Lịch sử con người sẽ trải qua rất nhiều giai đoạn và chế độ xã hội khác nhau nhưng nổi bật trong đó là chế độ tư hữu. Vậy bạn đã hiểu tư hữu là gì chưa? Nguồn gốc xuất hiện của nó là từ đâu? Nếu đang tìm kiếm đáp án cho những câu hỏi trên thì đừng vội bỏ qua bài viết sau của muahangdambao.com bạn nhé!
Tư hữu là gì?
- Tư: Theo Hán Việt thì có nghĩa là riêng, của riêng.
- Hữu: Theo Hán Việt có nghĩa là có một cái gì đó.
Tư hữu được định trong từ điển tiếng Việt chính là quyền sở hữu tài sản thuộc về mỗi cá nhân. Tư hữu chính là nguyên nhân, là mồi châm để có thể hình thành nên giai cấp cũng như các mối quan hệ đối kháng giai cấp. Không những thế, cũng từ ngọn nguồn của tư hữu mà nhà nước ra đời, quyền lực nằm trong tay các giai cấp thống trị.
Chế độ tư hữu là gì?
Vậy thì chế độ tư hữu được hiểu là một số giai cấp trong xã hội có mưu đồ chiếm hữu riêng của cải để phục vụ cho mục đích và lợi ích cá nhân. Chế độ này sẽ đối lập lại với chế độ nhân văn, vì chế độ nhân vặn là vì lợi ích chung của cộng đồng xã hội. Chế độ tư hữu có đặc trưng tiêu biểu chính là sự lợi dụng, phân chia giai cấp, tư sản. Do đó, nó là nguồn phát sinh ra nhiều sự tiêu cực cho con người cũng như đời sống xã hội.
Tư hữu về tư liệu sản xuất là gì?
Nói dễ hiểu thì chế độ tư hữu chính là chế độ sở hữu mà trong đó tư liệu sản xuất sẽ thuộc về các cá nhân trong xã hội; thường được dùng để phân biệt với chế độ công hữu. Hay có thể hiểu chế độ tư hữu chính là việc chiếm hữu riêng của một số bộ phận giai cấp cao hơn vì mục đích cá nhân.
Chế độ tư hữu xuất hiện là do đâu?
Sau khi đã hiểu rõ tư hữu là gì? Chế độ tư hữu nghĩa là gì? Tiếp theo chúng ta hãy tìm hiểu xem chế độ tư hữu xuất hiện như thế nào nhé!
Nguyên nhân chính xuất hiện tư hữu trong chế độ nguyên thủy là do của cải bắt đầu dư thừa. Trong xã hội nguyên thủy, sự công bằng và bình đẳng sẽ là “nguyên tắc vàng” bởi vì người ta sống theo cộng đồng và dựa dẫm vào nhau nhiều hơn.
Sự hợp tác lao động, sự công bằng và bình đẳng về sự hưởng thụ trong xã hội nguyên thủy, một phần cũng là do tình trạng đời sống khi ấy còn quá thấp kém đã tạo nên. Nhưng khi có sản phẩm dư thừa ra thì tình hình đã diễn ra khác hẳn.
Năng suất lao động dần dần tăng lên, của cải làm ra không chỉ nuôi sống được con người mà còn dư thừa ra nhưng lại không được đem chia đồng đều cho mọi người mà thường ở trong tay của các gia đình tộc trưởng, tù trưởng hay các bô lão lớn tuổi, thủ lĩnh quân sự.
Một số người được cử làm chỉ huy dân binh, chuyên phụ trách về các lễ nghi hoặc điều hành những công việc chung của thị tộc đã lợi dụng chức phận của mình để chiếm đoạt một phần sản phẩm trong xã hội cho riêng mình khi chi dùng cho các công việc chung.
Dần dần xã hội thị tộc đã bị phân hóa thành kẻ giàu, người nghèo. Do có nguồn lương thực và thực phẩm dư thừa, người ta sẽ không giết các tù binh bắt được trong những cuộc xung đột mà sẽ giữ lại nuôi để làm lao động cho thị tộc của mình.
Lúc đầu, họ sẽ phải làm những công việc chung cho cả thị tộc, dần dần thì một số người đã lợi dụng chức phận cũng như uy tín cá nhân để bắt những người tù binh ấy phục vụ cho riêng mình. Và như thế, họ đã bị biến thành nô lệ trong các gia đình giàu có, tầng lớp quý tộc, quan lại. Và từ đây đã xuất hiện chế độ tư hữu.
Xem thêm: Lãnh địa phong kiến là gì lớp 7? Đặc trưng, các giai cấp cụ thể
Quyền tư hữu được hiểu như thế nào?
Quyền tư hữu được hiểu là các cấu trúc thực thi xã hội về phương diện lý thuyết trong kinh tế để có thể xác định được cách sử dụng và sở hữu tài nguyên hoặc kinh tế.
