đối với ngọn cây (hướng quang), cũng như ảnh hưởng đến hướng về lòng đất của rễ (hướng địa).
Tác động tới quá trình hình thành rễ
Auxin tác động đến cả quá trình hình thành rễ, bởi auxin đóng vai trò phân hóa tế bào tượng tầng giúp tế bào tượng tầng được phân chia và phân hóa. Qua đó, rễ mới sẽ được hình thành.
Tác động này của auxin ứng dụng nhiều trong nông nghiệp, đặc biệt là ở trong việc nhân giống cây trồng.
Xem thêm: Đất phi nông nghiệp là gì? Tìm hiểu thuế đất phi nông nghiệp
Tác động đến quá trình hình thành, phát triển lá
Auxin đóng vai trò quan trọng đối với sự khởi đầu hình thành mầm lá. Lá ở thực vật thường được hình thành gần sát ở mô phân sinh đỉnh. Khu vực hình thành lá luôn tích tụ auxin.
Bên cạnh đó, auxin còn có tác động tới sự hình thành hình dạng lá như lá xẻ thùy hay lá không xẻ thùy.
Hạn chế rụng lá, rụng trái
Auxin giúp ức chế sự hình thành ethylenen, ABA, nhờ đó giúp trì hoãn sự rụng lá, rụng trái. Nhờ đặc điểm này người ta sử dụng auxin nhằm giúp hạn chế tình trạng rụng quả non, đồng thời giúp tăng năng suất cho cây trồng.
Tăng tỷ lệ đậu trái, phát triển kích thước trái
Auxin tham gia vào quá trình làm tăng kích thước tế bào, huy động vận chuyển chất dinh dưỡng vào trong thịt trái.
Là chất diệt cỏ
Dùng auxin với liều lượng cao, thì lúc này auxin sẽ trở thành chất diệt cỏ. Auxin giúp làm tổn thương trầm trọng mô tế bào, từ đó dẫn đến tế bào bị chết.
Bên cạnh đó, auxin còn có tác dụng trong việc hình thành hoa, tạo quả không hạt, đồng thời làm chậm quá trình chín của trái.
Ứng dụng của auxin đối với trồng trọt
Nhân giống vô tính
Các auxin thường dùng trong ứng dụng này là IAA, NAA, IBA + NAA với tác dụng giúp thúc đẩy sự hình thành của rễ trở nên mạnh mẽ. Đối với nhân giống cây trồng bằng các phương pháp giâm cành, chiết cành, ghép cành, auxin dùng để bôi lên vết cắt hay lấy cành giâm nhúng vào trong auxin.
Cách làm này giúp kích thích hình thành mô sẹo. thúc đẩy rễ ra nhanh hơn, từ đó giúp tăng hệ số nhân giống. Bên cạnh đó, trong việc nuôi cấy mô thực vật, auxin cũng là một trong những thành phần quan trọng đối với quá trình nuôi cấy.
Duy trì ưu thế ngọn, tăng chiều cao
Trong canh tác, sẽ có một số cây trồng không cần đến sự phát triển của chồi bên, có thể dùng auxin để nhằm giúp duy trì ưu thế của ngọn. Ưu thế của ngọt được duy trì thì chiều cao của cây cũng sẽ vì thế mà được gia tăng.
Ứng dụng này có thể dùng với cả cây lấy thân cành hay hoa cắt cành.
Các ứng dụng khác
Bên cạnh những ứng dụng trên, thì auxin còn được ứng dụng trong nhiều câu việc khác như:
- Hạn chế vấn đề đổ ngã ở cây
- Thúc đẩy quá trình làm lành vết thương tại những mối ghép trong kỹ thuật ghép
- Kiểm soát độ dài của lóng liên quan đến mật độ hình thành hoa và trái
- Giúp ức chế sự hình thành chồi bên, chồi nách, tập trung để nuôi dũng thân chính
- Hạn chế sự rụng lá đối với cây
- Thúc đẩy sự ra hoa đối với những cây thuộc họ dứa
- Auxin giúp hình thành giới tính hoa. NAA, 2,4 – D, NPA dùng trong việc hình thành hoa cái ở họ bầu bí
- Những cây trồng như ớt, cam chanh,.. thường dùng α -NAA với nồng độ 10 – 20 ppm nhằm để tăng tỷ lệ đậu quả, tạo quả không hạt.
Những chia sẻ trên đây của muahangdambao.com đã giúp bạn đọc có thể trả lời được cho câu hỏi auxin là gì, cũng như tác động và ứng dụng của loạt chất này đối với cây trồng.
