Đậu mùa khỉ là căn bệnh đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tổ chức họp khẩn và đưa ra những cảnh báo về sự bùng phát của nó. Hiện bệnh đã xuất hiện ở nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó Việt Nam đã ghi nhận 1 ca đậu mùa khỉ ở TP.HCM. Vậy bệnh đậu mùa khỉ là gì? Triệu chứng điển hình và cách phòng tránh ra sao? Mời các bạn theo dõi bài viết cụ thể ngay sau đây của muahangdambao.com.
Tìm hiểu thêm về căn bệnh đậu mùa khỉ là gì?
Đậu mùa khỉ là 1 căn bệnh truyền nhiễm được gây ra bởi vi rút đậu mùa khỉ thuộc vào họ Poxviridae. Hầu hết các ca bệnh thường xuất hiện ở những khu rừng nhiệt đới – nơi sinh sống của những loài động vật mang vi rút gây bệnh.
Bệnh này được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1958 tại một đàn khỉ được nuôi với mục đích để nghiên cứu ở Đan Mạch. Sau đó, vào năm 1970 ca nhiễm đầu tiên được phát hiện ở người và đối tượng mắc bệnh là là một trẻ em người Congo.
Như đã đề cập thì căn bệnh này do vi rút đậu mùa khỉ thuộc họ Poxviridae gây ra. Tuy nhiên, cũng có nhiều suy đoán cho rằng cơn bùng phát dịch hiện nay không phải do khỉ gây ra mà là từ các loài động vật hoang dã đã mang bệnh ở Tây Phi và Trung Phi như: Chuột túi, cầy thảo nguyên,… Tuy nhiên, vẫn chưa có minh chứng khoa học nào chứng minh cho điều này.
Bệnh đậu mùa khỉ lây từ người sang người bằng cách nào?
Người mắc đậu mùa khỉ sẽ có nguy cơ cao làm lây nhiễm bệnh trong thời gian có triệu chứng (thông thường là từ 2 cho đến 4 tuần). Bạn có khả năng bị lây bệnh đậu mùa khỉ do tiếp xúc gần với những người có triệu chứng.
Nốt ban, dịch cơ thể (như mủ hoặc máu từ tổn thương trên da) và vảy đặc biệt có nguy cơ làm lây nhiễm cao. Quần áo, ga gối, khăn mặt hoặc vật dụng khác như bát đũa, đĩa bị nhiễm vi rút do tiếp xúc với người nhiễm bệnh cũng có thể làm lây lan bệnh cho người khác.
Bên cạnh đó, những vết loét, tổn thương hoặc chỗ đau trong miệng người bệnh cũng có nguy cơ làm lây nhiễm, tức là vi rút đậu mùa khỉ có thể lây qua đường nước bọt. Do đó, những người có tương tác gần gũi với người có nguy cơ làm lây nhiễm bao gồm các cán bộ y tế, người nhà có nguy cơ nhiễm bệnh cao hơn.
Virus đậu mùa khỉ cũng có thể làm lây bệnh từ người đang có thai sang bào thai thông qua rau thai hoặc từ cha mẹ nhiễm bệnh sang con cái trong hoặc sau khi sinh do tiếp xúc trực tiếp da với da. Hiện chưa rõ ràng người không có triệu chứng có thể làm lây bệnh hay không.
Con người có thể bị tử vong do bệnh đậu mùa khỉ không?
Trong hầu hết các trường hợp thì triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ sẽ tự mất đi trong vòng vài tuần nhưng ở một số người, chúng có thể dẫn đến những biến chứng y khoa nặng hơn và thậm chí là tử vong.
Trẻ sơ sinh, trẻ em và người có bệnh nền dễ bị suy giảm hệ miễn dịch, có thể có nguy cơ gặp các triệu chứng nghiêm trọng hơn và tử vong do bệnh đậu mùa khỉ. Biến chứng ở các ca bệnh đậu mùa khỉ nặng sẽ bao gồm các triệu chứng như nhiễm trùng da, viêm phổi, mất trí và nhiễm trùng mắt có thể gây mất thị giác. Có khoảng từ 3% đến 6% các ca bệnh được báo cáo đã dẫn đến tử vong ở các nước có bệnh lưu hành trong thời gian gần đây, thường là ở trẻ em hay người có bệnh lý nền khác.
Những triệu chứng của căn bệnh đậu mùa khỉ là gì?
Triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ có thể nhận biết dễ dàng nếu bạn gặp một số biểu hiện như là: Sốt cao không hạ, đau các cơ, hạch bạch huyết, phát ban đỏ trên người,…. Thông thường bệnh này có thể kéo dài từ 2 đến 4 tuần và triệu chứng bệnh đậu mùa khỉ sẽ được phát hiện sau khi cơ thể nhiễm virus từ 5 đến 21 ngày.