Tài nguyên có thể được sở hữu bởi các cá nhân, hiệp hội hoặc là Chính phủ. Quyền tài sản cũng có thể được xem như là một thuộc tính của một lợi ích kinh tế nào đó. Thuộc tính này gồm có bốn thành phần và thường được gọi là một nhóm các đặc quyền:
+ Quyền được sử dụng hàng hóa
+ Quyền được kiếm thu nhập từ hàng hóa
+ Quyền được chuyển giao hàng hóa cho người khác. Có thể thay đổi, từ bỏ hoặc phá hủy nó mà không cần tham khảo ý kiến của ai (quyền chấm dứt sở hữu).
+ Quyền được thực thi quyền sở hữu.
Trong lĩnh vực kinh tế, tài sản thường sẽ được coi là quyền sở hữu (quyền đối với số tiền bản thân thu được từ tài sản) và kiểm soát tài nguyên hoặc hàng hóa. Nhiều nhà kinh tế đã cho rằng, quyền tài sản cần phải được cố định chắc chắn và cần phải diễn đạt bằng mối quan hệ giữa các bên khác để có thể đạt hiệu quả hơn.
Các nhà kinh tế học cổ điển như là Adam Smith và Karl Marx đã nhận ra tầm quan trọng của quyền tư hữu trong xuyên suốt quá trình phát triển kinh tế và các nhà kinh tế chính thống hiện đại cũng hoàn toàn đồng ý với sự công nhận này.
Một lời giải thích đã được chấp nhận rộng rãi là các quyền tư hữu nếu được thực thi tốt thì sẽ tạo nên động lực mạnh mẽ cho các cá nhân tham gia vào các hoạt động kinh tế như là đầu tư, đổi mới và trao đổi hàng hoá, dẫn đến một thị trường phát triển hiệu quả hơn. Sự phát triển của quyền tư hữu ở châu u ở trong thời trung cổ chính là một ví dụ.
Tư hữu xuất hiện đã dẫn tới những sự thay đổi trong xã hội nguyên thủy như thế nào?
Chính vì sự xuất hiện của tư hữu mà đã dẫn đến sự biến hóa khôn lường trong xã hội nguyên thủy gồm có:
- Các mối quan hệ cộng đồng dần bị phá vỡ.
- Quan hệ trong gia đình cũng thay đổi theo, gia đình phụ hệ bắt đầu thay thế gia đình mẫu hệ.
- Lao động của các gia đình khác nhau sẽ dẫn đến số của cải của từng gia đình làm ra khác nhau.
- Mặt khác những người có chức quyền cao sẽ nắm giữ trong tay số của cải dư thừa nhiều dẫn tới sự phân biệt giàu – nghèo xuất hiện.
- Từ đó, xã hội bắt đầu có sự phân chia giai cấp rõ rệt; xã hội thị tộc, bộ lạc dần bị phá vỡ. Con người đang đứng trước ngưỡng cửa của thời đại xã hội có giai cấp đầu tiên trong xã hội cổ đại.
Vì sao trong xã hội nguyên thuỷ lại không xuất hiện chế độ tư hữu?
Các mối quan hệ hội đồng dần bị phá vỡ, quan hệ mái ấm gia đình cũng có sự biến hóa theo, mái ấm gia đình phụ hệ dần thay thế sửa chữa cho mái ấm gia đình mẫu hệ.
Trong xã hội nguyên thủy, tất cả con người chúng ta đều không có chính sách tư hữu chính bởi con người ngày đó vẫn sống trong thị tộc, bộ lạc. Họ sống hoàn toàn dựa dẫm vào nhau. Trong xã hội nguyên thủy thì sự công minh và bình đẳng vẫn luôn được ưu tiên số 1. Con người trong xã hội nguyên thủy sống chan hoà phối hợp với nhau để tìm kiếm thức ăn. Lượng thức ăn kiếm ra vừa đủ ăn và để họ tận hưởng thành quả ngang nhau. Chính vì vậy không xuất hiện sự dư thừa sản phẩm. Đó chính là tính hội đồng trong thị tộc.
Xem thêm: Định kiến là gì? nguyên nhân & tác hại về những định kiến trong xã hội
Hệ quả của sự xuất hiện tư hữu gia đình phụ hệ là gì?
Sự xuất hiện tư hữu, gia đình phụ hệ đã dần thay thế cho gia đình mẫu hệ, xã hội bắt đầu có sự phân hóa giàu – nghèo,… Chính là những hệ quả của việc sử dụng công cụ bằng sắt. Bởi công cụ này đã tạo ra lượng sản phẩm dư thừa thường xuyên, do đó xuất hiện tư hữu, từ đây gia đình phụ hệ xuất hiện trong lòng thị tộc bình đẳng ở thời nguyên thủy. Cuối cùng là sự xuất hiện của phân hóa giàu – nghèo.
Hy vọng những thông tin nói trên đã giúp bạn đọc hiểu được thế nào là tư hữu và chế độ này có nguồn gốc từ đâu. Nếu còn thắc mắc cần được giải đáp, vui lòng bình luận dưới bài viết để được hỗ trợ trả lời ngay nhé!
