NSE là loại xét nghiệm có vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán một số bệnh lý. Vậy chỉ số NSE là gì? Có ý nghĩa như thế nào đối với sức khoẻ của chúng ta? Cùng tìm hiểu thêm với muahangdambao.com trong bài viết đầy đủ các thông tin dưới đây nhé!
Tìm hiểu chỉ số NSE là gì?
NSE là tên viết tắt của cụm từ tiếng Anh “neuron specific enolase” (enzyme enolase đặc hiệu thần kinh). Đây là một trong 11 loại enzyme của đường đường phân glucose, có tác dụng đồng phân hóa, xúc tác cho các phản ứng tạo phosphoenolpyruvate từ phosphoglycerate.
Enolase tồn tại ở dạng dimer, thời gian bán hủy trong các dịch cơ thể là khoảng 24 giờ đồng hồ. NSE là một loại dấu ấn của ung thư, đặc hiệu của ung thư phổi tế bào nhỏ và u nguyên bào thần kinh.
Ở những người bình thường, mức độ NSE sẽ phụ thuộc vào từng độ tuổi, thường được xét nghiệm ở huyết thanh hoặc dịch não tủy nếu cần thiết. Thông thường thì:
– Mức độ NSE huyết thanh ở người lớn sẽ ≤ 15 ng/mL.
– Mức độ NSE huyết thanh trẻ em dưới 1 tuổi là ≤ 25 ng/mL.
– Mức độ NSE huyết thanh trẻ em từ 1 cho đến 5 tuổi là ≤ 20 ng/mL.
– Mức độ NSE huyết thanh trẻ em từ 6 tuổi đến 8 tuổi là ≤ 18 ng/mL.
– Mức độ NSE dịch não tủy của người bình thường sẽ từ 0 đến 3,7 ng/mL.
Vậy Pro GRP là gì?
Pro GRP là một hormone tiền thân của Gastrin Releasing Peptide (peptide giải phóng các gastrin) được tiết ra bởi những tế bào thần kinh nội tiết và các tế bào của ung thư phổi tế bào nhỏ.
Pro-GRP có vai trò trong việc kích thích tổng hợp các gastrin ở cơ quan tiêu hóa và phát triển cơ quan hô hấp. Sự thay đổi về nồng độ Pro – GRP trong máu là cơ sở vô cùng quan trọng trong việc chẩn đoán ung thư phổi tế bào nhỏ cũng như phân biệt chúng với các bệnh phổi lành tính khác.
Chỉ số NSE bao nhiêu là nguy hiểm với sức khỏe?
Không ít bệnh nhân khi làm xét nghiệm dấu ấn ung thư có nồng độ NSE huyết tương cao hơn so với bình thường lo lắng không biết NSE cao có phải mắc ung thư không.
Thực tế, chỉ số NSE cao còn do rất nhiều nguyên nhân khác nhau, gồm cả những bệnh lý lành tính nên không thể khẳng định chắc chắn tuyệt đối rằng chỉ số NSE cao là do bị ung thư.
Tuy nhiên, riêng với những bệnh nhân ung thư phổi tế bào nhỏ, giá trị cắt của NSE càng cao thì độ nhạy sẽ càng lớn. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, với giá trị cắt của NSE trên 35 ng/ml, có độ nhạy trong chẩn đoán ung thư phổi tế bào nhỏ đạt 75%.
Thực hiện xét nghiệm NSE với mục đích gì?
Như vậy, có thể hiểu đơn giản NSE là enzyme, cũng đồng thời là dấu ấn đặc biệt, được y học sử dụng với mục đích:
- Chẩn đoán, phân biệt các căn bệnh hoặc theo dõi hiệu quả điều trị bệnh ung thư phổi tế bào nhỏ.
- Chẩn đoán, phát hiện tái phát hoặc theo dõi hiệu quả điều trị ở những bệnh nhân u nguyên bào thần kinh.
Chỉ số NSE cao thì phải làm sao?