Hầu hết các ca đậu mùa khỉ hiện nay được ghi nhận đều thấy rằng biểu hiện ban đầu phần lớn là sốt cao, đau đầu từng cơn, ớn lạnh, sưng hạch bạch huyết và kiệt sức. Với người bệnh đã khởi phát cơn sốt thì phần lớn đều nổi ban đỏ trên người kèm ngứa ngáy trong khoảng 1 đến 3 ngày. Mặt sẽ là bộ phận đầu tiên xuất hiện ban đỏ và sau đó sẽ lan rộng sang các bộ phận khác trên cơ thể.
Ban đầu mụn sẽ có mủ nước và chỉ xuất hiện lưa thưa nhưng sau đó sẽ phát tán rộng ra và số nốt có thể lên đến hàng nghìn. Bên trong mỗi nốt mụn có chứa đầy dịch và được gọi là mủ. Khi điều trị tốt chúng sẽ dần đóng vảy lại và tiêu biến dần đến khi da trở lại trạng thái hoàn toàn bình thường.
Tóm lại, nếu bạn nghĩ rằng mình đang có những triệu chứng có thể là bệnh đậu mùa khỉ thì hãy xin tư vấn từ cán bộ y tế. Hãy cho họ biết nếu bạn đã tiếp xúc gần với người bị nghi ngờ hoặc xác định là đã mắc bệnh đậu mùa khỉ để có phương pháp điều trị kịp thời.
Cách phòng tránh bệnh đậu mùa khỉ như thế nào?
Để có thể chủ động phòng, chống dịch bệnh đậu mùa khỉ ở nước ta, Bộ Y tế đã khuyến cáo người dân chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh như sau:
- Che miệng và mũi khi lên cơn ho hoặc hắt hơi, tốt nhất là che bằng khăn vải, khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm khả năng phát tán các dịch tiết đường hô hấp. Nhớ rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi vừa ho, hắt hơi. Tuyệt đối không được khạc nhổ bừa bãi ở nơi công cộng.
- Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn và nước sạch hoặc dung dịch rửa tay.
- Người có triệu chứng phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân và kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng nghi ngờ khác thì cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi và tư vấn kịp thời. Đồng thời cần chủ động tự cách ly bản thân, tránh quan hệ nam – nữ.
- Tránh tiếp xúc gần với những người mắc bệnh đậu mùa khỉ, hạn chế tiếp xúc trực tiếp với những vết thương, dịch mụ cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh.
- Trong trường hợp nơi ở hoặc nơi làm việc có người mắc hay nghi ngờ mắc bệnh, cần thông báo ngay cho các cơ quan y tế để được tư vấn và xử lý kịp thời, không tự ý điều trị tại nhà.
- Người đến từ các quốc gia có dịch bệnh đậu mùa khỉ (khu vực Trung và Tây phi), cần tránh tiếp xúc với những động vật có vú (chết hoặc sống) như: động vật gặm nhấm, động vật linh trưởng, thú có túi bởi chúng có thể chứa vi rút đậu mùa khỉ. Khi quay trở về Việt Nam cần chủ động khai báo với cơ quan y tế địa phương để được tư vấn cụ thể.
- Đảm bảo an toàn thực phẩm, thực hiện 1 lối sống lành mạnh, tăng cường vận động thể lực để nâng cao sức khỏe.
Thông tin ban đầu về ca đậu mùa khỉ Việt Nam
Trong cuộc họp vào ngày 3/10, Giám đốc Sở Y tế TP.HCM đã thông báo: “Vừa qua, thành phố đã phát hiện 1 ca bệnh đậu mùa khỉ nhờ vào công tác kiểm soát và giám sát tốt.”
Đây là 1 bệnh nhân nữ 35 tuổi, thường trú tại TP.HCM khởi phát bệnh vào ngày 18/9/2022 khi đang du lịch tại Dubai (từ tháng 7/2022 đến 22/9/2022 thì về Việt Nam) với các triệu chứng sốt kèm mệt mỏi, ớn lạnh, đau cơ, đau đầu và ho liên tục, xuất hiện các nốt đỏ, ngứa trên cánh tay, thân mình và trên mặt.
Do vậy, người dân khi thấy xuất hiện các triệu chứng như: Sốt cao trên 38 độ C, nổi hạch (sưng hạch bạch huyết), đau đầu liên miên, đau cơ, đau lưng, suy nhược thì cần báo ngay cho trạm y tế nơi cư trú.
Qua bài viết trên đây chắc hẳn quý vị và các bạn đã tìm ra câu trả lời cho bệnh đậu mùa khỉ là gì, có nguy hiểm không, dấu hiệu nhận biết và cách phòng tránh tốt nhất. Nếu vẫn còn điều gì thắc mắc, đừng ngại ngần hãy để lại bình luận ngay dưới bài viết này để được chúng tôi hỗ trợ sớm nhất nhé!