Thực tế, ít khi NSE được chỉ định riêng lẻ mà thường được kết hợp với nhiều chỉ dấu ung thư khác nữa. Với ung thư phổi tế bào nhỏ, NSE sẽ có độ nhạy cao hơn khi kết hợp với xét nghiệm Pro GRP nói trên. Với ung thư phổi không tế bào nhỏ, sự kết hợp của dấu ấn ung thư tốt nhất lại là CYRA 21-1 và CEA với độ nhạy khoảng 82%.
Trường hợp nghi ngờ mắc ung thư phổi, các bác sĩ sẽ chỉ định những xét nghiệm chẩn đoán chuyên sâu khác như X quang phổi, xét nghiệm đờm, CT lồng ngực hay sinh thiết.
Quy trình xét nghiệm NSE diên ra thế nào?
Quy trình xét nghiệm chỉ số NSE tại các trung tâm xét nghiệm sẽ được thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Tiếp nhận yêu cầu xét nghiệm và đặt lịch
Bệnh nhân có nhu cầu xét nghiệm chỉ số NSE có thể đến trực tiếp các trung tâm xét nghiệm để làm thủ tục. Ngoài ra, tại một số bệnh viện lớn cũng có áp dụng dịch vụ xét nghiệm lấy mẫu ngay tại nhà, giúp bệnh nhân tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại hơn. Hầu hết các trường hợp sẽ được lấy máu xét nghiệm ngay, trừ khi bạn có các vấn đề đặc biệt về sức khỏe, cần hẹn lịch lấy sau.
Bước 2: Lấy mẫu bệnh phẩm
Bước này vô cùng quan trọng nên cần thực hiện đúng quy trình kỹ thuật thì kết quả mới chính xác được:
– Lấy đúng chuẩn 3ml bệnh phẩm vào trong ống tiêu chuẩn (lấy mẫu máu).
– Mẫu bệnh phẩm sẽ ngay lập tức được ly tâm loại bỏ tế bào trong 1 giờ trước khi tiến hành các phân tích kỹ thuật.
– Mẫu bệnh phẩm phân tích chỉ sử dụng tới huyết thanh, tuyệt đối không được làm vỡ hồng cầu.
– Bảo quản mẫu bệnh phẩm ở nhiệt độ 2 đến 8 độ C trong vòng tối đa 24 giờ, khi lấy ra phân tích, cần để ở nhiệt độ phòng 20 đến 25 độ C.
Bước 3: Tiến hành phân tích mẫu bệnh phẩm
Định lượng NSE bên trong huyết thanh sẽ được thực hiện với máy phân tích, để kết quả chính xác nhất thì nên phân tích trong 2 tiếng sau khi lấy máu.
– Cần chuẩn bị đầy đủ máy móc, hóa chất cần thiết trước khi bắt đầu thực hiện xét nghiệm phân tích.
– Tùy vào loại thuốc thử và kỹ thuật của mỗi trung tâm xét nghiệm NSE mà có thể chọn các mức control phù hợp. Thường sẽ chạy control ở 3 miền là thấp, Trung bình và cao.
– Khi mẫu đã đạt chuẩn (đối chiếu với luật nội kiểm chất lượng) thì tiến hành phân tích mẫu theo các protocol của máy.
– Chờ đợi kết quả, đối chiếu với phiếu xét nghiệm và trả kết quả cho bệnh nhân.
Nên làm xét nghiệm NSE ở đâu?
Những bệnh nhân được chỉ định xét nghiệm NSE nên thực hiện ở các trung tâm xét nghiệm có uy tín, đảm bảo tiêu chuẩn về kỹ thuật để kết quả trả về nhanh chóng, chính xác nhất!
Có thể bạn quan tâm:
Corticoid là gì? Corticoid có gây hại không? Có trong loại thuốc nào
Hy vọng với bài viết này, các bạn đã có thể hiểu NSE là gì cũng như tầm quan trọng của nó trong việc chẩn đoán một số bệnh lý nguy hiểm với sức khỏe con người.
